Bức xúc tình trạng mất cắp cổ vật trong các đình chùa

Đình Hiếu Phụng (huyện Vũng Liêm, Vĩnh Long) vừa bị mất cắp

Cũng cần nói thêm đây chỉ là một trong các cơ sở thờ tự bị mất cắp cổ vật, tài sản, nhiều nhất vẫn là các bức hoành phi, câu đối, khánh thờ, sắc phong, hương án, long trụ, quy, hạc, chóe, lư đồng, bát hương, binh khí...đã được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Nhiều cổ vật có tuổi thọ rất cao, có giá trị lịch sử văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc hiếm hoi.

Xin đơn cử một số trường hợp bị mất cắp trong thời gian qua như tại Đình Phú Lễ (xã Phú Lễ, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre) đã bị mất trộm 3 lần, lấy đi nhiều cổ vật có giá trị như: chóe, cặp hạc bằng đồng, bàn, ghế gỗ, đồ thờ cúng bằng đồng, sành, sứ, hòm công đức... Đêm 25 rạng sáng 26/05/2016, đình Tiên Thủy (xã Tiên Thủy, huyện Châu Thành, Bến Tre) bị trộm lấy đi đôi liễn quý bằng gỗ được chạm nổi tứ linh với hoa văn tinh xảo. 

Trước đó, bọn xấu đã tổ chức trộm chiếc chuông đồng trị giá hàng chục triệu đồng tại chùa Phước Quang (xã Tường Lộc, huyện Tam Bình, Vĩnh Long). Cạnh đó kẻ gian đã nhiều lần đột nhập vào đình Phú Hựu (thị Trấn Cái Tàu Hạ, huyện Châu Thành, Đồng Tháp) nhưng bị phát hiện nên đã tháo chạy…Trước đó chùa Kim Long ở Tp.Nha Trang (Khánh Hòa) bị mất tới 39 pho tượng quý, có niên đại 300 năm. Tại Hà Nội, chùa Nền, tọa lạc tại phường Láng Thượng, quận Đống Đa cũng mất 1 văn bia cổ, 4 bức tượng, 4 sắc phong; chùa Đa Sỹ (Hà Đông) bị trộm đột nhập tới ba lần; chùa Phù Lưu (huyện Ứng Hòa) bị mất chuông đồng 103 kg và nhiều đồ thờ quý giá khác. 

Theo các nhà chuyên môn nhận xét: Các cổ vật bị đánh cắp thường có giá trị kinh tế cao và có ý nghĩa về văn hóa, lịch sử, khoa học, mỹ thuật... nên các đối tượng trộm cắp thường mang bán cho giới chuyên buôn bán cổ vật đem lại lợi nhuận rất lớn. Việc mất cắp thường xảy ra ở những nơi vắng vẻ, ít người lui tới nhất là vào ban đêm. Điều đáng lo ngại là một số cơ quan, đơn vị quản lý còn nặng tính tâm linh khi cho rằng “…đồ vật chốn linh thiêng sẽ không kẻ gian nào dám đến đánh cắp”. Đây chính là tâm lý chủ quan tạo điều kiện cho bọn bất lương ra tay. 

Cạnh đó các di tích lịch sử văn hóa thường được xây dựng đã lâu nên độ an toàn từ các cổng, cửa, hàng rào, ổ khóa thường không đảm bảo. Cạnh đó thủ đoạn của chúng ngày càng tinh vi hơn như lợi dụng sự lơ là mất cảnh giác của các nhà tu hành để chúng đến tìm hiểu, tham quan, nghiên cứu trước khi hành động. Thứ hai là việc cả tin khi nhận được lời đề nghị giúp đỡ, tài trợ của các “Mạnh thường quân” để rồi tạo điều kiện cho kẻ bất lương nắm bắt quy luật hoạt động của các cơ sở thờ tự, thậm chí còn bố trí cho người lạ ngủ nghỉ tại chỗ nhưng không trình báo với công an địa phương, chính quyền sở tại.

Thứ ba, việc phân công canh gác, bảo vệ thường phó mặc cho các “ông từ” đa số là người cao tuổi nên không đảm bảo việc tuần tra. Thậm chí có nơi họ không được hưởng bất kỳ khoản tiền bồi dưỡng nào về công việc bảo vệ cổ vật quý hiếm.

Nên chăng các ngành chức năng cần có biện pháp bảo vệ cổ vật tốt hơn, chặt chẽ và cụ thể hơn. Tổ chức người trực bảo vệ ngày đêm đi kèm với việc thay mới, lắp đặt các thiết bị bảo vệ an toàn. Nâng cao ý thức cảnh giác đối với người lạ đến tham quan, tìm hiểu về cổ vật. Cần có chế độ, chính sách thật cụ thể đối với lực lượng bảo vệ. Phối hợp tốt với chính quyền địa phương trong công tác bảo vệ cổ vật hiện có.