Cá nhân trong thời đại toàn cầu hóa

Sự hoạt động và giao tiếp của nhân loại ngày nay đã thực sự tiến tới toàn cầu hóa. Hoạt động giao thương, du lịch và đi lại đã mở rộng trên phạm vi toàn cầu, manh nha từ lúc Trung Quốc bắt đầu tiến hành cải cách mở cửa cuối thập niên 1970, mở rộng từ lúc Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ cuối thập niên 1980 và càng lúc càng sâu rộng thêm từ lúc internet bắt đầu phát triển vào đầu thập niên 1990, cho đến hiện nay, gần giữa thập kỷ 2010 thì toàn cầu hóa đã có ảnh hưởng to lớn đến mọi cá nhân.

Ảnh hưởng đó như thế nào?

Trước hết là sự liên lạc giữa các cá nhân với nhau trở nên dễ dàng thuận lợi. Từ khi internet bắt đầu phổ biến, việc gởi thư bằng email là hết sức tiện lợi, nhanh chóng và rẻ tiền. Một cái thư gởi đi có thể đến tay người nhận chỉ trong vài chục giây cho đến vài giây.

Từ đó người ta tiến thêm bằng cách lập ra công cụ chat trên mạng như Yahoo Messenger, MSN Messenger, Skype…để tạo thêm thuận lợi giao tiếp bằng gõ chữ qua lại tức thời, tiếng Anh gọi là instant message. Đến khoảng 2003, internet phone phát triển, cho phép người ta gọi điện qua mạng internet với giá rẻ hơn rất nhiều so với gọi điện thoại đường dài.

Ví dụ gọi đường dài từ Việt Nam qua Mỹ giá 2 USD một phút, còn gọi internet phone giá 3cents một phút. Đồng thời các công cụ Yahoo Messenger, MSN Messenger, Skype…nói trên cũng phát triển thêm cách liên lạc bằng tiếng nói gọi là voice chat, chỉ cần trang bị thêm một micro nhỏ.

Điều này tạo thuận lợi rất lớn cho những người lớn tuổi, người già không biết gõ chữ hoặc không thể gõ nhanh được. Do đó tất cả mọi người đều có khả năng tham gia giao tiếp trên mạng. Điều đáng nói là giao tiếp qua mạng này rất rẻ tiền hoặc không tốn thêm tiền trong trường hợp người thuê bao ADSL trọn gói, họ chỉ phải trả tiền phí internet cố định hàng tháng khoảng chừng một hai trăm ngàn đồng tùy theo gói sản phẩm, còn sử dụng bao nhiêu thì không thành vấn đề.

Các mạng xã hội ngày càng phát triển

Nhưng trong thực tế rất nhiều người không sử dụng computer hoặc laptop, bởi vì, một là họ không có nhu cầu bức thiết, hai là việc sử dụng quá phức tạp đối với họ. Sự phức tạp này có nhiều lý do, thứ nhất họ cần phải biết tiếng Anh, thứ hai, việc điều khiển computer có vô số thao tác mà ngay cả người đã quen sử dụng hàng chục năm cũng không thể biết hết. Người ta chỉ dịch hệ điều hành ra những ngôn ngữ có rất đông người sử dụng như tiếng Hoa chẳng hạn, còn tiếng Việt người ta cũng có thử, nhưng rồi không thấy phổ biến.

Lý do là vì tiếng Việt cũng như mọi ngôn ngữ khác, không có sẵn đầy đủ từ ngữ chuyên môn, do đó muốn dịch người ta phải sáng tạo rất nhiều từ ngữ mới, gán những ý nghĩa mới cho chúng, mà những từ mới này chính người Việt Nam cũng không hiểu nghĩa, ví dụ tải xuống (download), tải lên (upload), rê dắt (dragging), chuyển định dạng (convert), chèn (insert), trực tuyến (online), phần mềm (software) nếu họ chưa từng tiếp xúc với computer.

Do đó dịch cũng không mấy ích lợi, thôi thì cứ sử dụng hệ điều hành (operation system) tiếng Anh luôn cho rồi. Do đó chúng ta thấy người Việt Nam chỉ sử dụng hệ điều hành tiếng Anh, chứ không có bản tiếng Việt cho computer.

Qua thế kỷ 21, vào khoảng cuối thập niên thứ nhất của thế kỷ 21, điện thoại di động (ĐTDĐ) đã phát triển rất mạnh, không còn đóng vai trò của công cụ gọi điện và nhắn tin nữa, mà dần dần tiến đến chỗ thay thế cho computer trong việc truy cập internet. ĐTDĐ ban đầu có màn hình rất nhỏ chỉ khoảng 1 inch (2.54cm) để hiển thị câu lệnh, sau dần mở rộng đến 5 inches để có thể đọc báo, xem video.

Ban đầu ĐTDĐ chỉ có bộ nhớ trong chừng 100KB, đến nay đã có bộ nhớ trong hàng chục GB, ngoài ra, trừ iPhone, điện thoại của các hãng khác có thêm bộ nhớ ngoài hàng chục GB nữa. Từ khi ĐTDĐ có thể truy cập internet bằng wifi, 3G, 4G, nó đã thực sự trở thành công cụ chủ yếu truy cập internet, đông đảo hơn rất nhiều so với computer hay laptop, vì hầu như ai cũng có sử dụng ĐTDĐ. Nhiều người không bao giờ vào internet bằng computer nhưng nay đã truy cập bằng ĐTDĐ, bởi vì công cụ đã dâng tới tay. Wifi miễn phí có rất nhiều tại các quán cà phê, còn 3G cũng dễ dàng truy cập và cũng rẻ tiền.

Ở VN hiện nay, chỉ cần đăng ký một gói M25 (một tháng đóng 25 ngàn đồng) được sử dụng miễn phí 150MB. Số lượng này đủ để đọc báo trên mạng hàng ngày để nắm tin tức trong vòng một tháng, còn nếu có đến quán cà phê thì tội gì không truy cập YouTube miễn phí để xem các video clips đủ mọi đề tài hoặc ca nhạc. Hoặc nghe nhạc mp3 trực tuyến trên các web nhạc như zing mp3, nhạc của tui,…Rất nhiều gia đình cũng tự trang bị wifi tại nhà để tha hồ truy cập internet. Khi thuê bao một đường dây ADSL, chỉ cần thêm vài trăm ngàn, yêu cầu nhà mạng lắp một modem 4 cổng có wifi, thì có thể sử dụng cáp cho computer, đồng thời có luôn wifi cho laptop, máy tính bảng hoặc ĐTDĐ rất là tiện lợi.

Kể từ 2011, một công cụ mới cho ĐTDĐ bắt đầu phổ biến, đó là Viber, một phần mềm cho phép gọi điện, nhắn tin, gởi hình và video clips, miễn phí qua mạng internet. Cái mới của Viber là nó sử dụng luôn số điện thoại của sim làm user name.

Chỉ cần bạn cài Viber và đăng ký số điện thoại của bạn thì lập tức trong danh bạ điện thoại của bạn xuất hiện chỉ dấu (icon) cho thấy những người nào đã có cài viber và sẵn sàng liên lạc miễn phí bằng viber qua mạng internet. Điều này càng thêm thuận lợi cho người sử dụng.

Ví dụ bạn đang tham quan một danh lam thắng cảnh, bạn chụp hình và quay những đoạn video clip ngắn chừng 90 giây, có thể gởi ngay tức khắc những hình ảnh đó về cho gia đình hoặc bạn bè khắp thế giới nếu khu vực đó có 3G và bạn truy cập được. Nếu không thì tối về khách sạn, chắc chắn là có wifi miễn phí để bạn gởi đi. Tôi đã thực hiện điều này trong chuyến đi tour thăm kỳ quan Angkor Wat hồi tháng 6-2013.

Để tiết kiệm, tôi không đăng ký chuyển vùng điện thoại (roaming), không mua sim của Campuchia, không sử dụng được 3G, nhưng buổi tối ở khách sạn, tôi dễ dàng gọi điện và gởi hình ảnh, video cho anh em, bạn bè ở bên Mỹ và VN bằng viber hàng tiếng đồng hồ qua wifi hoàn toàn miễn phí. Smartphone ngày nay cho phép bạn đàm thoại video với người ở xa, rất xa, ở bên kia địa cầu mà không tốn tiền, qua công cụ là Skype.

Hai người nhìn thấy nhau, nghe tiếng nói rất rõ ràng với tai nghe (earphone), bạn hoàn toàn có khả năng giới thiệu cho người ở xa, ngôi nhà của bạn bằng hình ảnh video trực tiếp, chỉ cần chuyển camera từ phía trước điện thoại ra camera phía sau và hướng về đồ đạc, phòng ốc, khung cảnh của ngôi nhà. Người bên kia thấy rõ ngôi nhà của bạn giống như đang ở trong đó.

Trên đây tôi trình bày sơ lược về nền tảng điều kiện cho phép thực hiện toàn cầu hóa đối với cá nhân. Một cá nhân ngày nay có thể dễ dàng liên lạc với toàn thế giới mà không tốn bao nhiêu tiền, chỉ cần trang bị một số công cụ đã phổ biến như computer, laptop và smartphone. Đó là những điều kiện cơ bản. Ai cũng có thể có những điều kiện đó, nó không quá đắt, nó nằm trong tầm tay của đa số mọi người trong xã hội. Thậm chí nếu bạn rất nghèo đi nữa, bạn cũng có thể sử dụng tiện nghi của các tiệm net với giá phải trả hiện nay là khoảng 5 ngàn đồng cho một giờ sử dụng. Do đó điều quyết định để thực hiện hoạt động toàn cầu hóa là kiến thức chứ không phải túi tiền.

Thực hiện toàn cầu hóa, cụ thể là làm việc gì? Đó là phát biểu ý kiến của mình trước toàn thế giới qua các mạng xã hội như facebook, twitter, weibo…riêng tôi cảm thấy các mạng đó tuy rất đông người mà tạp nhạp, nên chọn mạng wordpress để viết blog cho có vẻ chuyên sâu hơn. Mỗi người chúng ta có điều kiện để phát biểu, còn ý kiến của mình có ai đọc, xem, hay quan tâm là chuyện khác, cái đó còn tùy sự hấp dẫn riêng của mỗi cá nhân, thường thường thì có bạn bè hay người thân trên toàn thế giới tiếp xúc trao đổi. Nếu ý kiến của mình là tào lao, vớ vẩn, vẫn có thể được chia sẻ bởi những người tào lao vớ vẩn khác, hầu như ai cũng có người đồng thanh tương ứng cả.

Chẳng hạn, tôi mở blog này để phổ biến Phật pháp, người hướng dẫn chính là cố Hòa thượng Duy Lực với hơn 1500 câu giải đáp thắc mắc về Phật pháp bằng giọng nói của chính Hòa thượng. Tôi là người duy trì sự hoạt động của blog. Để cho blog có phần sinh động, tôi viết thêm một số bài, post lên để cổ xúy thêm, góp phần làm rõ thêm giáo pháp của Đức Phật. Hoạt động toàn cầu hóa của tôi là phát biểu cái nhìn của mình về triết học và tôn giáo trên cơ sở rõ ràng của khoa học hiện đại.

Vì tôi là người Việt Nam, tôi phát biểu bằng tiếng Việt cho người Việt ở khắp năm châu có thể xem đọc. Đây là nhân duyên với người Việt, tiếng Việt. Ngày xưa, thầy Duy Lực mặc dù là người Hoa, qua bên Mỹ truyền bá Tổ Sư Thiền, đồ chúng đông đảo nhất vẫn là người Việt, điều đó chứng tỏ thầy có nhân duyên với người Việt. Nay tôi cố gắng duy trì một phần nhỏ nào đó công việc phổ biến Phật pháp này.

Ngoài lĩnh vực triết học tôn giáo, tôi cũng có thể phát biểu cái nhìn của mình về những lĩnh vực đời thường hơn, chẳng hạn về văn nghệ. Tôi không có máu văn nghệ đâu, nhưng tôi chú trọng tới ngoại ngữ, tôi đã dành ra khoảng 30 năm trong cuộc đời để chăm chú học 3 ngoại ngữ là Pháp, Anh và Hoa. Tôi đã dùng ca từ âm nhạc để bổ sung kiến thức về 3 ngoại ngữ đó, vì vậy mà có biết qua một số ca sĩ quốc tế.

Nay sẵn tiện bàn về toàn cầu hóa đối với cá nhân, tôi xin giới thiệu luôn cái nhìn của mình về âm nhạc, chủ yếu là ca khúc của thế giới. Đây chỉ là cái nhìn ếch ngồi đáy giếng của tôi thôi. Cái nhìn thể hiện ở chỗ sự chọn lựa, trong mênh mông trời biển của ca khúc, tôi chọn ra một danh mục hơn 60 bài hát. Cái nhìn cá nhân còn thể hiện ở chỗ phương cách giới thiệu. Làm thế nào để giới thiệu cho các bạn Việt Nam hiểu tương đối rõ về một số ca khúc của Anh, Pháp, Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan và vài nước khác nữa, nói tổng quát là các ca khúc được hát bằng tiếng Anh, Pháp và Hoa?

Tôi phải rất chịu khó chép ca từ với các ngữ tương ứng, các bài tiếng Hoa và một số bài khác tôi còn dịch ý lời ca ra tiếng Việt, chép luôn lời dịch lên video để người thưởng ngoạn vừa nghe vừa xem, tiện theo dõi và hiểu rõ. Tất cả bài hát có gia công này, tôi post phần lớn lên YouTube, toàn thế giới có thể nghe xem. 

Lời kết

Tóm lại, trong thời đại toàn cầu hóa, một cá nhân có khả năng giao lưu với toàn thế giới bằng phương tiện thông tin internet hiện đại. Xã hội nhân loại cũng đã tạo điều kiện hết sức thuận lợi như : các website miễn phí, lại có rất nhiều thiết kế rất thuận lợi sẵn sàng cho cá nhân hoạt động như WordPress, YouTube, Skydrive…Nếu chúng ta không dùng thì quả là phụ lòng của những người chủ trương các web đó.

Tính bất định xứ của lượng tử không hề mâu thuẫn với tính xác định của cuộc sống đời thường. Những hoạt động toàn cầu hóa mà tôi thể hiện không hề mâu thuẫn với câu “Ưng vô sở trụ nhi sinh kỳ tâm” của Kinh Kim Cang. Hoạt động này chính là ứng dụng của câu đó. Chính vì ưng vô sở trụ nên tôi post các hoạt động của mình cho thế giới cùng thấy, nó có thể xuất hiện ở bất cứ chỗ nào có người quan tâm.