Độc đáo lễ hội “trâu rơm bò rạ”

Tương truyền Đinh Thiên Tích - vị tướng có công đánh đuổi giặc Ân thời Hùng Vương thứ 6, sau khi đánh tan giặc Ân đã đem quân về làng Bích Đại mổ trâu ăn mừng. Vị tướng tài của vua Hùng đã lập và dạy con dân nơi đây làm nông nghiệp, chăn gia súc, xây nhà, dệt vải…

Để tưởng nhớ công ơn khai sáng của Đức Thánh, người dân xây đền thờ phụng, và cứ mùng 4. mùng 5 tháng Giêng hàng năm tổ chức lễ hội trâu rơm bò rạ. Đến nay, lễ hội đã trở thành một nét đẹp truyền thống của quê hương mỗi dịp xuân về.
Độc đáo lễ hội “trâu rơm bò rạ” của người dân Vĩnh Phúc là những con trâu rơm, bò rạ đang chờ đi cày khai xuân. Lễ hội “trâu rơm bò rạ” là ngày hội toàn dân xuống đồng, theo đó người dân 2 làng Đồng Vệ và Bích Đại (thuộc xã Đại Đồng) đã tết những con trâu bằng rơm, rạ, đeo theo lưỡi cày, nam đóng giả nữ, nữ đóng giả nam đem những mủng trấu tung khắp xuống đồng. Ngoài ra còn có các trò tứ dân chi nghiệp: nông dân, thầy đồ, học trò, thợ mộc. Họ tượng trưng cho 4 tầng lớp: sĩ, nông, công, thương. Tất cả đều tham gia, bày trò nơi sân đình vào đầu năm, tạo nên bức tranh xuân rộn ràng, đong đầy giá trị nhân văn.

Lễ hội được tổ chức nhằm trình bày, giới thiệu về nghề canh nông cổ truyền, thể hiện nguyện vọng của người dân: cầu cho mưa thuận gió hòa, sự phù trợ của thần linh, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, gia súc, gia cầm không ngừng sinh sôi nảy nở. Ngày nay, dù quê hương có nhiều đổi mới, song lễ hội mang giá trị tinh thần sâu sắc, nhằm giáo dục con cháu về sự biết ơn, về truyền thống uống nước nhớ nguồn, tinh thần hăng say lao động và sản xuất.

Sau khi những con trâu được xếp theo hàng đầy đủ ở sân đình, những người câu cá, thợ mộc, thầy đồ, học trò sẽ đóng góp những tiết mục văn nghệ sôi động, hấp dẫn. Tiếng trống, chiêng vang lên, không khí lễ hội tưng bừng, những con trâu bằng rơm, bằng rạ được người dân hóa thân đi cày, những chàng trai giả gái tung trấu, gieo mạ, người ngư dân đi câu cá… Không khí lao động khẩn trương. Tất cả làm nên một bức tranh xuân, bức tranh lao động hối hả cho năm mới.
Thấy được giá trị tinh thần lớn lao của lễ hội, đúng ngày mở lễ, người dân nô nức đón xem để có thêm động lực tinh thần, bắt đầu một năm mới lao động hăng say, năng suất hơn. Một người dân thôn Đồng Vệ chia sẻ, mong rằng năm mới gia đình, dân làng làm ăn phát đạt. Qua lễ hội để thôi thúc, cổ động người dân một năm lao động mới gặt gái được nhiều thành công.

Quê hương có nhiều đổi mới cùng với tiến trình phát triển của đất nước, song lễ hội truyền thống này luôn được giữ gìn và phát huy, đón nhận nhiều người tham gia và đến thưởng thức. Lễ hội đầu xuân, như tiếng trống bắt đầu một năm lao động mới, những tốt lành, ấm no, sum vầy cho dân làng, gửi gắm tấm lòng, ước nguyện muôn đời của người dân.

Lê Hoa - Thành An (Nguồn: doisongphapluat)