450
Như Pháp
Từ Quang
Trong kinh thường thấy câu: Như pháp tu hành… Rồi người ta giải: Theo pháp mà tu hành. Và theo pháp là theo lời Phật dạy.
Nhưng thật nghĩa có đúng như vậy không? Muốn nói đúng cũng được, mà muốn nói không thật đúng cũng không sai.
Theo lời Phật dạy mà tu hành! Nhưng tu hành là gì? Nếu nói tu hành là tu hành thì còn gì đơn giản và tối nghĩa hơn?
Tư duy suy ngẫm đã thủ một vai trò quan trọng trong Phật học, nghĩ đến sâu xét nghĩa của hai chữ tu hành mà vì quá quen tai, ít người chiêm nghiệm.
Tu là sửa, như sửa tà ra chánh, sửa vọng thành chơn, sửa ác thành thiện... Còn hành có hai nghĩa: Một là đi như nói hành lộ, hành thuyền, hai là làm như trong danh từ hành động hay trong từ ngữ hành thiện.
Vậy phải hiểu tu hành là “sửa đi” hay “sửa làm”? Và sửa đi, sửa làm có nghĩa như thế nào?
Ở đây, đi làm tựa hồ đồng một nghĩa, bởi lẽ làm đi đều là những tác động.
Thí dụ câu: “Hành đạo như đăng bá xích can” mà người ta có thể giải hai lối. “Làm đạo khó như leo lên một cây sáo cao trăm thước”, đó là lối hiểu thứ nhất. Nhưng ai dịch, “Đi trên đường chánh, khó như leo sào trăm thước”, người ấy có thể không hiểu sai.
Hai đàng đều không sai vì “làm đạo” hay “đi đường”, xét cho chí lý, không khác gì nhau.
Đạo, người ta đã bỏ công rất nhiều để giải chữ này mà thật nghĩa không quanh co, khúc chiết, như người ta nghĩ đâu. Đạo chỉ có nghĩa là đường đi. Nhưng vì thế sự thì vạn nẻo, có con đường của người tham tài mến lợi, lại có những con đường của kẻ ác người lành, kẻ ngu người trí, của trẻ của già, của nam của nữ, không kể hết, cao thấp bất đồng, vui buồn sướng khổ cũng không nẻo nào giống nẻo nào. Nhiều như thế, ta phải đi đường nào? Nếu là Phật tử xứng danh, ta chỉ có một Đường, một Đạo:
Une seule voie, un seul chemin.
Đường ấy, Đạo ấy, Thế Tôn đã vạch trong giáo pháp của Ngài. Nó hướng về ánh sáng giác ngộ và dắt về nơi giải thoát.
Vậy đạo ấy là đạo giác ngộ và giải thoát, con đường ấy là con đường duy nhứt của thức tỉnh và cởi mở.
Nhưng giáo pháp của Phật là biểu hiện của Chơn lý, lời nói của Phật là lời nói của sự thật, vậy theo lời Phật dạy (như pháp) còn có thể hiểu là theo chơn lý, theo sự thật, mà tu hành, mà sửa (tu), mà đi mà làm (hành).
Vậy như pháp - hay đúng hơn nên viết “Pháp”- tu hành, nào phải dễ như chúng ta lầm hiểu đâu. Không dễ vì phải rõ thật rõ (liễu giải) thế nào là Chơn lý, là sự thật. Không rõ thật rõ thì dầu có sửa, cái sửa chưa chắc đúng với sự thật; dầu có đi, hướng đi chưa chắc là hướng đúng; dầu có làm, cái làm chưa chắc là đúng với nguyện giải thoát và giác ngộ.
Vì không liễu giải cho nên, trước mắt ta, ngay ở nơi ta, tiếng là tu đạo, hành đạo, mà chúng ta lại đi con đường thế gian vạn nẻo, càng lúc càng kẹt trong rừng tà kiến, ngã chấp, pháp chấp, mỗi lúc thêm nặng nề, miệng tụng niệm lời vàng mà tâm nghĩ điều ma quái, khiến khổ đau chồng chất, vô minh thêm dày, rồi Phật hóa không thiêng mà chánh đạo trở thành tà đạo.
Vậy cần sâu xét thế nào là pháp, thế nào là tu, thế nào là hành, nhiên hậu mới được nói, mới nói được câu “Như pháp tu hành”. Được theo pháp mà tu hành sẽ thấy đó là điều mà ở chỗ khác, Kinh điển gọi “xứng tánh tác Phật sự”. Lại một câu khác rất quen tai quen miệng nhưng không dễ gì thấu đạt.
Như Pháp tu hành, dễ nói mà khó làm thay.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ngày vía Phật A Di Đà là ngày nào?
Phật giáo thường thức
09:11 11/12/2024
Ngày vía Phật A Di Đà là ngày tưởng nhớ Đức Phật A Di Đà, tác lễ tri ân công đức mà Ngài đã dày công tạo lập Thế giới cực lạc. Hằng năm ngày vía Phật A Di Đà được tổ chức vào ngày 17/11 âm lịch.
Vì sao ngày 17/11 âm lịch hằng năm là ngày vía Phật A Di Đà?
Phật giáo thường thức
08:00 11/12/2024
Những hành giả tông Tịnh Độ hiện nay gần như ai cũng biết và tham gia lễ kỷ niệm vía Phật A Di Đà đản sanh vào ngày 17 tháng 11 âm lịch hàng năm. Tuy nhiên, trong các kinh văn có đề cập đến lịch sử Phật A Di Đà thì tuyệt nhiên không thấy nói chính xác ngày Đản sanh của Ngài.
Quy y Tam bảo tại nhà được không?
Phật giáo thường thức
18:00 10/12/2024
Việc làm lễ quy y tại tư gia có được không? Lễ quy y chỉ có một mình thầy truyền quy giới có đúng không?
Có ý định tự tử vì thủ dâm ám ảnh
Phật giáo thường thức
17:00 10/12/2024
Tôi là Phật tử, sống độc thân. Vì tâm ái dục mãnh liệt tôi không cưỡng lại được nên đã thủ dâm khoảng gần 8 năm. Đôi lúc tôi đã có ý định tự tử để kết thúc cuộc đời oan trái này. Tôi phải làm sao đây?
Xem thêm
