Mùa Cà Na nhớ Nội…

Thuở còn ấu thơ, tôi thường nghe Nội tôi ngân nga hai câu ca dao thân thuộc: “…Long Thắng là xứ quê mùa. Đi thăm cháu ngoại cho “vùa” Cà Na…”. Nội vừa tự tay làm nhiều món ăn chế biến từ Cà Na vừa kể chuyện cây Cà Na trên đất Long Thắng (Đồng Tháp) với vẻ trân trọng, phấn khích lạ thường. Nội nói: không hiểu sao đất đai xứ này lại “hạp” với chúng lạ lùng dù người trồng không bỏ phân, không chăm sóc vậy mà Cà Na vẫn xanh tốt, trái trĩu cành và cứ vươn chồi, nảy lộc. Nước lớn, nước ròng, nước lũ, nước hạn cũng chẳng ảnh hưởng đến chúng là bao. 

Nội còn nói: mấy cây Cà Na đó lớn tuổi hơn bây đó. Nội thương chúng lắm...!

Vậy là cứ vào khoảng tháng Bảy âm lịch, Nội gọi điện nhắn tin về lấy Cà Na ngào đường, Cà Na ngâm nước muối đường về cho xấp nhỏ dùng. Cứ mỗi lần hái trái, chú Út tôi phải leo lên những cành cây to bè, cao chót vót hàng chục mét để rung lắc cho trái rơi xuống đất. Sau đó gom chúng lại để Nội tôi chế biến các món đặc sản Cà Na.

Có năm không về được vì bộn bề công việc, Nội tôi hờn giận đủ điều và gởi xe khách lên tận thành phố cho tôi với lời nhắn: Cà Na là hồn cốt quê hương, quên nó là có lỗi với quê cha, đất tổ đó con... 

Cà Na bây giờ có mặt khắp nơi và được chế biến muôn hình vạn trạng. Từ những điểm bán hàng rong đến các siêu thị lớn. Long Thắng quê tôi đã có nhiều người trồng giống Cà Na Thái Lan trái to, màu sắc đẹp nhưng với tôi chúng rất xa lạ, bởi đó là loại “lai căn”. Cây Cà Na truyền thống ngày càng thưa vắng trong đó có mấy cây của Nội tôi trồng.

Mùa Cà Na năm nay, Nội tôi không còn nữa. Mấy cây Cà Na “lão” vẫn có trái xum xuê. Tôi đến thắp hương cho Nội dưới những tàng cây Cà Na xanh thẫm và chợt nhớ những trái Cà Na quê mùa, dân dã đã được Nội chế biến hàng năm. 

Đâu đó trong gió mát sông quê Long Thắng, tôi như thấy bóng Nội quanh đây, chợt nghe câu ca dao mẹ tôi thường ngâm mỗi khi đưa võng cho con mình ngon giấc: “Long Thắng là xứ quê mùa. Đi thăm cháu ngoại cho “vùa” cà na”…