Ngôi chùa làng ở Thừa Thiên Huế được xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa quốc gia
Chúa Tiên – Nguyễn Hoàng được vua Lê cử vào trấn thủ đất Thuận – Quảng (1558 - 1613), đã mở đầu bước ngoặt mới trong lịch sử Việt Nam.
Cuối thế kỷ 18, trong sinh lửa của cuộc nội chiến Trịnh, Nguyễn Chùa làng Hoa Lang bị đổ nát như số phận của nhiều chùa chiền ở Phú Xuân, Thuận Hóa.
Năm Kỷ Mão (1819), trong làng có hai mươi vị quan chức thành đạt tiêu biểu như: Nguyễn Lương Nhĩ, Hoàng Văn Lịch, Dương Công Duyện, Trương Công Lân, Trần Tánh, Lê Hoan,…đã phát tâm đúc chuông lớn (Đại hồng chung), tạo tượng tam thế Phật, tượng Hộ pháp long thiên tiến cúng vào chùa.
Triều Thiệu Trị (1841 – 1847), do kiêng húy tên Hoàng thái hậu Hồ Thị Hoa (mẹ của vua Thiệu Trị), theo luật lệ làng Hoa Lang phải đổi tên. Đương thời dân làng có Bình Thắng Nam, Hữu quân đô thống phủ, Chưởng phủ sự Nguyễn Lương Nhàn từng lập nhiều công lớn trong việc dẹp phiến loạn Lê Văn Khôi ở thành Gia Định, chiến thắng bọn giặc Xiêm – La, Chân – Lạp ở biên giới phía nam cùng con trai là Phò mã Đô úy Nguyễn Lương Cung (chồng của Công chúa Lâm Thạnh Nguyễn Phước Hòa Trinh, con gái thứ 53 của vua Minh Mạng) tâu xin được vua Thiệu Trị ban đổi tên Hoa Lang thành Hiền Lương (tỏ ý khen ngợi làng này xuất sinh nhiều vị hiền thần, lương tướng phò vua giúp nước). Từ đây, hiệu chùa trở thành “Giác Lương Tự”.
Năm Quý Mão (1903), Văn Minh điện đại học sĩ, Hiền lương hầu Trương Như Cương tài trợ làng tổ chức “Vu Lan thắng hội” tại chùa suốt 7 ngày đêm để cầu nguyện quốc thái dân an, truy tiến các vị khai canh, khai khẩn, thủy tổ các họ tộc trong làng.
Năm Giáp Tý (1924), Đông các đại học sĩ Trần Đình Bá ủng hộ làng trùng tu chùa.
Sau khi chế độ quân chủ chấm dứt, trải qua hai cuộc kháng chiến giành độc lập, thống nhất đất nước (1945 – 1975), làng Hiền Lương bị tàn phá ác liệt, tất cả nhà cửa, đình miếu bị đốt phá, hủy hoại tan hoang. Nhưng kỳ diệu thay, ngôi chùa Giác Lương vẫn còn tồn tại.
Gốc sứ có tuổi thọ trên 200 năm, có người khẳng định đây là gốc sứ cổ nhất ở Huế. |
Thể theo nguyện vọng của con dân, hội đồng bô lão đại diện cho tất cả họ tộc quyết định kêu gọi ủng hộ tôn tạo chùa làng. Trong niềm hân hoan vô biên, ngày 21 tháng 8 năm 1992, Phật sự hoàn thành tốt đẹp, làng tổ chức lễ khánh tạ và đón nhận bằng công nhận chùa Giác Lương là “Di tích Lịch sử - Văn hóa Quốc gia”. Đây là một vinh dự lớn, lần đầu tiên một ngôi chùa làng ở Thừa Thiên Huế được Nhà nước xác lập đủ tiêu chuẩn xếp hạng này.
Đến nay, Chùa Giác Lươnng may mắn bảo tồn được một số di sản văn hóa quý hiếm như:
- Trong khám thờ tại Chánh điện, tôn trí 3 pho tượng Tam thế Phật, chạm trổ tinh tế, sơn son thếp vàng (Chất liệu gỗ, mỹ thuật Huế, triều Gia Long – 1819).
- Gian bên trái, tôn trí bộ tượng Quan Công, Quan Binh, Châu Xương, sơn thếp màu rất sinh động (Chất liệu gỗ, mỹ thuật Huế, triều Gia Long – 1819).
- Gian bên phải tôn trí sắc phong thành hoàng, tiền hậu khai canh, thủy tổ các tộc họ trải qua các triều vua Nguyễn.
- Trên bao lam ở gian giữa chùa treo bức hoành phi đề “Giác Lương Tự” (Lạc khoản ghi: ngày tháng mùa đông năm Tân Mão – Thiệu Trị, 1843)
- Hai bên treo câu đối làm vào mùa đông năm Kỷ Mão – Gia Long, 1819):
- Bên trái tiền đường có giá gỗ treo quả chuông lớn (đại hồng chung), đúc vào tháng 10 năm Kỷ Mão (1819) triều Gia Long. Trên thân chuông khắc minh văn ghi họ tên của 20 quan chức trong làng tiến cúng.
- Đặc biệt, trước sân chùa về bên phải có một gốc sứ tuổi thọ trên 200 năm, hình dáng rất cổ quái, xứng đáng là một cây di sản, rất cần được quan tâm bảo vệ.
Cư sĩ Trần Đình Sơn
Ghi chú:
(1): Trích dịch từ bản sớ cúng lễ lạc thành chùa Hoa Lang, ngày 18 tháng 6 năm Bính Dần (1806)
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Sống Đẹp
Chiêm ngưỡng những tượng Phật lớn nhất Việt Nam
Chùa Việt 11:55 25/04/2024Việt Nam là quốc gia có bề dày văn hóa Phật giáo và cũng là nơi có nhiều tượng Phật lớn nhất. Những tượng Phật này không chỉ là điểm hành hương tâm linh mà còn là kiệt tác nghệ thuật đáng kinh ngạc.
Về Bình Thuận, viếng thăm ngôi chùa trên núi Tà Cú
Chùa Việt 14:40 23/04/2024Nằm trên núi Tà Cú, chùa Linh Sơn Trường Thọ thu hút du khách bởi không gian thanh tịnh, khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ.
Một vài đặc điểm kiến trúc của ngôi chùa Việt
Chùa Việt 10:25 16/04/2024Ngôi chùa được xem là bảo tàng nghệ thuật, là nơi lưu giữ nhiều di sản Phật giáo có giá trị. Bản thân kiến trúc chùa còn chuyển tải nhiều giá trị về lịch sử, văn hóa và tôn giáo.
Ngôi chùa cổ nằm chênh vênh trên vách núi hơn 500 năm
Chùa Việt 08:30 15/04/2024Tương truyền, chùa Vô Vi được khởi dựng từ thời Đinh (thế kỷ X), sau nhiều biến cố của lịch sử, chùa được dời lên vách núi như ngày nay đã hơn 500 năm.
Xem thêm