Trung Quốc: Chùa Quan Âm ở Hà Khẩu giáp biên giới Tây Bắc Việt Nam

Năm Canh Thìn (1940) quân Nhật chiếm Việt Nam, biên giới Việt Nam và Vân Nam khá căng thẳng. Quân xâm lược Nhật Bản đổ bộ vào Hải Phòng, Chính phủ Quốc Dân Đảng ra lệnh phá hủy cầu đường, bộ đội chiếm dụng Quan Âm miếu làm cơ sở kháng chiến chống đế quốc Nhật, ngôi miếu thờ Phật trở nên tiêu điều, hương tàn khói lạnh. Sau ngày giải phóng, cơ sở tự viện Phật giáo này vẫn hương tàn khói lạnh, không hoạt động phật sự.

Năm Giáp Tuất (1994), thành lập Hiệp hội Phật giáo huyện Mông Tự (châu tự trị Hồng Hà thuộc tỉnh Vân Nam), quần chúng phật tử vùng đất Hà Khẩu tín phụng Phật và bắt đầu hoạt động phật sự trở lại. Ngôi Miếu Quan Âm này trước đây, một nơi biên giới cách con sông Nậm Thi (còn có tên là sông Nam Khê, một dòng sông bắt nguồn tại Vân Nam, Trung Quốc và tạo thành một đoạn biên giới tự nhiên giữa hai nước Trung Quốc - Việt Nam trước khi hợp lưu với sông hồng tại cặp cửa khẩu quốc tế Lào Cai - Hà Khẩu), nơi một số cộng đồng người Việt Nam thường lui tới thắp hương lễ Phật.

Phật giáo đồ phát triển có khoảng hơn 200 người, xu hướng hoạt động văn hóa tâm linh ngày càng thu hút, đặc biệt là sau khi cửa khẩu quốc tế Hà Khẩu - Lào Cai được hình thành, du khách thập phương đến tham quan viếng chùa thắp hương lễ Phật, Hà Khẩu trở thành một điểm quan trọng của các hoạt động tôn giáo.

Hồ sơ đăng ký hợp pháp vào tháng 08 năm Quý Mùi (09/2003) tại phòng tôn giáo huyện Hà Khẩu, thành lập nhóm nghiên cứu bao gồm tình hình Tôn giáo trong các cuộc điều tra, đặc biệt huyện thực hiện việc điều tra nghiêm túc, nắm vững tất cả các hoạt động tôn giáo trong địa bàn huyện Hà Khẩu.

Về mặt pháp lý đăng ký hồ sơ cơ sở tự viện tôn giáo, Quan Âm Thiền tự kiến lập kiện toàn hệ thống nhân sự quản lý tôn giáo, hệ thống quản lý an ninh, hệ thống quản lý cháy nổ, hệ thống bảo vệ di tích văn hóa, hệ thống quản lý tài sản, hệ thống y tế vệ sinh phòng dịch. Và các thành phần nhóm quản trị tự viện, quy hoạch tổng thể tự viện để thực hiện việc kiến thiết xây dựng và pháp lý quyền sử dụng đất, phòng tôn giáo huyện đề xuất vấn đề tôn giáo và làm việc với các bộ phận xây dựng đô thị, các bộ phận tài nguyên môi trường, địa chính, cho đến khi vào cuộc khảo sát địa điểm để xác minh tình hình, thực hiện kế hoạch. 

Ngày 26/08/Ất Dậu (29/09/2005) hội nghị lần thứ 11, Hội đồng Nhân dân huyện và Hội nghị Tôn giáo Chính phủ lần 19, phòng tôn giáo huyện đã chấp thuận việc “quán triệt trong quy hoạch ‘Bách Gia Từ’ chuyển cấp trên quyết định chuyển đổi thành cơ sở tự viện Phật giáo và mở rộng việc kiến thiết xây dựng”. Năm 2007, bắt đầu xây dựng Quan Âm điện, hiện cơ bản hoàn thành.

Năm Ất Dậu (2005) vào tháng 10, thành lập Ban Quản trị Quan Âm Thiền tự. Ngôi Quan Âm Thiền tự có tổng diện tích 1.800 mét vuông, chính điện chiếm hơn 360 mét vuông, các ngôi nhà phụ chiếm hơn 100 mét vuông.

Năm Nhâm Thìn (2012), do nhu cầu sinh hoạt bởi đông phật tử tín tâm tu học Phật pháp, Quan Âm Thiền tự được trùng tu toàn diện, nâng cấp tiện nghi phương tiện vật chất, đặt biệt thư viện có bộ Đại Chính Tân Tu Đại Tạng kinh, Càn Long Đại Tạng kinh. Hiệp hội Phật giáo tỉnh Vân Nam bổ nhiệm Đại đức Zhen Chang về trụ trì hoằng dương Phật pháp.

Quan Âm Thiền tự là nơi giao lưu giao văn hóa Phật giáo giữa hai quốc gia Trung - Việt. 

Vân Tuyền (Nguồn: 紅河州佛教協會)