“Biển đời trăn trở” của nhà thơ Trần Hậu

Tôi không quen biết nhà thơ Trần Hậu, chưa được gặp anh một lần nào. Trong một lần vô tình (qua nhạc sĩ Trần Đức Tâm), nhìn thấy và giở trang bìa tập thơ “Biển đời trăn trở” của anh, ngay sáu câu thơ đầu dùng làm lời tựa trong bài thơ Trăn Trở đã cuốn hút  tôi nhanh chóng. Làm như vậy có lẽ nhà thơ nghĩ rằng thơ là hơi thở, là cuộc sống và là  cung cách của riêng mình, cho nên dùng chính lời thơ ấy để nói lên điều mình muốn nói, thay vì nhờ cậy một ai đó viết lời giối thiệu.  Chính những dòng đó  như chứng minh với  mọi người rằng chân lý Phật đà  luôn hiện hữu quanh ta, trong khổ đau cũng như trong hạnh phúc. Mà dường như điều tưởng nhỏ nhoi ấy ai cũng dễ dàng nhận ra, đôi khi chỉ bằng cảm quan chung quanh, những cảm quan mang tên rất “Như Thị”.

Dòng sông nào khi tìm về với biển

Cũng phải qua những khúc khuỷu nông sâu

Phải vặn mình chịu đựng những cơn đau

Chứa con nước lớn ròng trăn trở

Như hạnh phúc vốn đến từ đau khổ

Trong cuộc hóa thân nào cũng có nổi đau riêng.

(Thay lời tựa)

Giờ đây người viết mới hiểu tại sao bài thơ Trăn Trở được chính nhà thơ chọn làm tiêu biểu và được người nhạc sĩ thân cận Trần Đức Tâm ưu ái phổ thành bàn nhạc cùng tên.

Nhà thơ Trần Hậu và nhạc sĩ Trần Đức Tâm

Để bắt đầu từ đó, người đọc như chìm sâu vào cái biển đời trăn trở ấy của Trần Hậu và theo  nhà thơ đi xuyên suốt  mọi khổ sầu vui sướng với nhiều trạng thái khác nhau, có cả giận hờn man mác lẫn  mạnh mẽ; những chê trách và kể cả lên án một bóng đen nào đó trong cuộc sống. Nhà thơ dẫn chúng ta đi bằng từng nhịp bước  của 122 bài thơ được rút ta từ  con tim  chan chứa sự từng trải, ma sát với cuộc đời đến khốc liệt:

Hay là ta lên tới đỉnh chiêm bao

Hay là ta vùi dập ở cõi nào

Hay là ta lưng chừng đèo ảo mộng

Hay là ta đứng lặng để kêu gào

Hay là ta qua hai lòng chế độ

Còn sống đây lơ lững xác thân thừa

Kẻ hiền kẻ ngu trần gian lẫn lộn

Ai biết ai tri kỷ với 

Với những khi đụng chạm men đời đắng ngắt ấy, nhà thơ chỉ biết tin và dựa vào một khung trời của cõi thơ, một nơi yên bình nhất của riêng mình:

Bay về Thơ cõi ấy rất tinh khôi

Ở cõi ấy cái tình luôn bổi hổi

Chẳng tính toan hơn thiệt của đời thường

Ơi oan nghiệt! Đời thường là chân lý

Hay là ta còn nợp những oan khiên..

                                                 
(Hay Là Ta)

Với bạn bè, với quê hương bản sở, cái tình của những đứa con xa xứ lúc nào cũng đau đáu nỗi khoắc khoải chờ mong, mong khi nhẹ gánh áo cơm về lại chốn xưa nối lại  dây đời truyền thống, huống đây lại là tâm trạng của một nhà thơ thì cái nỗi nhớ mong mong ấy nó da diết biết chừng nào!

                

Nghe gió bắc thì ngựa Hồ lại hí

Thấy Cành Nam Chim Việt vẫn bay về

Bao trăng rồi từ độ ta xa quê

Nỗi nhớ cứ đầy lên theo ngày tháng…

Nhớ núi nhớ sông nhớ bạn nhớ bè

Nhớ những đêm thơ Vệ Giang Trà Khúc

                            

Ơi Quảng Ngãi đứa con xa xin khóc

Cũng ví áo cơm đành phải ra đi

Mơ một ngày về lại mái nhà xưa

Nằm nghe gió nghe mưa trên biển sóng.

                                                           
(Về Quảng Ngãi và Bạn Bè Tôi)

Trong  nổi niềm  u hoài này, với bạn bè chung quanh, lắm khi nhà thơ  cũng như muốn bật lên tiếng nói làm  ta chợt nhớ đến tiếng nấc của Tô Đông Pha ngày trước, đem nổi buồn của mình  lý giải những  khung trời xa: “Sầu cô quạnh tung trời lên Bắc đẩu/Dải Ngân Hà tan tác lá thu bay”. Với  cõi thơ của Trần Hậu ta cũng bắt gặp điều tương tự   khi anh  đứng trước những  bậc thềm  trong tình nghĩa anh em  để rồi thi vị hóa  bản thể của mình của chung quanh:

Ta từ cái cõi xa xôi

Về đây ngồi lại chỗ ngồi năm xưa

Ngồi mà nhớ những đêm mưa

Ngồi mà nhớ những sớm trưa đi về

Ngồi nghe chim gọi cuối khuya

“Bớ thằng chăn vịt” mà chua xót lòng

Ta từ phương ấy xa xăm…

                                                   

(Về Lại Nhà Bạn)

Cuộc ra đi nào cũng có lằm nguyên do, xa xứ, từ biệt xứ nhuộm nhiều màu sắc, nhưng với nhà thơ cái màu sắc ầy  chỉ có một. Đó là cái chất mạnh mẻ trong từng câu thơ mềm mại trên bất kỳ chất liệu giấy nào ở cõi trần gian:

Ta đi ôm một bầu nghĩa dũng

Khuầy thành men rượu tưới trần gian

Còn lại xin mời nầy tri kỷ

Nâng chén giang hồ giữa biển trăng..

                                                                  

( Ta Đi Đây)

                         
Đất Sài gòn  luôn là chân dừng chân của nhiều hoài bảo, dù lớn dù nhỏ hay đó chỉ là một dự định trong cuộc mưu sinh. Sài gòn  không có thơ, sài gòn không có nhiều không gian  ảo mộng huyền  diệu nhưng Sài gòn luôn sòng phẳng với  tất cà những gót chân lưu trú. Và như vậy Sài gòn  là nơi  làm nên đáp án bài thi trắc nghiệm quan trọng nhất  cho từng số phận con người  đi qua nó. Nhìn Sài gón  cũng chính là nhìn  một  cánh của trần gian vừa chợt hé mở:

Nhớ Sài gòn những đèn xanh đèn đỏ

Với ba, tư, năm sáu, bảy, ngả đời

Tình yêu cũng chạy theo thời hối hà

Còn ngả nào? Sao tôi đứng ngần ngơ.

(Nhớ Sài gòn)

                             
Và còn nhiều  trăn trở nữa trong suốt mỗi bài thơ của Trần Hậu. Xếp tập thơ lại rồi  mà vẫn thấy  chơi vơi ngay  trong cuộc sống của mỗi chủng tử  thế  gian này đang còn muốn hé mở nhiều uần khúc. 

                             
Nghe được thêm thông tin hiện giờ nhà thơ Trần Hậu đang sống  những ngày tháng sau cùng với căn bệnh nan y mà lòng  tôi chùng xuống! Đoạn kết của một  nghiệp đời là cả một biển đời trăn trờ là đây, chất chứa  trong đó vô vàn buồn vui lẫn khóc hận. Nhưng một ý thơ, một  lời thơ của anh vẫn luôn là một lối ứng xử đàng hoàng, tử tế với chung quanh. Trên giường bệnh, nhà thơ Trần Hậu cố gượng dậy  viết lên bảng đen bốn câu thơ cảm ơn nhạc sĩ Trần Đức Tâm sau khi anh được vị nhạc sĩ này mở cho nghe bản demo  bài nhạc Trăn Trở lấy ý thơ của chính mình. Bài nhạc này đã nhanh chóng có mặt trên trang xã hội you tube (Đính kèm ảnh câu thơ viết trên bảng đen)

Xếp lại tập thơ “Biển Đời Trăn Trở” rồi mà vẫn nghe sóng vỗ trong lòng. Âm thanh tiếng sóng của một kiếp nhân sinh, đi  gần hết cả một đời rồi mới nhìn thấy biển, biển đời! Cũng như tất cả những dòng sông, mang theo  từng thân phận con người mà  đổ ra biển cả, và đối với con nhà Phật chúng ta ai cũng  dễ dàng nhận ra  đó chính là biển khổ mênh mông không hơn không kém. 

Nếu nhà thơ Trần Hậu có đọc được  bài này thì cũng xin được hai chữ hoan hỷ, vì dám  bình phẫm lời thơ anh theo cách suy nghĩ của riêng mình. Và nếu được vậy thì xin được là món quà nhỏ tặng anh- một người chưa quen biết để  có được một thoáng  niềm  an vui  trong tháng ngày chống chọi với bệnh duyên, nhìn lại cái Biển Đời Trăn Trở của cõi lòng mình.

Nguyện cầu chư Phật từ thùy gia hộ cho anh.

Sài Gòn ngày 13/6/201
Dương Kinh Thành