Tại Lễ tưởng niệm, các đại biểu, phật tử, người dân và du khách đã cùng ôn lại cuộc đời, sự nghiệp, công đức của Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông cả về đạo và đời.

Đức vua Trần Nhân Tông, tên húy là Trần Khâm, sinh năm Mậu Ngọ 1258. Năm Mậu Dần 1278, khi vừa tròn 20 tuổi, Hoàng Thái tử Trần Khâm được vua Trần Thánh Tông truyền ngôi xưng Hoàng đế, hiệu là Hiếu Hoàng. Kế tục sự nghiệp của các Tiên đế nhà Trần, Đức vua Trần Nhân Tông đã thi hành nhiều chính sách khoan hòa, thân dân, lấy đức mà trị vì Đại Việt, chăm lo cho dân chúng, xây dựng quốc gia hòa bình, thịnh trị.

Năm 1293, Đức vua Trần Nhân Tông đã nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông để lên làm Thái Thượng Hoàng. Năm 1299, Ngài rời Kinh đô, chọn núi Yên Tử (nay thuộc TP Uông Bí, Quảng Ninh) dựng chùa, giảng pháp, độ tăng. Người thống nhất ba dòng thiền Tỳ-Ni-Đa-Lưu-Chi, Vô Ngôn Thông và Thảo Đường thành lập dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử với tư tưởng nhập thế “Cư trần lạc đạo”, “Hòa quang đồng trần”. Dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử là dòng thiền mang bản sắc riêng của Đại Việt, được gìn giữ và lưu truyền qua các thời đại, các thế hệ Phật giáo Việt Nam mà ngày nay Giáo hội Phật giáo Việt Nam là chủ thể kế thừa tinh hoa nhập thế đồng hành cùng dân tộc.

Đức vua Phật hoàng Trần Nhân Tông là vị Hoàng đế anh minh. Ngài là nhà văn hóa lớn, nhà tư tưởng lớn, đồng thời là nhà tu hành giác ngộ đã để lại hệ thống tư tưởng đặc sắc về Phật giáo. Người sáng lập Phật giáo Trúc Lâm và dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử, được các thế hệ sau tôn xưng là Vua Phật Việt Nam.

Trong cuộc đời tu luyện và nhập diệt của Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông, Yên Tử là nơi Phật hoàng tu hành, giảng pháp, độ tăng và Ngọa Vân là nơi kết thúc trọn vẹn quá trình tu luyện và thành Phật của Ngài vào ngày 1/11 Âm lịch năm 1308. Xá lị của Ngài sau này được phát về nhiều nơi, trong đó có am Ngọa Vân, chùa Quỳnh Lâm (TX Đông Triều) và tại tháp Huệ Quang (Yên Tử).

Cũng tại buổi Lễ, các đại biểu đã dâng hương tưởng niệm, cầu nguyện quốc thái dân an trong không khí trang nghiêm, thành kính.