Câu hỏi:

Con kính bạch trên Sư Ông,
Con vừa đọc được câu hỏi của một vị cư sĩ đang bế tắc về vấn đề "vô ngã". Thật ra đây cũng là phạm trù đã làm con bị "hack não" trong nhiều năm. Và mặc dù đến nay con vẫn không dám nói là đã nắm vững, nhưng cũng xin góp vài lời gợi mở mong vị ấy có thể chiêm nghiệm ạ:
- Mọi hiện tượng đến-đi của dòng thân-tâm-thọ-pháp đều thuộc về vận hành tự nhiên, không tuân theo ý muốn kiểm soát chủ quan của "Cái ta".
- Mọi trải nghiệm vui sướng, hạnh phúc,... đều không bền vững.
- Chán ghét, oán hận ngoại cảnh, người khác,... thì chỉ càng sa vào ức chế đau khổ và không giải quyết được gì.
Bởi vì con thấy rằng những điều này chúng ta đều đã ít nhiều trải qua, chỉ có điều chúng ta ít khi ý thức được (ví dụ: kiếm được một người bạn thì lo lắng sợ mình đãi không hậu là người ta nghỉ chơi mình, hoặc mua được đồ quý thì sợ mất, định ngày mai đi đâu thì sang ngày mai lại bị bệnh không đi được...), nên con mong rằng nhiêu ấy gợi ý sẽ có thể giúp anh/chị kia bớt hoài nghi hơn ạ. Song trên hết vẫn là như Sư Ông đã dạy, vô ngã phải được trực nhận chứ không thể đóng khung qua lý trí ạ.
Kính chúc Sư Ông trụ thế lâu dài!

Trả lời: