450
Những giá trị nổi bật của Yên Tử
Để lập hồ sơ di sản thế giới cho Yên Tử, các nhà khoa học đã thống nhất lựa chọn loại hình di sản văn hóa vật thể, với 4 tiêu chí ii, iii, v và vi theo Công ước của UNESCO 1972. Điều này, căn cứ vào những giá trị nổi bật toàn cầu của quần thể di tích và danh thắng này.
Yên Tử là một trung tâm Phật giáo với sự hiện diện của một quần thể các công trình kiến trúc đồ sộ được đặt trong một tổng thể cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng.
Yên Tử là một trung tâm Phật giáo với sự hiện diện của quần thể các công trình kiến trúc đồ sộ, được đặt trong một tổng thể cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng. Ảnh chụp tại khu vực tháp Tổ Yên Tử (TP Uông Bí).
GS Rii Un Hae, chuyên gia của UNESCO, cho rằng tiêu chí thứ 2 và tiêu chí thứ 3 là phù hợp. GS Paul Dingual, một chuyên gia khác của IUCN, lại cho rằng tiêu chí 5 và tiêu chí 6 nên được chọn và xem xét thêm tiêu chí 3. TS Radhika Dihumal, một chuyên gia khác của IUCN, cũng đề xuất 3 tiêu chí 3, 5 và 6.
Về tiêu chí thứ 2, TS Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia, cho rằng: Hàng trăm di tích trên mặt đất và khai quật được trong lòng đất ở cả 3 tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương là minh chứng đặc sắc về quá trình giao lưu văn hóa lâu dài, nơi tiếp nhận nhiều ảnh hưởng từ bên ngoài, nhiều học thuyết, tư tưởng có giá trị toàn cầu của văn minh nhân loại, đặc biệt là Phật giáo, thuyết phong thủy. Kết quả giao thoa tiếp biến văn hóa đó được biểu đạt trong tạo dựng cảnh quan, quy hoạch, trong nghệ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí với diễn biến văn hóa đa dạng qua các thời kỳ lịch sử.Theo Công ước, với tiêu chí thứ 3 thì Yên Tử rõ ràng đã “là một bằng chứng độc đáo hoặc duy nhất hoặc ít ra cũng là một bằng chứng đặc biệt về một truyền thống văn hoá hay một nền văn minh đang tồn tại hoặc đã biến mất”.
PGS.TS Đặng Văn Bài, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, cho rằng, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử có hai truyền thống văn hóa tiêu biểu là: Phật giáo Trúc Lâm thuần Việt và đạo lý “uống nước nhớ nguồn” – thờ cúng tổ tiên mà đại diện là tôn thờ các vị hoàng đế đã khuất núi với hai hệ thống thiết chế tôn giáo, tín ngưỡng (chùa, am, tháp, đền thờ và lăng mộ hoàng gia triều Trần) khá phong phú.
TS Lê Thị Liên, Hội Khảo cổ học Việt Nam, nhận định thêm: Yên Tử là một vùng phát triển cao hơn của các nền tảng tư tưởng, từ tư tưởng đấu tranh bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ độc lập dân tộc đến tư tưởng cố kết nhân tâm, thu phục lòng người, đoàn kết dân tộc để phát triển nền văn minh Đại Việt.
Theo Công ước, tiêu chí thứ 5: “Là một ví dụ tiêu biểu về sự định cư của con người hoặc một sự chiếm đóng lãnh thổ mang tính truyền thống và tiêu biểu cho một hoặc nhiều nền văn hóa, nhất là khi nó trở nên dễ bị tổn thương dưới tác động của những biến động không thể đảo ngược”. Với tiêu chí số 5, Yên Tử được xác định như là một cảnh quan văn hóa từ bao đời nay đã và đang tồn tại những di sản của cộng đồng, di sản sống, di sản văn hóa phi vật thể.
TS Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, nhận định: Tiêu chí số 5 Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử là minh chứng đặc sắc về sự tương tác giữa con người và môi trường cảnh quan thiên nhiên, truyền thống cư trú liên tục của con người, thể hiện qua việc những tín đồ đạo Phật từ hàng nghìn năm trước tới ngày nay đã sử dụng vùng cảnh quan thiên nhiên danh sơn Yên Tử linh thiêng, huyền bí để xây dựng và hình thành nên một trung tâm Phật giáo với sự hiện diện của một quần thể các công trình kiến trúc đồ sộ, được đặt trong một tổng thể cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng.
Và tiêu chí thứ 6 là “Gắn bó trực tiếp hoặc cụ thể với những sự kiện hoặc truyền thống sinh hoạt với các ý tưởng, hoặc các tín ngưỡng, các tác phẩm văn học nghệ thuật có ý nghĩa nổi bật toàn cầu”.
Thiền phái Trúc Lâm chủ trương gắn đạo với đời, gắn xu thế nhập thế với việc giữ nước, mang đậm bản sắc dân tộc với tinh thần yêu nước chân chính, tinh thần nhập thế tích cực. Trên cơ sở đó, nhiều văn bản, kinh sách quý giá đã được tập hợp in ấn, lưu trữ. Bên cạnh đó còn nhiều mộc bản, nhiều tác phẩm văn chương có giá trị, nhiều bức họa đồ có giá trị thẩm mỹ cao cũng được in xen kẽ trong mộc bản.
Tất cả các tiêu chí vừa nêu đều có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện rõ nhất giá trị nổi bật toàn cầu của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ngân nga tiếng chuông Thiên Mụ
Chùa Việt
12:31 17/11/2025
Tôi có diễm phúc sinh sống ở Huế được bảy năm. So với cuộc đời con người thì thời gian đó chưa phải là dài, song cũng đủ để người ta gắn bó để rồi thầm thương, thầm nhớ mỗi khi phải đi xa. Từ hồi còn là chàng sinh viên nghèo, với chiếc xe đạp cà tàng, không biết bao nhiêu lần tôi đã lên thăm chùa Thiên Mụ mỗi dịp Chủ nhật, để rồi tiếng chuông thu không trầm hùng, lắng đọng lan tỏa giữa không gian bàng bạc màu sương khói của chốn đế kinh cứ theo tôi suốt dọc dài trong từng nỗi nhớ nhung vời vợi trên đất khách quê người thăm thẳm niềm nhật mộ hương quan.
Khám phá nét cổ kính và an yên của chùa Pháp Vân giữa lòng Hà Nội
Chùa Việt
13:30 13/11/2025
Khám phá chùa Pháp Vân, ngôi chùa cổ kính tại phường Hoàng Mai với kiến trúc bề thế và là nơi thờ Pháp Vân, một trong Tứ Pháp của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Khám phá Chùa Khleang, điểm hẹn tâm linh và nghệ thuật giữa miền Tây
Chùa Việt
14:58 12/11/2025
Tọa lạc trên đường Tôn Đức Thắng, phường Sóc Trăng, thành phố Cần Thơ, Chùa Khleang được xếp hạng là Di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia năm 1990.
Về Thanh Hóa khám phá chùa Nam trên núi Hinh
Chùa Việt
16:42 11/11/2025
Giữa lòng phố thị, có một chốn linh thiêng, thanh tịnh, nơi lưu giữ dấu ấn văn hóa và tâm linh qua bao đời – đó là Chùa Nam, hay còn gọi là Hinh Sơn tự, tọa lạc trên núi Hinh, thuộc phố Tân Cộng, phường Đông Sơn.
Xem thêm
