Campuchia là quốc gia được mệnh danh “đất nước chùa tháp” chứa đựng nhiều điều bí ẩn. Đặc biệt, Xiêm Riệp là một trong những tỉnh thu hút được nhiều du khách bởi nơi đây còn nguyên dấu tích của các triều đại phong kiến của Campuchia mà điển hình là sự hùng vĩ của Angkor. Quần thể đền Angkor Wat là một trong những kỳ quan thế giới được UNESCO công nhận. Có thể nói đây chính là di sản vĩ đại nhất mà người Khmer để lại cho hậu thế.
Từ thế kỷ 9, những kiến trúc sư cùng các tay thợ tài hoa nơi này đã tạo dựng nên một quần thể kiến trúc vĩ đại, với 600 công trình nằm rải rác trong một vùng rừng núi rậm rạp rộng 45 km2.
Kiến trúc ngôi đền mô phỏng theo hình ngọn núi Meru vĩ đại của Ấn Độ, ngọn tháp trung tâm cao nhất tới 65m tượng trưng cho núi Meru huyền thoại, năm ngọn tháp xung quanh tương ứng với năm đỉnh núi. Toàn bộ kiến trúc này được xây bằng đá sa thạch và đá tổ ong. Tất cả những khối đá lớn đó được xếp chồng lên nhau mà không có chút chất kết dính hay bê tông cốt thép nào cả.
Nổi bật trong quang cảnh Angkor Wat là đền thờ dành cho thần Hindu Vishnu và được xây dựng như là một ngôi nhà của các vị thần và trung tâm của vũ trụ Hindu với hình Kim Tự Tháp. 5 ngọn tháp tượng trưng cho núi Meru của Ấn Độ và được chia làm 3 cấp độ: tầng thứ nhất tượng trưng cho địa ngục hay là đất, tầng thứ hai tượng trưng cho nhân gian và tầng thứ ba tượng trưng cho thần linh.
Khu đền chính có 398 gian phòng với nghệ thuật chạm khắc đá trên trần phòng, hành lang, các lan can... thể hiện tài nghệ phi thường, điêu luyện của người Khmer cổ đại. Độc đáo nhất là những điêu khắc trên tường của dãy hành lang tầng thứ nhất. Đây có thể xem là bức tranh điêu khắc trên đá to nhất, dài nhất của thế giới - với chiều cao 2,5m và dài hơn 800m.
Tầng hai có vô số những bức tranh Apsara nhảy múa với bộ ngực trần. Tầng ba gồm hai hành lang chữ thập cắt nhau thẳng góc ở giữa. Ở điểm giao tiếp của hai hành lang là trung tâm đền Angkor Wat. Xưa kia trung tâm đền có tượng thờ bằng vàng thần Vishnu, nhưng nay đã bị mất.
Phía bên hông đền Angkor. Toàn bộ quần thể kiến trúc với những tháp, đền đài, phù điêu và hành lang mênh mông đều làm từ đá tảng, xếp chồng lên nhau nhìn rất tự nhiên, ngay cả ở trên nóc vòm. Họa tiết trang trí bằng đá như tượng Phật, vũ nữ, chiến binh và những hình hoa sen minh họa sử thi Ramayana và Mahabharata đều rất sống động, mềm mại.
Tổng cộng trong quần thể Angkor Wat có hơn 3.000 bức chạm khắc Asaparas - một nữ thần Hindu có 37 kiểu dáng khác nhau. Đây là những di tích quan trọng bậc nhất tại Campuchia, được xem là tuyệt đỉnh của nghệ thuật và kiến trúc Khmer.
Ban đầu, đền là nơi để thờ thần Vishnu nhưng khi vương triều Khmer chuyển sang Phật giáo thì Angkor Wat trở thành một nơi thờ Phật linh thiêng. Khi các vị vua Khmer thua trận rồi chạy về Phnom Penh thì ngôi đền dần dần bị rừng già che phủ và lãng quên. Đến năm 1860, nhà thám hiểm người Pháp Herri Mouhot mới phát hiện ra ngôi đền Angkor Wat hùng vĩ và đưa vào khôi phục trong khoảng các năm 1907 - 1970. Đến năm 1992, UNESCO công nhận Angkor Wat là di sản văn hóa thế giới.
Qúy phật tử có thể tìm hiểu thêm về những ngôi chùa, ngôi đền nổi tiếng linh thiêng ở mục Chùa Việt của Phatgiao.org.
Tâm Như
