450
Phải làm sao khi sân hận, đố kỵ, sợ hãi đang trỗi dậy trong tâm?
Hỏi: Em đang trong giai đoạn tâm trạng vô cùng bất ổn, em không kiểm soát được...bao nhiêu chấp ngã, sân si, hờn giận đang trỗi dậy trong em. Em thấy việc chánh niệm ghi nhận khó quá, mà toàn thấy sân hận, đố kỵ, ghen ghét, sợ hãi...
Kiểm soát cảm xúc hiệu quả trong thời biến động
Đáp:
Khi có sự ghi nhận hay biết các hiện tượng thân tâm, chúng ta sẽ nhận ra tâm rất nhiều những sân hận, tham lam, ích kỷ, đánh giá, thù hận, nhỏ nhen…đây là điều bình thường và là dấu hiệu cho thấy việc hành thiền đang có tiến triển…tốt và đúng hướng.
Đừng nghĩ rằng mình đang tụt lùi, thật ra những trạng thái tâm này luôn luôn có mặt (vì chúng ta chưa phải thánh nhân) nhưng không có chánh niệm thì không nhận ra được.
Người nào nói mình không có tham sân si là kẻ đó không nhận biết sự thật về bản thân mình, họ chỉ biết trên bề mặt, còn động cơ, sự chi phối thâm sâu đang điều khiển họ thì không nhận ra được.
Khi có sự hay biết như thế, tâm sẽ dần bớt việc cho rằng mình cao, mình giỏi, ta thấy động cơ thực đằng sau những hành động đẹp đôi khi rất ghê tởm, nên sẽ ít bị điều khiển/ chi phối bởi những hành vi, lời nói bên ngoài mà quan tâm nhiều hơn đến các trạng thái tâm thúc đẩy hành động đó, vì bản chất thiện ác, trí tuệ mê mờ là ở tâm.
Cùng với sự ghi nhận hay biết (chánh niệm) mạnh mẽ, liên tục, và hiểu biết đúng (qua nghe, đọc, suy ngẫm về Pháp hành) ta sẽ thấy tâm bất thiện và thiện đều luôn thay đổi, quan sát tâm kỹ càng thì ta sẽ hành động khi tâm thiện có mặt, không phản ứng tức thời khi bất thiện có mặt, nhờ đó lời nói và hành động có động cơ thiện thì kết quả sẽ tốt đẹp cho mình và người. Tất nhiên có rất nhiều lần vẫn ghi nhận mà vẫn thực hiện theo phiền não nhưng không sao cả, biết là tốt rồi, sai rồi sửa, dừng lại khi còn chưa quá muộn.
Hiện nay nếu những suy nghĩ bất thiện trở nên dồn dập, mạnh mẽ và quá nhiều thì ngồi thiền quan sát đối tượng chính, có thể là hơi thở, phồng xẹp ở bụng hoặc bất cứ cái gì nổi trội, đến khi tâm yên xuống rồi hãy quan sát các trạng thái tâm.
Cùng với đó luôn luôn nhắc mình ”Phiền não à? Tham à, sân à? Chúng không phải của ta, chúng không phải là ta” chúng chỉ là các dòng tâm trôi chảy, thay đổi liên tục. Có cảm giác khó chịu, có tâm tham, sân, si nhưng không có ai là chủ sở hữu chúng. Hãy luôn nhắc mình điều đó.
Thôi than vãn, thôi bực mình và phán xét bản thân, hãy làm gì đó đi, kêu ca là thêm 1 biểu hiện nữa của tâm sân và chấp Ngã, nghe Pháp, đọc sách, hành thiền, hoặc bố thí, cúng dường đều là các Pháp tốt đẹp, hãy làm và ghi nhận tất cả khó chịu hay dễ chịu là 2 mặt cúa 1 lưỡi dao, ta hành thiền không phải để có con dao 1 mặt (điều không thể có) mà để chấp nhận được cả 2 mặt đó 1 cách bình thản.
Thiền không dễ, nhưng thú vị và rất minh triết, thực sự là cứu cánh! Cố lên em!
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Sa môn và con rắn
Phật giáo thường thức
10:22 26/11/2025
Ngày xưa có một Sa môn nọ/ Đi vào trong đám cỏ lùng nhùng/ Bỗng nghe tiếng nói lạ lùng - Xin chào Hòa thượng! Nhưng không thấy người
Phật Dược Sư và 12 đại nguyện
Phật giáo thường thức
09:48 26/11/2025
Chùa Dược Sư hiển hiện chín tầng mây/ Núi biên cương sương mù mờ lối bước/ Thân Tâm Trí nhẹ nhàng theo cổ tích/ Trời phương Đông quy tụ bóng Lưu Ly…
Đừng chê việc lành nhỏ mà không làm
Phật giáo thường thức
09:41 26/11/2025
Giữa cuộc sống bộn bề, nhiều người thường nghĩ rằng làm việc thiện phải là những hành động lớn lao, phải có tiền bạc dồi dào, phải tạo ra một kết quả gì “đáng kể” thì mới gọi là thiện. Còn những điều nhỏ bé - như nhường người khác một chút đường đi, giúp ai đó nhặt lại món đồ rơi, chia sẻ một lời động viên, hay đơn giản là không gây phiền hà cho người bên cạnh - thì bị xem là không đáng kể.
Lục độ Vạn Hạnh
Phật giáo thường thức
08:55 26/11/2025
Lục Ba La Mật dung thông/ Như Lai, Bồ tát gieo trồng xưa nay/ Thân không ràng buộc trả vay/ Tâm không vướng bận đắng cay ngọt bùi
Xem thêm
