Có bao nhiêu rác thải nhựa trôi ra đại dương?

Có bao nhiêu tấn rác thải nhựa trôi ra biển hàng năm?

Theo báo cáo của Our World in Data mới nhất, thế giới thải ra khoảng 350 triệu tấn rác thải nhựa mỗi năm.

Vấn đề quan trọng đối với ô nhiễm môi trường không nhất thiết là chúng ta tạo ra bao nhiêu chất thải, mà là nó được quản lý như thế nào và nó sẽ đi đến đâu?

Tất cả chúng ta đều đã nhìn thấy những hình ảnh rõ ràng về rác thải nhựa trôi dạt vào bờ biển và giữa đại dương. Bao nhiêu chất thải của chúng ta kết thúc ở đó?

Khoảng 0,5% rác thải nhựa trên thế giới. Hãy xem làm thế nào chúng ta có được con số này.

Trong biểu đồ bên dưới, bạn có thể thấy đường đi của rác thải nhựa đến các đại dương. Điều này xuất phát từ chương trình Triển vọng Nhựa Toàn cầu của OECD (2022).

Gần 1/4 rác thải nhựa trên thế giới được quản lý sai cách hoặc bị vứt bừa bãi: Khoảng 82 triệu tấn. Điều này có nghĩa là nó không được lưu trữ ở các bãi chôn lấp an toàn, tái chế hoặc đốt.

Một phần tư trong số đó – 19 triệu tấn – bị rò rỉ ra môi trường. 13 triệu tấn vào môi trường trên cạn và 6 triệu tấn vào sông hoặc bờ biển.

1,7 triệu tấn trong số này sau đó được vận chuyển ra biển: 1,4 triệu tấn từ sông và 0,3 triệu tấn từ bờ biển. Phần rác thải nhựa còn lại rò rỉ ra môi trường nước sẽ tích tụ ở sông hồ.

Điều đó có nghĩa là khoảng 0,5% rác thải nhựa trên thế giới sẽ trôi ra đại dương.

Chính xác có bao nhiêu rác thải nhựa đi vào đại dương hiện nay vẫn chưa rõ ràng. Các nghiên cứu ban đầu đưa ra những con số lớn hơn, ước tính rằng nhựa đại dương có thể vào khoảng 8 triệu tấn mỗi năm.

Nghiên cứu gần đây hơn – với các phương pháp cải tiến – ước tính con số này nằm trong khoảng từ 1 triệu đến 1,7 triệu tấn.

Điều gì xảy ra với nhựa khi nó trôi vào đại dương?

Số phận của nhựa khi chúng trôi vào đại dương là một câu hỏi khó đối với các nhà nghiên cứu.

Có ít nhất 1 triệu tấn nhựa đi vào đại dương mỗi năm. Nhưng lượng nhựa trôi nổi trên bề mặt ngoài khơi ít hơn nhiều. Một số ước tính nằm trong khoảng từ hàng chục đến hàng trăm nghìn tấn. Một lượng lớn nhưng không bằng hàng chục triệu tấn đã chảy vào đại dương trong nhiều năm.

Điều này được mô tả là ‘vấn đề thiếu nhựa’.

Có nhiều cách giải thích khác nhau và ước tính của chúng tôi không chính xác. Mặc dù ước tính của chúng tôi là không chắc chắn, nhưng khó có khả năng chúng sẽ vượt quá mức độ  số lớn. Một điều nữa là tia cực tím phá vỡ nhựa rất nhanh. Điều này có thể đúng một phần: Chúng ta biết rằng có một lượng lớn vi nhựa – những hạt nhựa rất nhỏ – nằm trong trầm tích biển sâu.

Cách giải thích thứ ba là một phần nhựa đại dương được vận chuyển ra biển và nổi lên trên bề mặt. Một số chìm xuống đáy biển. Nhưng hầu hết đều ở rất gần bờ biển, nơi nó bị mắc kẹt và nổi lên dọc theo bờ biển.

Đây là kết luận mà chúng tôi thấy được từ những con số của OECD (1). Người ta ước tính rằng 1,5 triệu tấn trong số 1,7 triệu tấn đi vào đại dương vẫn ở gần bờ biển. 0,2 triệu tấn chìm xuống đáy biển. Và chưa đến 0,1 triệu tấn được vận chuyển ra nước ngoài trên bề mặt.

Một nghiên cứu của Laurent Lebreton, Matthias Egger và Boyan Slat cũng đưa ra kết luận tương tự. Nghiên cứu này phát hiện ra rằng hầu hết nhựa lớn thải ra đại dương đều bị cuốn trôi, chôn vùi và nổi lên dọc theo bờ biển. Trong khi hầu hết đều chúng dưới 5 năm, một số đã hơn 15 năm – cho thấy những loại nhựa này có thể tồn tại và tích tụ trong thời gian dài.

Mặc dù nhựa thường trôi nổi ngoài biển khơi thu hút sự chú ý của chúng ta, nhưng đây có lẽ chỉ là một phần nhỏ trong số nhựa đi vào đại dương.

Về tác giả bài nghiên cứu

Tiến sĩ Hannah Ritchie: Là Phó Biên tập viên và Trưởng nhóm Tiếp cận Khoa học tại Our World In Data. Hannah đã tham gia Our World In Data vào năm 2017, trở thành Phó Tổng biên tập và Trưởng nhóm Tiếp cận Khoa học tại Our World In Data vào năm 2023. Bà trước đây là Trưởng phòng Nghiên cứu. Bà tập trung vào sự phát triển lâu dài về cung cấp thực phẩm, nông nghiệp, năng lượng và môi trường cũng như sự tương thích của chúng với sự phát triển toàn cầu.

Hannah đã hoàn thành bằng tiến sĩ Khoa học Địa chất tại Đại học Edinburgh.

(1)- Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (tiếng Anh: Organization for Economic Cooperation and Development; viết tắt: OECD) có mục đích là để tìm ra các chính sách phát triển kinh tế cùng phúc lợi của người dân. Đây là diễn đàn dành cho các thành viên, hiện là chính phủ của 38 nước kinh tế thị trường phát triển nhất thế giới cũng như 70 nước không phải là thành viên, cùng nhau bàn bạc, trao đổi kinh nghiệm để giải quyết các vấn đề kinh tế cũng như các vấn đề chung khác.

Hiện OECD có 38 thành viên, hầu hết trong số đó là các quốc gia có thu nhập cao.

Lời Ban biên tập: Xã hội hiện đại đề xướng nhân quyền, nhưng Phật giáo hơn hai nghìn năm trước đã đưa ra “quyền chúng sinh”. Từ là ban sự an lạc cho chúng sinh; Bi là diệt trừ khổ não của chúng sinh. Nếu chúng ta có thể dùng tâm từ bi như thế cư xử với tất cả chúng sinh thì không chỉ ngăn chặn được hành vi sát sanh, mà còn tích cực phóng sinh, hộ sinh. Nếu chúng ta có thể mang tâm thương yêu đến động vật thì thiên nhiên có thể mang tâm yêu thương đến con người, cũng có thể mang đến cho xã hội cảnh tượng hòa bình, vui vẻ: “Tôi yêu thương mọi người, mọi người yêu thương tôi”. Xét theo nghĩa này, Từ và Bi tức là sự thăng hoa của tâm thương yêu, là phương pháp bảo vệ thiên nhiên hữu hiệu nhất, cũng chính là lực lượng để thực hiện Tịnh độ nhân gian.

Mối quan hệ giữa con người và môi trường được Đức Phật đề cập từ rất sớm. Khái niệm Duyên khởi, tính bình đẳng sinh mệnh, sự luân hồi sinh mệnh là đặc trưng lớn và nền tảng căn bản của Phật giáo, đều có mối quan hệ mật thiết với Rừng. Quả thực Phật giáo là tôn giáo biểu đạt tiến trình tự nhiên của rừng. Và đồng thời, điều quan trọng là đặc trưng tư tưởng Phật giáo không chỉ có quan hệ mật thiết với rừng mà còn thể hiện qua tư tưởng và trí tuệ của sự cộng sinh giữa con người với thiên nhiên.

Hiện nay, rác thải nhựa trên biển là một thảm kịch cho môi trường và đa dạng sinh học, đe doạ sự cộng sinh của chúng sinh và loài người. Chúng tôi thống kê và thông tin về tình hình này thay lời cảnh báo tới cộng đồng.