450
Tu hành như cọ cây lấy lửa
Thầy Viên Minh
Người xưa có câu “tu hành như cọ cây lấy lửa”, theo con hiểu tức là phải quán sát tâm liên tục và miên mật. Nếu như Thầy dạy chỉ thấy mọi sự như nó đang là rất nhẹ nhàng, vậy có gì khác với câu trên ạ?
Trả lời:
Câu “tu hành như cọ cây lấy lửa” có ý nghĩa như thế này: tu hành không phải là chọn nơi yên tĩnh hoàn toàn để tâm không phải “cọ sát” bất kỳ điều gì, mà muốn giác ngộ là phải được cọ sát, phải được va chạm, nên người xưa mới ví tu hành như “cọ cây ra lửa”.
Tu học là phải được “xúc chạm việc đời":
Phải nghe người ta “chửi” để xem lúc ấy tâm mình có còn trong sáng hay không?
Phải nghe người ta “khen” để xem tâm mình lúc ấy có còn rỗng lặng được hay không?
Phải trải qua “thất bại” để xem tâm mình có ấm ức đau buồn hay không?
Phải trải qua “thành công” để xem tâm mình có tự cao ngã mạn hay không?
Phải “đau khổ” để xem mình có nhẫn nại được hay không?
Phải “hạnh phúc” để xem mình có bị chìm đắm hay không?
Nguyên lý tu học là như vậy, phải “xúc chạm việc đời” mới biết được mình còn “động tâm” hay không chứ! Nên trong Kinh Hạnh Phúc mới có câu:
“Khi xúc chạm việc đời,
Tâm không động, không sầu
Tự tại và vô nhiễm
Là phúc lành cao thượng”
“Xúc chạm việc đời” là khi đối diện với 8 ngọn gió được-mất, hơn-thua, thành-bại, vui-khổ. Qua những va chạm ấy, qua những trải nghiệm ấy mới giúp mỗi người thấy ra sự thật về đời sống, về chính mình, mới thấy vô thường, thấy khổ, thấy vô ngã nên tâm không còn cố chấp và bám víu bất kỳ điều gì mà trở nên thanh tịnh.
Ảnh minh hoạ.
Trong thời Đức Phật còn tại thế, những người tu Bà-la-môn thường chủ trương tìm nơi hoàn toàn yên tĩnh để tu hành. Vì vậy nên họ vào rừng, lên núi, vào hang, vô động mà tu dữ dội lắm. Nhưng Đức Phật lại thấy ngược lại, tu học là cần phải “xúc chạm” tức là phải trải nghiệm qua mọi mặt của đời sống thì “tri kiến” mới có thể “thanh tịnh”.
“Tri kiến” tức là mắt thấy-tai nghe-mũi ngửi-thân xúc-ý biết, phải có những xúc chạm ấy mới thấy ra được sự thật mà giác ngộ.
Tại sao Đức Phật không dạy ông Bahiya “cứ ngồi im re đi” thì sẽ giác ngộ, mà lại dạy trong thấy chỉ thấy, trong nghe chỉ nghe? Vì nguyên lý tu học là “xúc chạm việc đời mà tâm không động”, chứ không phải “dẹp bỏ mọi xúc chạm với đời”.
Tu học là phải xúc chạm với mọi mặt của đời sống thì nội tâm mới có thể thông suốt không còn vướng mắc mà trở nên thanh tịnh, đó mới là ý nghĩa thật sự của câu “tu hành là cọ cây lấy lửa” của người xưa.
Hiểu câu này theo ý tu hành tức phải nỗ lực rèn luyện để đạt được tham vọng của mình là hoàn toàn sai lầm, vì khi ấy chỉ làm bản ngã tăng trưởng mà thôi. Chỉ hiểu sai một chút liền sa vào vòng xoáy của sinh-hữu-tác-thành, của luân hồi sinh tử.
Trong tu học cũng không cần phải “dấn thân” đi tìm xúc chạm, vì đó cũng là ý đồ của bản ngã. Sự xúc chạm luôn xảy ra ngay trong đời sống hàng ngày theo duyên-nghiệp của mỗi người, mình đang sống trong hoàn cảnh nào, trong nghiệp mệnh nào thì cứ trải nghiệm-chiêm nghiệm chính mình trong những xúc chạm ấy là đủ.
Ví như duyên nghiệp của anh A là lấy cô B, khi về chung sống thì hai vợ chồng cứ “hục hặc” đủ thứ, mâu thuẫn nhau, cãi vã nhau, đó chính là bài học giác ngộ. Bài học là để xem “cái Tôi” nơi anh A, nơi cô B lớn tới cỡ nào. Chính nhờ những va chạm ấy mới mài mòn bản ngã nơi mỗi người, khi bản ngã ảo tưởng tan vỡ thì hai người ấy giác ngộ, ngược lại nếu bản ngã càng lớn thì khổ đau càng nhiều vậy thôi.
“Cọ cây lấy lửa” là ý nghĩa như vậy, chứ không phải cố tu cho “dữ dội” để đắc đạo đắc quả, đó hoàn toàn chỉ là tham vọng của bản ngã chứ đâu có tu học được gì…
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Niệm Phật đúng nghĩa chính là để chết đi cái ngã ảo tưởng luôn tìm cầu an lạc
Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh
12:56 22/02/2025
Kính bạch Thầy, "Say rượu thì cai rượu, còn say Đạo thì cai như thế nào ạ?" Con hỏi vậy vì có một người em say sưa tu pháp môn niệm Phật và gặp ai, thậm chí đang nhập thất cũng cố gắng liên hệ ra bên ngoài để kêu réo người này, nhắn gửi người kia phải đến đạo tràng em đang tu tập để được an lạc.
Cần có trí tuệ thì mới có thể từ bi
Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh
15:01 14/01/2025
Hỏi: Thưa Thầy, người có bồ đề tâm mãnh liệt mà trí tuệ chưa có thì có đưa đến sự giác ngộ hay không?
Sự sống bao hàm cả thường lẫn vô thường
Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh
12:49 08/01/2025
Thưa Thầy, quá trình sinh-trụ-diệt là điều hiển nhiên của vạn pháp mà Đức Phật gọi là vô thường, vậy vô thường là một quy luật, là sự thật thì nó cũng là thường rồi có phải không? Do quy luật "vô thường là thường" nên nó có tính tự ngã hay sao ạ?
Tại sao Phật giáo lại chia thành Bắc Tông và Nam Tông?
Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh
09:22 07/01/2025
Kính thưa Sư con mới tìm hiểu về Đạo Phật, thấy đạo mình lại chia thành Nam Tông và Bắc Tông. Con thấy bên Nam Tông cũng là đệ tử của Phật, mà Bắc Tông cũng là đệ tử của Phật, ai cũng là đệ tử của Phật hết mà sao mình lại chia ra như vậy ạ?
Xem thêm
