Thứ năm, 11/12/2025, 12:31 PM

Giúp người trong khả năng phước của mình

Sư Jinavira Bhikkhu

Quan niệm "làm phước trong khả năng của mình" là một giáo lý rất thực tế và nhân văn, xuất phát từ những lời dạy của Đức Phật. Nó không khuyến khích sự so sánh hay gánh nặng, mà tập trung vào sự chân thành và tinh thần rộng mở của mỗi cá nhân.

Tâm là chính

Trong Phật giáo, quả báo của việc làm phước (công đức) phụ thuộc vào ba yếu tố:

· Vật thí (Vật dùng để bố thí): Trong khả năng của mình, có thể ít hay nhiều.

· Tâm thí (Tâm ý khi cho): Đây là yếu tố quan trọng nhất.

· Ruộng phước (Đối tượng nhận sự bố thí): Như chư Tăng, người tu hành chân chính, cha mẹ, người khó khăn.

Đức Phật dạy, dù vật thí có nhỏ bé đến đâu, nếu được thực hiện với tâm trong sạch, hoan hỷ và tự nguyện, thì phước báu vẫn rất lớn. Ngài luôn nhấn mạnh "Tâm dẫn đầu các pháp". Một người nghèo dâng một bát cơm với tất cả tấm lòng thành, phước báu ấy có khi còn hơn một người giàu bố thí thật nhiều nhưng với tâm kiêu mạn, tính toán hoặc hối tiếc.

"Trong khả năng phước của mình" nghĩa là gì?

Cụm từ này có thể được hiểu theo nhiều lớp nghĩa:

· Về vật chất: Bạn không cần phải vay mượn hay bán hết tài sản để làm phước. Hãy bố thí, cúng dường bằng số tiền, tài sản mà bạn có thể, sau khi đã lo cho cuộc sống căn bản của bản thân và gia đình. Một ngàn đồng với người nghèo là rất lớn, một triệu đồng với người giàu có là nhỏ. Phước báu không đo bằng con số, mà đo bằng sự hy sinh và tấm lòng đi kèm với con số đó.

· Về sức lực và thời gian: Nếu không có nhiều tiền bạc, bạn có thể làm phước bằng công sức (công quả), bằng tài năng (tài thí), hoặc dùng lời nói an ủi, khuyên bảo người khác (pháp thí). Dành thời gian chăm sóc người bệnh, dọn dẹp chùa chiền, hướng dẫn người khác hiểu đạo... tất cả đều là những hình thức làm phước quý giá trong khả năng của mình.

· Về tâm lý: Đừng ép buộc bản thân phải làm phước một cách miễn cưỡng. Hãy làm khi tâm bạn cảm thấy vui vẻ, sẵn sàng. Sự "hoan hỷ" trước, trong và sau khi làm phước là một phần thưởng tinh thần ngay tại đây và bây giờ, đồng thời cũng là nhân cho quả báo an lạc trong tương lai.

Làm phước thiện với tâm như thế nào để trở thành pháp hạnh Ba la mật?

Giúp người trong khả năng phước của mình 1 — Ảnh minh họa.

Tinh thần trung đạo: Tránh hai cực đoan

Giáo lý này phản ánh rõ tinh thần Trung đạo của Đức Phật:

· Cực đoan thứ nhất: Hà tiện, ích kỷ, không bao giờ chịu chia sẻ, vì sợ mất mát. Điều này dẫn đến tâm hẹp hòi và khổ đau.

· Cực đoan thứ hai: Cố gắng làm phước vượt quá khả năng, dẫn đến nợ nần, khiến bản thân và gia đình khốn đốn, rồi sinh ra hối tiếc, oán trách. Điều này cũng dẫn đến khổ đau.

"Làm phước trong khả năng" là con đường ở giữa: Rộng lòng chia sẻ một cách khôn ngoan và tự tại. Bạn vun bồi phước đức mà không phá hỏng hiện tại của mình.

Lợi ích của việc làm phước đúng cách

Khi thực hành theo cách này, bạn sẽ nhận được những lợi ích to lớn:

· Tâm an lạc, không căng thẳng: Vì bạn không phải gồng mình, không so sánh với ai.

· Nuôi dưỡng lòng từ bi và hỷ xả: Bạn học cách cho đi mà không đòi hỏi, không bám víu vào kết quả.

· Đời sống vật chất được cải thiện dần dần: Theo luật nhân quả, bố thí là nhân dẫn đến quả giàu sang. Việc làm phước đều đặn, trong khả năng, giống như gieo những hạt giống tốt liên tục, chắc chắn sẽ gặt hái quả ngọt trong tương lai, mà không gây sốc cho đời sống hiện tại.

· Tạo thói quen tốt: Khi việc làm phước trở thành một thói quen phù hợp với điều kiện sống, nó sẽ bền vững và mang lại lợi ích lâu dài.

Trong Kinh Tăng Chi Bộ (Anguttara Nikaya), Đức Phật có dạy về sự bố thí đúng cách, trong đó Ngài đề cao việc bố thí với sự cung kính, tự tay mình làm, cho những vật thích đáng, và với tâm mong cầu phước báu cao quý.

Vì vậy, "giúp người trong khả năng phước của mình" không phải là một lời khuyên hạn chế, mà là một phương pháp thực tế và khôn ngoan để mỗi người, dù ở hoàn cảnh nào, cũng có thể tích lũy phước đức một cách vui vẻ và bền vững. Nó trao quyền cho mỗi cá nhân, từ người giàu đến kẻ nghèo, đều có cơ hội bình đẳng để vun bồi hạnh phúc cho mình và cho đời, bắt đầu từ chính tấm lòng và khả năng hiện có của mình.

Hãy bố thí như con ong làm mật – nó hút nhụy hoa mà không làm hại sắc hương.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.