Đôi điều về Lễ hội mùa xuân

Trong đời sống cộng đồng làng xã Việt Nam, có lẽ không một nơi nào là không có lễ hội. Lễ hội mùa xuân của từng làng quê hiện nay thường được mở trong 3 ngày. Ngày đầu là lễ nhập tịch (mở cửa đình), ngày thứ hai (chính hội) gồm các nghi lễ như: Rước ngai kiệu, tế lễ, dâng hương và các trò vui. Ngày thứ ba: Làm lễ tế dã (kết thúc hội).

Trong lễ hội của làng, được chia ra làm hai phần rõ rệt: Phần lễ và phần hội. Phần nghi lễ là những đoàn rước, đoàn rước lớn có thể đông tới ba, bốn trăm người, được phân ra làm nhiều tiểu ban, mỗi tiểu ban đảm nhiệm một trọng trách như: Tiểu ban phù giá, tiểu ban hộ giá, các phần tế nam, tế nữ.

Trong phần hội là những trò chơi như: Đánh đu, đấu vật, cướp cờ, chọi gà, cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền, cờ tướng... thu hút nhiều người tham gia, cổ vũ. Ngoài ra còn có các tiết mục như: Hát ả đào, hát trống quân, hát đối quan họ ở các nơi trên đình, đền, chùa và dưới thuyền.

Những năm gần đây, nhiều di tích lịch sử văn hóa ở các địa phương đã được trùng tu và tôn tạo lại khang trang sạch đẹp, đồng thời việc tổ chức lễ hội mùa xuân được trang trọng, rầm rộ, phong phú. Nhưng còn có một số hội làng còn mang tính chất đơn điệu, hình thức. Không có lễ nghi tưởng niệm tôn nghiêm để giáo dục ý thức truyền thống cho mọi người, mà chỉ có một số trò chơi mang tính sát phạt lẫn nhau, thậm chí còn có những nơi đánh bạc công khai và đã xảy ra cãi lộn, đánh nhau hỗn loạn trong đám hội dẫn đến những việc đau lòng đáng tiếc.

Trong tiếng trống hội xuân rộn rã vang thúc giục, khắp xóm ngõ làng quê bừng lên một niềm vui nhộn nhịp. Người người tấp nập đội lễ ra đình, đền, chùa thành tâm cung kính.

Với niềm tâm linh, hoài vọng tưởng nhớ người xưa, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, ai cũng muốn bày tỏ tấm lòng chân thật tôn kính, gạt bỏ đi hết mọi điều ác mà hướng thiện. Làm tan biến những nỗi ưu tư, phiền muộn, lo lắng, những toan tính trong cuộc sống thường ngày để có được nỗi lòng thanh thản, vô tư, đồng thời cũng nhắc nhở cho bản thân và cũng răn dạy cho con cháu làng mình biết ơn và tôn kính các vị thánh hiền, tiền nhân đã có công với nước, với dân. Đó cũng là niềm tự hào của gia đình, dòng họ và quê hương làng xóm mình. 

Một mùa xuân mới lại đến - Mùa lễ hội lại về, thiết nghĩ các địa phương sớm dự kiến, đặt ra một chương trình hội làng thật cụ thể, khoa học, mang nội dung sinh hoạt văn hóa, tư tưởng lành mạnh, vui tươi.

Để ngày hội làng là dịp để cho mọi người được nghỉ ngơi và đoàn tụ gia đình. Từ đó khơi dậy được niềm tự hào của mọi người đối với quê hương, tăng thêm sự uy nghiêm trang trọng của ngày lễ hội, đồng thời cũng ý thức cho lớp con cháu hôm nay phải bảo vệ, giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của cha ông ta từ ngàn xưa đã để lại.

Đông Xuyên - Ninh Giang - Hải Dương