Afghanistan: Dự án khôi phục tượng Phật ở Bamiyan bị Taliban phá năm 2001

Hai pho tượng Phật khổng lồ 58m và 38m tồn tại hơn 1.500 năm đã bị Taliban phá hủy vào tháng 03/2001, trong một sứ mệng của Hồi giáo phả hủy tượng cổ quý giá. Họ đã dùng thuốc nổ, tên lửa và xe tăng công phá suốt 3 tuần. 

Để hiểu những gì đã xảy ra vào năm 2001, chế độ Taliban cầm đầu đã rất cực đoan, họ quyết định phá hủy hai pho tượng hoành tráng tại Bamiyan, một hành động phi nhân đạo và là một thách thức với thế giới. 

Sự phá hủy các tượng Phật độc đáo ở Bamiyan, đặc biệt, “sẽ là một mất mát không thể cứu vãn cho nhân loại". Mười bốn năm trôi qua, các nhà Khảo cổ đi vào công việc phục dựng qua sự hoạch định chính sách của UNESCO.

Vết thương hở của hai hốc giống nhau, trên nhược điểm lịch sử lâu dài của Afghanistan, Phật giáo đã hình thành và phát triển trước khi Hồi giáo xuất hiện trên đất nước này. Trong 15 thế kỷ qua, hai pho tượng thần bí nhìn xuống trần thế với lòng Từ bi vô hạn, các nhà Sư từ Ấn Độ, Trung Quốc đến tu tập ở đây và chư Tăng khắp nơi khác đến ngồi thiền trong hang động gần đó.

Hai pho tượng Phật được tạc khoác áo choàng vữa, một trường hợp duy nhất của sự  kết hợp độc đáo, dựa trên ảnh hưởng Phật giáo Ấn Độ và thẩm mỹ Hy Lạp, văn hóa kiến trúc này được phát triển mạnh mẽ trong những năm đầu của thế kỷ thứ Nhất. 

Cư dân địa phương đang ủng hộ việc phục dựng lại hai pho tượng Phật. Họ không quan tâm đến nguyên liệu ban đầu, họ chỉ quan tâm về việc phát triển kinh tế du lịch cho địa phương. 

Ông Shukrya Neda, người ủng hộ cho một tổ chức Từ thiện quốc tế địa phương nói: “Giá trị của việc phục dựng lại hai pho tượng Phật là để giành lại sở hữu lịch sử của chúng ta và gởi một Thông điệp cho toàn thế giới ủng hộ sự hòa giải giữa các Tôn giáo”. 

Ông Riza Ibrahim, người đứng đầu hội đồng quản trị du lịch của thành phố nói: “Dân số Hazara của Bamiyan mất niềm tin vào các nhà lãnh đạo Pashtun ở tỉnh Kabul, phía Đông miền Trung của Afghanistan, chính phủ không muốn Bamiyan phát triển bản sắc và nền kinh tế của mình đó là sự phân biệt đối xử”.

Ông Masanori Nagaoka, người đứng đầu đơn vị văn hóa của UNESCO tại Kabul nói: “Ủy ban đã Quyết định rằng trước khi xem xét một phần nhỏ của việc khôi phục lại hai pho tượng Phật, sẽ yêu cầu một nghiên cứu khoa học kỹ thuật toàn diện. Tất cả đều ủng hộ giữ nguyên trạng, cuối cùng sẽ thành công trong việc hồi sinh di tích Shamana. Có lẽ do sự kiên nhẫn, tất cả mọi người dường như đã bỏ qua một chi tiết nhỏ quan trọng; các Hoàng tử và Công chúa thuyền thoại muốn ở bên nhau mãi mãi, Shamana trở lại thì phải có Salsal". 

                             
Thích Vân Phong 

(Theo nguồn: The Guardian Weekly, tác giả: Frédéric bobin)