Thứ tư, 24/04/2019 11:03 (GMT +7)

| Hà Nội 34°C /57%

Tịnh Độ tông
DỮ LIỆU
Thứ năm, 01/09/2016, 09:16 AM

Xóm nghệ nhân làm tượng suốt 70 năm ngay giữa Sài Gòn tấp nập

Nằm trong con hẻm nhỏ gần cầu Ông Buông, quận 6, Tp. Hồ Chí Minh, có một xóm vẫn miệt mài để làm ra những bức tượng Phật mặc cho bên ngoài ồn ào, náo nhiệt của dòng người tấp nập.

Hỏi ra mới biết, đó là xóm chuyên làm tượng Phật hay được nhiều người gọi với cái tên xóm Tượng chùa Giác Hải, nơi chuyên làm ra hàng chục ngàn bức tượng Phật với đủ loại kích thước đi khắp cả trong lẫn ngoài nước.

Gần 70 năm lưu giữ nghề làm tượng truyền thống

Vào một buổi trưa đầu tuần, tôi tìm đến xóm chuyên làm tượng, nơi không ồn ào, không khoa trương mà ngược lại rất bình dị, yên tĩnh đến lạ thường. Bởi tại đây, không chỉ đơn thuần là một xóm làm tượng mà cũng chính là một ngôi chùa nhỏ mang tên Giác Hải.

Cái nghề làm tượng, không biết bắt nguồn từ bao giờ nhưng có lẽ đối với những người nghệ nhân tại xóm đã gắn bó với nghề đã hơn nửa cuộc đời của họ. Chính vì thế, nó đã ăn sâu vào trong người của họ, gắn bó như người bạn, rồi trở thành cái nghiệp.

Điều khiến tôi ngạc nhiên, khi đến xóm làm tượng là hình ảnh một nghệ nhân đang miệt mài, cẩn thận vẽ khuôn mặt cho bức tượng Phật Quan Âm mà không để ý đến những hoạt động khác hay tiếng ồn bên ngoài. Hỏi ra, đó là chú Quốc (68 tuổi) người nghệ nhân có kinh nghiệm hơn 45 năm gắn bó với nghề.
Nghệ nhân Quốc đã gắn bó với nghề tại xóm Tượng từ hồi mới 16 tuổi, cũng chính là người lớn tuổi nhất trong nghề. Ảnh: Ngọc Nhiên

Theo lời kể của chú Quốc, cái nghề làm tượng này đã có cách đây khoảng 70 năm bắt nguồn từ ông Lê Văn Chánh (sống gần chùa Giác Hải). Lúc trước, ông Chánh là một họa sĩ. Rồi nhờ một người bạn chỉ cho cách tạo ra những bức tượng Phật, do vốn đã có năng khiếu nên ông Chánh học rất nhanh và làm một cách thành thạo.

Và chính vì đam mê với cái nghề làm tượng nên ông Chánh đã lập ra một cái xưởng tại nhà chỉ vỏn vẹn tấm biển ghi dòng chữ ‘xưởng làm tượng Lê Văn Chánh’. Sau đó, nghề làm tượng được nhân rộng và được nhiều người biết đến hơn do chính những bức tượng của xưởng ông Chánh đi khắp cả nước. Cứ thế, chúng lan tỏa ra cả ngoài nước. Một thời gian sau, xuất hiện nhiều xưởng làm tượng hơn, dần dần thành cả xóm tự bao giờ.

Sau này, xưởng Lê Văn Chánh được đổi tên thành xưởng làm tượng Ba Tiến, bởi do ông Chánh truyền nghề lại cho con trai của mình. Xưởng làm tượng Ba Tiến được xem là xưởng có thâm niên lâu năm nhất trong xóm, cũng là xưởng sản xuất lớn nhất, đặc biệt là các tượng lớn.
Nghề làm tượng rất tuy khó mà dễ bởi phải cần sự cẩn thận và khéo léo. Ảnh: Ngọc Nhiên 

Trong xóm có lẽ xưởng gìn giữ được những tinh hoa truyền thống của gia đình là xưởng Ba Tiến. Người con trai của ông Chánh kế nghiệp không chỉ đam mê và mà khi làm tượng thì dồn hết cả tâm hồn và mọi công đoạn.

Bên cạnh đó, ông Chánh không chỉ là truyền nghề cho con trai mà còn cả các người anh em. Nên trong 10 xóm làm tượng thì gia đình ông Chánh đã chiếm 4 xưởng.
Khách đến đặt hàng không chỉ ở trong nước mà còn cả ngoài nước. Ảnh: Ngọc Nhiên 

Và không chỉ riêng xưởng Ba Tiến là nghề truyền thống gia đình mà hầu hết nghề làm tượng này là nghề truyền thống gia đình mấy đời của nguyên cả xóm. Bởi cái nghề này nhìn thì dễ nhưng khi làm thì lại rất khó, chỉ có ai phải thật từ tốn và yêu nghề thật sự thì mới có thể làm được.

Thổi “hồn” vào tượng

Nghề làm tượng tuy dễ mà khó bởi để làm ra một bức tượng hoàn chỉnh phải mất rất nhiều thời gian và đòi hỏi rất sự cẩn thận, tỉ mỉ trong từng thao tác. Chính vì thế, một bức tượng hoàn chỉnh phải trải qua rất nhiều công đoạn như làm khuôn, làm nguội, chà nhám, sơn, phơi nắng, chọn màu,… nên mỗi công đoạn thì sẽ có riêng mỗi nghệ nhân đảm nhiệm thì mới đảm bảo tính chuyên môn cao trong từng chi tiết của bức tượng.
Công đoạn làm khuôn là khó nhất bởi cần nhiều sức lực những khi di chuyển bức tượng sau khi đã đổ thạch cao xong. Ảnh: Ngọc Nhiên

Theo chia sẻ của chú Quốc: "Công đoạn làm khuôn là nặng nhất, đòi hỏi nhiều sức lực vì phải khiêng các bức tượng sau khi đã thạch cao đã được đổ trong khuôn. Nếu các tượng từ 50 đến 60 kg thì khoảng 2 người di chuyển. Còn từ 100 kg trở lên thì phải nhiều người.

Khâu quan trọng nhất là phun sơn màu bởi để bức tượng có màu sắc tươi tắn và màu bám lâu thì nghững nghệ nhân phải vừa phun sơn vừa phải phun màu nhiều lớp mà phải thật đều tay’.
Chú Út người cũng có kinh nghiệm hơn 45 năm trong nghề. Ảnh: Ngọc Nhiên 

Đa số các bức tượng ở đây được làm theo mẫu có sẵn hoặc theo thiết kế riêng của khách hàng. Tuy nhiên, giá trị các bức tượng thiết kế riêng sẽ cao hơn vì đòi hỏi người thợ phải tập trung thiết kế sao cho đúng với "gu" của khách hàng nhất.
Những bức tượng ở xóm làm tượng đa số là đều có mẫu sẵn đôi khi lại có mẫu thiết kế riêng của khách yêu cầu. Ảnh: Ngọc Nhiên

Còn về chất liệu để làm ra bức tượng thì có 2 loại: thạch cao và xi măng. Tượng để thờ trong nhà thì làm bằng thạch cao còn nếu như thờ bên ngoài thì phải bằng xi măng, do bên ngoài tiếp xúc trực tiếp với thời tiết nên chỉ có xi măng mới có sức chịu được cao.
Công đoạn phun sơn cũng rất quan trọng bởi màu sắc của bức tượng phải thật tươi tắn và độ bền phải được đảm bảo. Ảnh: Ngọc Nhiên

Nghệ nhân Quốc chia sẻ thêm: "Nghề này khó lắm, khó ở chỗ mình phải có kinh nghiệm thì mới làm được, và phải đam mê, cẩn thận trong từng chi tiết thì mới thổi được cái hồn cho tượng được’.

Khi hỏi về cái duyên khi đến với nghề, nghệ nhân Quốc vui vẻ chia sẻ: "Hồi đó nhà chú ở gần xưởng Ba Tiến này, rồi do nhà không có điều kiện để học nữa nên chú xin qua xưởng làm tượng này để học nghề.

Lúc đầu thì chú cũng làm lặt vặt mấy chi tiết nhỏ như là trộn xi măng hay làm mấy bức tượng nhỏ. Dần dần, chủ xưởng thấy chú cũng đam mê và cần cù, chăm chỉ nên chỉ cho chú cách làm tượng đến tận bây giờ. Làm riết rối nghề thành nghiệp của chú nên bỏ cũng đâu được, ngày nào không làm thì buồn chán lắm cô ơi’.
Đối với nghệ nhân Quốc nghề làm tượng như là cái nghiệp, là người bạn đời với chú bởi nó đã gắn bó hơn nửa đời mình. Ảnh: Ngọc Nhiên

Có lẽ, theo lời chia sẻ của nghệ nhân Quốc cùng cách chú và các nghệ nhân khác khi làm từng chi tiết của bức tượng, tôi cảm nhận được lòng yêu nghề, sự đam mê, cẩn thận vói đôi bàn tay khéo léo, tỉ mỉ như dồn hết cả tâm huyết, cái tâm của mình để cho ra những bức tượng thật hoàn hảo, chất lượng.
Mặc cho Sài Gòn ồn ào, náo nhiệt xóm chuyên làm tượng vẫn mãi miệt mài với nghề mà họ đã đam mê, bởi nó cái nghề truyền thống của gia đình để lại. Ảnh: Ngọc Nhiên

Cứ thế dù cho Sài Gòn có mưa hay nắng, xóm chuyên làm tượng Phật vẫn luôn miệt mài, chăm chỉ tiếp nối với cái nghề truyền thống của gia đình để tạo ra những bức tượng đi khắp cả nước cũng như ngoài nước hơn suốt 70 năm qua. Một nghề mang đậm tinh hoa của người Việt Nam.

Ngọc Nhiên
Nguồn: http://www.nguoiduatin.vn/xom-nghe-nhan-lam-tuong-suot-70-nam-ngay-giua-sai-gon-tap-nap-a256426.html
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Cùng Phatgiao.org.vn lan toả Đạo Pháp.

Ý kiến của bạn

TIN LIÊN QUAN

Phật Hoàng Trần Nhân Tông - Nhân vật văn hóa và nhà nhân văn chủ nghĩa vĩ đại của mọi thời đại

Nhịp cầu Phật giáo 10:38 07/12/2018

PGVN xin trân trọng giới thiệu toàn bộ diễn văn khai mạc hội thảo khoa học “Trần Nhân Tông và thiền phái Trúc Lâm - đặc sắc tư tưởng và văn hóa” của Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm – xã Thượng Yên Công – thành phố Uông Bí – tỉnh Quảng Ninh, sáng ngày 6 tháng 12 năm 2018, tức ngày 30 tháng 10 năm Mậu Tuất.

Trời đất bao la nhưng lòng tham của con người còn mênh mông hơn thế

Nhịp cầu Phật giáo 09:15 16/11/2018

Lòng tham chính là thuốc độc giết chết nhân cách của con người, có những lúc chỉ vì sân si những lợi ích nhỏ mà chúng ta đánh mất những thứ quý giá và quan trọng, đến khi nhìn lại mới thấy thật sai lầm.

Sự ngộ đạo trong thế giới Kim Dung

Nhịp cầu Phật giáo 16:08 05/11/2018

Tóm lại, từ bi chính là cái gốc của võ công Phật gia trong thế giới võ hiệp Kim Dung. Chỉ có dùng tâm từ bi để hóa giải nó mới có thể đẩy lui trường năng lượng xấu, bảo toàn thân thể. Nói cách khác, song song với việc học võ, phải rèn luyện tâm tính bằng cách đọc và thực hành các kinh Phật cho nhiều mới không sinh ra bệnh tật. Thần tăng vô danh chính là một minh chứng.

Sinh hoạt tôn giáo của đồng bào dân tộc thiểu số các tỉnh miền núi phía Bắc

Nhịp cầu Phật giáo 11:28 01/11/2018

Trên cơ sở nghiên cứu tình hình tôn giáo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc (chủ yếu là Phật giáo, Công giáo và Tin lành), bài viết chỉ ra những tác động của các tôn giáo để tìm giải pháp vừa phát huy các giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả với các các âm mưu, hành động lợi dụng những vấn đề về tôn giáo, dân tộc để chống phá sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm sự ổn định xã hội, phát triển kinh tế bền vững; vừa bảo đảm thực hiện tốt chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về tôn trọng, bảo đảm tự do tôn giáo của nhân dân, x&

Xem thêm