Viếng chùa Hang ở núi Sam, Châu Đốc, An Giang

Dân gian gọi chùa Hang gắn với Sư bà Thích Nữ Diệu Thiện, bậc khai sơn tạo tự, từ năm 1845 đã ẩn tu trong hang đá, tương truyền với sự hộ pháp của Thanh Xà và Bạch Xà.

Có tương đồng nào đấy về không gian khi bạn leo từng bậc thang uốn khúc cao dần lên từng hạng mục công trình Phật giáo tuyệt mỹ ẩn trong tàng cây và đá hoa cương, nhìn xuống thôn xóm đồng ruộng xanh rì.

Trải nghiệm chậm chân vào hang sâu thật đặc biệt, chính nơi Sư bà Diệu Thiện ngày trước tham thiền nhập định, đạt ngộ. Mỗi tòa công trình mang dáng vóc riêng song đều cho thấy công phu kiến trúc.

Bên tách nước vối đắng nhẹ, vị tri sư khách kể về những khóa An cư Kiết hạ, những chuyến thăm viếng của bậc tôn túc, những dấu ấn ở ngôi chùa trăm năm tuổi.

Trời sáng hẳn, tôi có vinh dự đảnh lễ Thượng tọa Thích Thiện Tài, vị trụ trì đời thứ tư của ngôi chùa, bậc xuất gia có vinh dự chia sẻ họ Lê của sư bà khai sơn. Ngài đang giữ trọng trách Phó Ban Trị sự Phật giáo An Giang. Lịch sử ngôi chùa lại được nối tiếp với những sự kiện và "tình tiết" mới mẻ: Một số nguồn truyền thông khi đề cập đến sư bà đã sai khi cho rằng người từng có gia đình. Sư cô Diệu Thiện xuất gia từ lúc mới mười mấy tuổi và có căn cứ vững để tin rằng sư bà là bậc được truyền thừa duy nhất của Thiền phái Vân Môn ở Việt Nam! 

Vân Môn tông là tông phái nằm trong năm dòng thiền tông của Trung Quốc (Ngũ Gia Thất Tông) do Thiền sư Vân Môn Văn Yển - pháp tử Thiền sư Tuyết Phong Nghĩa Tồn, sáng lập từ năm 930. Môn phái này mở rộng vào đời Hậu Đường, học trò của Văn Yển rất đông trên dưới hơn 1000 vị và 25 vị nối pháp. (Theo từ điển mở bách khoa toàn thư Wikipedia). Chi tiết này khiến những ai quan tâm đến thiền tông rất thú vị.

Sau đó, ngài thượng tọa kể về các đời trụ trì và sự viên tịch của sư bà. 

Ở An Giang, chùa Hang (Phước Điền) đã được công nhận di tích cấp Quốc gia. Quý tăng, ni đang cấm túc tu thiền.

Đầu hè, phượng vĩ tô thắm triền núi, chuông ngân vọng trong thinh không. Không xa bên dưới cánh đồng xanh, biên giới Việt Nam - Campuchia thật gần...