a dục vương tháp có nghĩa là:

(阿育王塔) Các tháp do vua A-dục xây dựng. Sau khi qui y Phật, vua A-dục làm rất nhiều Phật sự, đến đâu cũng xây dựng chùa tháp thờ Xá-lợi Phật và cúng dường chư tăng. Theo Thiện Kiến luật Tì-bà-sa quyển 1 chép, lúc bấy giờ có tám vạn bốn nghìn nước dưới quyền thống trị của vua A-dục, nhà vua ra lệnh cho các nước ấy xây dựng tám vạn bốn nghìn chùa lớn và tám vạn bốn nghìn ngôi tháp báu. Truyện A Dục Vương quyển 1 và kinh A Dục Vương quyển 1 chép, vua A-dục nhờ Tỉ-khưu Hải mà biết việc Phật nói trước, liền đến thành Vương Xá, lấy bốn thăng xá lợi do vua A- xà-thế chôn, và lấy hết xá lợi chôn ở sáu chỗ khác, rồi làm tám vạn bốn nghìn cái hộp báu, mỗi hộp đựng một viên xá lợi, lại làm tám vạn bốn nghìn cái lọ báu, tám vạn bốn nghìn cái nắp báu, tám vạn bốn nghìn xếp lụa, xây tám vạn bốn nghìn ngôi tháp báu. Truyện Cao tăng Pháp Hiển và Đại Đường Tây Vực Kí... cũng đều có nói việc vua A-dục xây tám vạn bốn nghìn ngôi tháp. Kinh Tạp thí dụ quyển thượng thì chép, để cầu hết bệnh, vua A-dục đã xây một nghìn hai trăm ngôi chùa và mỗi ngày cúng dường hai mươi nghìn vị tăng, khiến cho ngoại đạo ghen ghét, toan phá hoại Phật pháp. Các kinh điển nêu trên tuy nói một nghìn hai trăm hoặc tám vạn bốn nghìn chùa tháp, con số ấy chưa hẳn tin được; nhưng vì lòng nhiệt thành truyền giáo và bảo hộ chính pháp, mà vua A-dục đã xây dựng rất nhiều chùa tháp, thì đó là việc có thật. Rất tiếc, vì đã lâu đời, nên những chùa tháp ấy hầu hết đã bị mai một. Ngôi tháp cổ ở Sanchi bên Ấn Độ có lẽ là một trong những chùa tháp do vua A-dục dựng, nhưng điều này cũng chưa thể xác dịnh được. Khi các ngài Pháp Hiển, Huyền Trang đến Ấn Độ, đã thấy rất nhiều tháp do vua A-dục xây. Điều này được ghi trong Đại Đường Tây Vực Kí và Cao tăng Pháp Hiển truyện. Lại xưa nay cũng có truyền thuyết rằng, tháp của vua A-dục còn được lưu giữ ở Trung Quốc và Nhật Bản. Quảng hoằng minh tập quyển 13 nêu ra mười bảy ngôi tháp ở huyện Mậu, và cho đó là số tháp trong tám vạn bốn nghìn ngôi tháp của vua A-dục làm. Còn Pháp Uyển Châu Lâm quyển 38 nói, ở huyện Mậu có hai mươi mốt ngôi tháp, và cho tất cả đều do vua A-dục xây. Ngoài ra, Đường Đại Hòa Thượng Đông Chinh truyện của ngài Nguyên Khai cũng ghi chép giống như thế. Nhưng, lãnh thổ của vua A- dục chưa bao giờ được mở rộng đến Trung Quốc, do đó, những ngôi tháp do nhà vua xây còn được giữ lại ở Trung Quốc là điều không thể có. Lại Nguyên Hanh Thích Thư quyển 11 của Nhật Bản nói, chùa Tháp Đá ở quận Sinh gần Giang Phố, là một trong tám vạn bốn nghìn tháp xá-lợi do vua A-dục xây cất. Nhưng đây e là tháp do vua Ngô Việt Tiền hoằng thục làm rồi sau bị truyền lầm. Phật Tổ Thống Kỉ quyển 43 chép, khoảng niên hiệu Kiến Long năm đầu (960) đời Tống, vua Ngô Việt Tiền hoằng thục ngưỡng mộ việc vua A-dục xây tháp, bèn dùng vàng bạc và thép tốt làm tám vạn bốn nghìn tháp nhỏ, bên trong để kinh Bảo Kiếp Ấn Tâm Chú, rồi đem thờ khắp trong nước; khoảng mười năm công việc mới được hoàn thành. Bấy giờ, có vị sư người Nhật là Nhật Diên đến Trung Quốc, đưa được vài cái trong số tháp ấy về Nhật Bản, nên đời sau có người tin lầm là tháp do vua A-dục làm.

Trên đây là ý nghĩa của từ a dục vương tháp trong hệ thống Tự điển Phật học online do Cổng Thông tin Phật giáo Việt Nam cung cấp. Các từ khóa khác về Phật học trên hệ thống sẽ được tiếp tục cập nhật.