Ông Vũ Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ; Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN; ông Vũ Hoài Bắc, Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ chủ trì hội thảo.

Với sự tham dự của chư tôn đức Hội đồng Trị sự: Hòa thượng Thích Thiện Pháp, Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, đồng Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự, Hòa thượng Thích Giác Toàn, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phật học VN; chư vị Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự: Hòa thượng Thích Thiện Tâm, Hòa thượng Thích Gia Quang, Hòa thượng Thích Thiện Thống, Thượng tọa Thích Đức Thiện (kiêm Tổng Thư ký); Hòa thượng Thích Huệ Thông, Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng II Trung ương, cùng chư tôn đức Hội đồng Trị sự, Văn phòng II Trung ương GHPGVN, Ni trưởng Thích nữ Huệ Hương, Phó Trưởng Phân ban Ni giới Trung ương; ông Đỗ Văn Phớn, Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương; bà Trần Thị Minh Nga, Phó Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ; đại diện Văn phòng phía Nam Ủy ban Trung ương MTTQVN, Cục An ninh Nội địa – Bộ Công an, Ban Tôn giáo TP.HCM.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Vũ Hoài Bắc khái quát quá trình hình thành, phát triển của GHPGVN. GHPGVN được thành lập năm 1981 trên cơ sở hợp nhất 9 tổ chức, hệ phái Phật giáo trong cả nước. Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, với đường hướng hoạt động “Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội”, GHPGVN với nguyên tắc hoạt động thống nhất ý chí và hành động, thống nhất lãnh đạo và tổ chức, đồng thời vẫn tôn trọng và duy trì các truyền thống hệ phái, cũng như các pháp môn và phương tiện tu hành đúng chánh pháp. GHPGVN đã có những bước phát triển mạnh cả về cơ cấu tổ chức, số lượng cơ sở thờ tự, số lượng chức sắc, chức việc và đồng bào Phật tử trong nước và ở nước ngoài.

Ông Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ khẳng định GHPGVN đã nêu cao tinh thần nhập thế của đạo Phật trong suốt quá trình hình thành và phát triển; Là một tôn giáo ưu việt, giữ vững đường hướng hành đạo, thể hiện là tôn giáo đồng hành với dân tộc xuyên suốt chiều dài lịch sử xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước.

“Cùng với sự vận động không ngừng của xã hội, trong xu thế hội nhập quốc tế và trong sự phát triển chung của các tổ chức tôn giáo tại Việt Nam, nội tại của GHPGVN và hoạt động của GHPGVN cũng cần có những đánh giá xác đáng để có sự điều chỉnh cho phù hợp, nhằm phát huy những thành tựu đã đạt được, lan tỏa những giá trị nhân văn, nhân ái, những giá trị đạo đức, văn hóa tốt đẹp của GHPGVN trong đời sống xã hội; phát huy nguồn lực của Giáo hội trong xây dựng Giáo hội và đất nước. Đồng thời, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và khắc phục những mặt còn hạn chế, bất cập để GHPGVN luôn giữ vững được vị thế, vai trò trong lòng dân tộc”, ông Vũ Hoài Bắc nhấn mạnh.

Hội thảo khoa học, đề án đánh giá về 40 năm hình thành và phát triển của GHPGVN nhằm nhìn nhận khách quan, toàn diện về bức tranh GHPGVN để đề xuất với nhà nước có những chủ trương, chính sách giúp GHPGVN hoạt động ổn định, vững mạnh, đảm bảo thực hiện phương châm hành đạo “Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội”, luôn là tôn giáo hộ quốc an dân.

Qua các tham luận của chư tôn giáo phẩm GHPGVN, các nhân chứng lịch sử, nhân sĩ, trí thức Phật giáo tại hội thảo cung cấp thêm các tư liệu, thông tin, nhận định… để làm rõ thêm sự đóng góp của GHPGVN qua 40 năm hình thành, phát triển.

Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự phát biểu đại diện GHPGVN với “Các tổ chức, hệ phái trong ngôi nhà chung của GHPGVN – Những vấn đề cần quan tâm, kiến nghị, đề xuất” tại hội thảo, khẳng định điều đặc biệt cốt lõi nhất làm nên sức mạnh của GHPGVN là các thành viên Giáo hội đã luôn luôn thực hiện tốt lời dạy của Đức Phật “Phụng sự chúng sinh là thiết thực cúng dường chư Phật”, trang nghiêm thế gian là trang nghiêm Tịnh độ của chư Phật, góp phần xây dựng tịnh độ nhân gian trên mặt đất này. Trong 40 năm qua, hình ảnh GHPGVN và các thành viên của Giáo hội, đồng hành cùng dân tộc đã tạo nên bức tranh toàn mỹ sống động trên mọi lĩnh vực hộ quốc an dân, tốt đời đẹp đạo.

Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự nhận định trong quá trình vận dụng, kết hợp giữa Hiến chương GHPGVN, quy chế, quy định của tổ chức GHPGVN và các tổ chức trực thuộc, các tự viện với Luật tín ngưỡng, tôn giáo còn nhiều điều khoản chưa được rõ nghĩa, việc cấp sổ đỏ cho các tự viện còn nhiều vướng mắc, sự thành lập các điểm sinh hoạt tôn giáo tập trung còn nhiều khó khăn, nhất là cơ sở tự viện của Giáo hội ngoài ý nghĩa thờ tự tôn giáo còn là tổ chức tôn giáo trực thuộc tại địa phương chưa được chấp thuận.

Tại hội thảo này, đại diện Giáo hội đề nghị các cơ quan quản lý về tín ngưỡng, tôn giáo - Bộ Nội vụ, Ban Tôn giáo Chính phủ cần quan tâm, giúp đỡ để trong quá trình tu chỉnh Hiến chương của GHPGVN trình Đại hội đại biểu GHPGVN lần thứ IX, nhiệm kỳ 2022-2027 cho phù hợp với truyền thống của Phật giáo nhưng không trái với quy định của pháp luật hiện hành.

Các ý kiến, đóng góp của chư tôn đức tại hội thảo là những vị nhân chứng lịch sử thành lập GHPGVN như Hòa thượng Thích Giác Toàn, Hòa thượng Thích Thiện Tâm, cùng các tham luận của Hòa thượng Thích Gia Quang, Hòa thượng Đào Như, Thượng tọa Thích Đức Thiện, Thượng tọa Thích Thọ Lạc, Ni trưởng Thích nữ Huệ Hương, ông Đỗ Văn Phớn, Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương… đã khẳng định sự ra đời của GHPGVN năm 1981 là tất yếu của lịch sử.

Sự hình thành, phát triển 40 năm của GHPGVN luôn thể hiện tinh thần, truyền thống tốt đẹp của Phật giáo là đồng hành cùng dân tộc, hộ quốc an dân; khẳng định sự đóng góp to lớn của GHPGVN trên các phương diện, đã đóng góp trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước.

Phát biểu đúc kết hội thảo, ông Vũ Chiến Thắng cho biết hội thảo lần thứ ba này đã hoàn thành mục tiêu Ban Tổ chức đề ra. Ban Tổ chức tiếp nhận 20 bài tham luận, cùng với 9 ý kiến tại hội thảo từ các nhân chứng lịch sử trong quá trình vận động thành lập GHPGVN, chư tôn đức GHPGVN, nhân sĩ, trí thức... được ghi nhận. Hội thảo một lần nữa khẳng định sự ra đời, quá trình hình thành, phát triển của GHPGVN phù hợp với nguyện vọng của Tăng Ni, Phật tử Việt Nam.

Tinh thần, truyền thống tốt đẹp của đạo Phật, GHPGVN cùng mẫu số chung với dân tộc là xây dựng, bảo vệ đất nước; Sự đoàn kết, hòa hợp của các Hệ phái Phật giáo đã làm cho GHPGVN phát triển vững mạnh.

Hội thảo nhìn nhận khách quan, khẳng định sự hình thành, phát triển 40 năm của GHPGVN là quá trình đồng hành cùng dân tộc. GHPGVN hôm nay là sự phát triển bền vững và rực rỡ, đã đóng góp to lớn trong suốt quá trình xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

Theo ông Vũ Chiến Thắng, thách thức của GHPGVN đặt ra hiện nay là cần củng cố hệ thống cơ quan hành chánh đạo đáp ứng với yêu cầu mới của thời đại; phát huy vai trò, tiềm lực của Giáo hội nhưng vẫn kiên định với đường hướng, phương châm hành đạo “Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội”.

Giáo hội cần điều chỉnh, đổi mới các ban, phân ban trực thuộc cho phù hợp; Quy tụ nhân lực tiêu biểu từ các hệ phái, tông môn trên tinh thần hòa hợp, đoàn kết để xây dựng GHPGVN vững mạnh. Thời gian tới, GHPGVN cũng tập trung tu chỉnh Hiến chương cho phù hợp với Luật Tín ngưỡng tôn giáo, tổ chức thành công Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ IX; quy tụ những vị chức sắc tiêu biểu, phát huy vai trò lãnh đạo của GHPGVN trong thời đại mới.

Ông Vũ Chiến Thắng cũng đề nghị Ban Tổ chức tiếp tục gặp gỡ, lắng nghe chia sẻ của chư tôn đức Tăng Ni là những nhân chứng lịch sử trong quá trình vận động thành lập GHPGVN. Các bài tham luận tại hội thảo sẽ được Ban Tổ chức tập hợp, trình lên Chính phủ trong thời gian tới để hỗ trợ cho GHPGVN phát triển ổn định, phát triển hơn nữa.