Cảm nghĩ về “Ngọn lửa Thích Quảng Đức” cách đây 50 năm
Cuộc tự thiêu của Hòa thượng Thích Quảng Đức vẫn còn nằm mãi trong ký ức của dân tộc. Nó ghi dấu một giai đoạn bi thương của Phật giáo Việt Nam nhưng cũng thật hào hùng. Qua đó chúng ta rút ra được hai bài học cho thế hệ mai sau.
Bồ tát Thích Quảng Đức tự thiêu để phản đối đàn áp Phật giáo năm 1963. Ảnh: Malcolm Browne |
Do nhu cầu kết hợp đấu tranh, Ủy ban Liên phái Bảo vệ Phật giáo ra đời ngày 25/5/1963 tại chùa Ấn Quang với Tuyên ngôn 5 điểm trong đó yêu cầu chính quyền Ngô Đình Diệm:
Trong số cả chục ngàn tăng/ni, sinh viên, GĐPT tranh đấu trên toàn quốc, có một người mà trước đó chưa ai biết tên đã phát nguyện thiêu đốt thân mình – một chuyện hi hữu chưa từng có để “cúng dường chư Phật và để tránh cho Phật giáo khỏi tiêu vong” (Tài liệu Phật giáo) tự tay viết Lời Tâm Huyết để lại trong đó có đoạn thống thiết như sau, “Trước khi nhắm mắt về cảnh Phật, tôi trân trọng kính gửi lời cho Tổng thống Ngô Đình Diệm nên lấy lòng bác ái, từ bi đối với quốc dân và thi hành chính sách bình đẳng tôn giáo để giữ vững nước nhà muôn thuở.” (Tài liệu Phật giáo)
Sau gần một thế kỷ dưới ách thực dân, rồi qua bảy năm dưới chế độ “quốc gia” của Bảo Đại và chín năm dưới chế độ gia đình trị - Phật giáo như một thân cây khô héo bị vùi dập – tưởng đã chết - nay gặp tiết xuân bỗng đâm chồi nảy lộc và hồi sinh - chuyện không thể tưởng tượng nổi. Có thể nói mọi tầng lớp đều tham gia cuộc đấu tranh. Hăng say nhất là tầng lớp học sinh, thanh niên, sinh viên. Hầu hết các trường học, đại học đều tự động bãi khóa và xuống đường biểu tình liên tục. Rồi thành phần lao động đình công, bãi thị. Dễ thương nhất là quý bà, các mẹ, các chị - nhất là chị em ở chợ Bến Thành. Cứ nhìn vào hình ảnh đấu tranh còn lưu lại ngày hôm nay thì mới thấy công lao của phụ nữ Việt Nam trong giai đoạn này. Trong một cuộc phỏng vấn Malcolm Browne đã nói như sau “Ngay lập tức, những cuộc biểu tình khổng lồ xuất hiện, không phải chỉ giới hạn trong hàng ngũ tăng ni mà còn lôi kéo số lượng lớn lao người dân bình thường ở Sài Gòn.” (AP) Bạo quyền dù giở biết bao thủ đoạn tàn độc cũng không sao đàn áp nổi. Mà càng đàn áp thì thế giới lại càng lên án khiến chính phủ Mỹ vô cùng lúng túng. Chính vì thế mà Ngô Đình Diệm đã phải ra lệnh họp với Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo để ký kết Thông Cáo Chung vào ngày 16/6/1963, tạm thời thỏa mãn những đòi hỏi của Phật Giáo mà đại diện chính quyền gồm có Phó Tổng Thống Nguyễn Ngọc Thơ, Bộ Trưởng Phủ Tướng Nguyễn Đình Thuần, Bộ Trưởng Nội Vụ Bùi Văn Lương. Và chính tay Ngô Đình Diệm đã phó thự tức “endorse” vào bản văn này. Thế nhưng đây chỉ là kế hoãn binh. Sau Bản Thông Cáo Chung, bạo quyền tiếp tục phong tỏa chùa chiền, khủng bố, bắt bớ tăng ni, phật tử, đồng thời tổ chức những cuộc biểu tình của thương phế binh để bôi lọ các thầy, ép dân chúng ở các thôn xã viết kiến nghị yêu cầu tổng thống xét lại Bản Thông Cáo Chung, lên án Phật Giáo, cho thành lập Giáo Hội Cổ Sơn Môn để chia rẽ Phật Giáo. Cao Xuân Vỹ - Tổng Giám Đốc Thanh Niên dự định tổ chức một cuộc biểu tình đại quy mô của Thanh Niên, Thanh Nữ Cộng Hòa để yêu cầu tổng thống xét lại và chờ lệnh phản công. Cao điểm của chiến dịch đàn áp là cuộc tấn công vào Chùa Xá Lợi – trung tâm, đầu não của cuộc đấu tranh của Phật Giáo nửa đêm ngày 20/8/1963 bắt đi tất cả tăng ni, kể cả Hòa Thượng Hội Chủ Thích Tịnh Khiết. Thế nhưng số phận của bạo quyền đã an bài. Chỉ hơn hai tháng sau, vào ngày 1/11/1963 giữa không khí căng thẳng, u ám, nghẹt thở và trông chờ của Sài Gòn, quân đội đã đứng lên làm cuộc đảo chính, lật đổ chế độ độc tài gia đình trị đã gây tang tóc cho người dân suốt chín năm trời.
Cái linh hồn đó, cái mạch sống đó đã thấm sâu vào gốc cây đa đầu làng, giếng nước đầu đình, bờ kinh thửa ruộng, làng quê, phảng phất trong làn khói lam chiều mờ tỏa, quyện vào câu hò Miền Trung, tiếng hát quan họ Bắc Ninh, tiếng Vọng Cổ u buồn của Miền Nam, thể hiện qua cách ăn cách ở lễ Tết của người dân, ghi đậm vào văn học sử và vào lịch sử oai hùng của dân tộc qua các triều đại Đinh-Lê- Lý-Trần. Nói khác đi, Phật Giáo là bản sắc Việt Nam. Nếu bản sắc ấy mất đi thì 4000 ngàn năm văn hiến và 4000 năm lịch sử cũng lần hồi biến dạng rồi bị chôn vùi theo.
TIN, BÀI LIÊN QUAN:
-
Quê hương Bồ tát Thích Quảng Đức trước lễ Kỷ niệm 50 năm Ngài vị Pháp thiêu thân
-
Bồ tát Quảng Đức vị Pháp thiêu thân - Đối chiếu qua Kinh điển Nam tông và Bắc tông
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Sống Đẹp
“Muốn bảo vệ Phật pháp thì tự thân chúng ta phải sống đúng với Chánh pháp”
Phật giáo thường thức 21:45 18/04/2024Tối ngày 18/4/2024 Thượng tọa Thích Quang Thạnh - Ủy viên HĐTS, Phó trưởng Ban Giáo dục Phật giáo Trung ương GHPGVN đã có buổi chia sẻ chủ đề “Giữ vững Niềm tin” đến với hơn 1.000 Phật tử thành phố quy tụ thính pháp.
Quy y Tam bảo mà không thọ giới được không?
Phật giáo thường thức 16:50 18/04/2024Hỏi: Tôi có vấn đề muốn hỏi. Quê tôi chưa có chùa, vậy tôi có thể tự quy y Tam bảo ở nhà không? Và khi chưa thể giữ được 5 giới thì vẫn có thể quy y nhưng không thọ giới có được không?
Lấy từ bi làm lẽ sống, lấy trí tuệ làm sự nghiệp
Phật giáo thường thức 10:50 18/04/2024Từ bi và trí tuệ có mối quan hệ mật thiết với nhau không thể tách rời, là mối quan hệ tương tức. Từ bi là biểu hiện của trí tuệ; trí tuệ nguồn gốc của từ bi, soi sáng từ bi.
Thái độ của Đức Phật với phân biệt đẳng cấp xã hội
Phật giáo thường thức 09:50 18/04/2024Kinh Veda là một trong những bộ kinh cổ và đồ sộ nhất của nhân loại. Với người Ấn Độ cổ đại, không có gì trong cuộc sống lại không được diễn tả trong kinh Veda.
Xem thêm