“Giải mã” chút về bùa chú của kẻ gian chỗ đông người

...Chính tôi có “kỷ niệm” trực quan: Trên chuyến tàu đò – loại phương tiện hành khách cỡ nhỏ bằng gỗ với động cơ chân vịt ở Bạc Liêu những năm 1990 - nhóm người xấu đón tàu dọc đường và khi yên chỗ đã bày trò cách chuyên nghiệp: Một sòng bài dàn ngay trên lòng tàu với các tay chơi là “bồ” của nhau. Họ sôi động gây không khí đánh thức máu đỏ đen trong hành khách và tất yếu có con mồi dính bẫy. 

Khi cô gái quê thất thểu rã rượi dừng tàu lên bờ, về nhà, toàn bộ tiền bạc nữ trang vào tay đám lưu manh tinh vi kia trước con mắt vô cảm của đám đông. 

Chỗ cô gái lên đò không xa chỗ tôi dừng và chẳng bao lâu sau làn sóng tin đồn ở vùng sâu nhanh như gió tới tai tôi: Ngày đó, trên chuyến tàu đó, có cô gái đó nhân dạng vậy đã... bị bỏ bùa lấy hết cả lượng vàng cùng tiền mặt. Chính tôi thấy cô nhập sòng và bại trận trước kịch bản của dân xấu.

Cũng miền Tây, giờ vẫn thi thoảng còn, những ông anh khả kính hạng chuyên nghiệp, loa đài, túi xách lên xe khách ca bài ca con cá, ru dân quê về đủ thứ thuốc tiên, thuốc thánh trị toàn nan y với giá rất mềm. Về kỹ năng truyền thông, dân marketing bậc cử nhân phải học họ. Màn dạo đầu cuốn hút khiến khách siêu lòng nhận những gói thuốc tào lao mía lau theo cung bậc tăng dần, tặng, bán rẻ rồi bán cực đắt! 

Theo đà, lỡ nhận, bấm bụng mua vì áp lực sĩ diện ở đám đông và lòng tin. Rốt cuộc các anh kia sống tốt với mớ cây cỏ sấy khô dán nhãn! Chắc chắn có cô bác anh chị mang “thuốc” về quê rồi than thầm: Bị bùa!

Tôi chăm chú dõi theo cung cách “mần anh” của một anh chàng sửa điện thoại di động ở quê, “ăn” bao nhiêu khách hàng thật thà với đúng một phương pháp lặp đi lặp lại: Anh ta bày trò mâm cao cỗ đầy trước mắt, khiến khách mất tập trung, quơ tay múa chân, mồm nói liên tục về đủ thứ thuật ngữ khó hiểu của kỹ thuật điện thoại; Nếu mua vào thì chê tận xương dù điện thoại mới bóc tem, nếu bán ra thì khen cũng tận... xương dù máy quăng chưa chắc có ai lấy! 

Hỏng chút anh ta vẽ một núi khó và hẹn câu giờ... Mấy năm đến quê tôi, anh ấy toàn xài chiêu không khác dân bán thuốc dạo trên xe hay đánh bài trên tàu đò, bao nhiêu khách hàng dân quê dở khóc dở cười mất tiền đau mà không nói vì sợ bị chê quê! Điện thoại hư ít làm cho hư nhiều, hư nhiều làm cho hư hẳn để bán cái mới! Ác, nhưng miệng luôn cười như hoa. Chắc cũng có người than: Thằng đó có bùa.

Tôi thấy trò ấy gần với ảo thuật và chẳng bùa chú gì ráo, có thể phân tích dưới góc độ tâm lý học không quá phức tạp: kẻ xấu tác động làm mệt mỏi thần kinh, giảm chú ý và lợi dụng sự thiếu hiểu biết ở lĩnh vực nào đấy của con mồi. Khai thác tâm lý, “đánh tâm lý” như người ta thường nói. Thực ra, kinh doanh và giao tế, sử dụng tâm lý học để đạt hiệu quả là bình thường và còn được khen, những kẻ xấu lợi dụng để móc túi người thật thà là chuyện khác. 

Những ví dụ tương tự là vô cùng, hàng ngày, có lẽ không chỉ ở miền Tây xứ tôi. Cổ nhân dùng từ mưu kế để chỉ, hay chiêu thức. Nó mênh mông: sử dụng yếu tố giới tính, trang sức, dùng số tiền lớn để gây choáng, dùng tiếng động. Tôi thấy nhiều chỗ làm ăn lén lút còn chơi chiêu dùng chó dữ để khủng bố đối tác, khiến màn giao kèo sau đấy có lợi nhiều. Khó nói hết sự tinh vi...

Bà con vùng sâu vùng xa lên thành phố hay vào chỗ công cộng hay hợp đồng làm ăn... cần chú ý để khắc chế bảo vệ mình. Và nói thêm, không có chuyện bùa chú gì ở đây. Truyền thông nông thôn bia miệng vùng quê nọ truyền về cô gái bị bỏ bùa lấy cả lượng vàng chỉ là một kịch bản giảm đau.

Đã kế thì có đối kế: nếu bà con khi đến chỗ cần thận trọng có lẽ hay hơn nếu có nhiều người cùng đi, ít ra để làm chứng và khiến kẻ xấu không dám xài chiêu; khi bị lừa thay vì ôm bụng nói oan cho “bùa chú” nên báo công an gần nhất để nhờ hỗ trợ, có lẽ hay hơn.

Tôi cũng đau nhiều vì chứng kiến, nên viết. 

Nguyễn Thành Công