Ăn chay mà "tâm mặn"

Có thể thấy thị trường chay ngày nay rất đa dạng, thế nhưng đã có bao giờ bạn đặt câu hỏi rằng những món ăn ấy được chế biến thế nào cho giống món mặn. Liệu nó có ảnh hưởng đến sức khoẻ của mình hay không? 

Cuối năm 2014, cục An toàn Vệ sinh thực phẩm tỉnh Quảng Ngãi đã tiến hành kiểm tra 11 cơ sở kinh doanh thức ăn chay chế biến sẵn và kinh doanh thực phẩm chay trên địa bàn thành phố. Đồng thời lấy 23 mẫu thực phẩm chay gồm 5 mẫu kiểm tra nhanh hàng the và 18 mẫu gửi cơ quan kiểm nghiệm thực phẩm để giám sát các mối nguy an toàn thực phẩm.

Kết quả có 3/5 mẫu kiểm tra bằng test nhanh dương tính với hàn the. 4/8 mẫu thực phẩm chay chế biến sẵn ăn ngay bị nhiễm vi sinh. Trong đó nguy hiểm nhất có 2 mẫu bị nhiễm tụ cầu vàng – tác nhân gây ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến tử vong.

Thế nhưng, người tiêu dùng vẫn đặt niềm tin của mình đối với người sản xuất và nhầm tưởng rằng thực phẩm chay giả mặn sẽ mang lại một sức khoẻ tốt và phù hợp với khẩu vị của người ăn chay.

Mâm cỗ chay

Đi theo nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng đa dạng, thị trường thực phẩm chay vì thế cũng ngày càng phong phú.

Trên thị trường, những món chay giả mặn đang ngày càng chiếm được cảm tình của khách hàng. Nhiều người cho rằng ăn chay giả mặn là cách đánh lừa vị giác. Thậm chí còn ví von, châm biếm đó là kiểu ăn chay “nửa mùa”. Và chính cách ăn chay này tiềm ẩn những mối hiểm hoạ khôn lường đến sức khoẻ con người. 

Tại các của hàng chay lớn tại Tp.HCM, phần lớn các loại mì căn, hủ tiếu, đậu phụ được sản xuất thủ công trong nước với giá bình dân. Phần còn lại là các loại nhập khẩu, trong đó các thực phẩm nhập khẩu làm giả theo các thức ăn mặn có giá bán khá cao. Gần như có bao nhiêu món mặn ở ngoài đời thì có bấy nhiêu món chay tương tự.

Một số cơ sở vì chạy theo lợi nhuận đã sử dụng các loại phụ gia không được phép trong chế biến thực phẩm có giá thành thấp. Những chất này khi vào trong cơ thể sẽ gây kích ứng ruột và gan tạo ra bệnh, hoặc nhập khẩu những sản phẩm không có nhãn mác, không có hạn sử dụng (HSD) để bán. 

Lâu này nhiều người cho rằng chỉ có chất bảo quản mới gây hại nhưng trên thực tế đối với thực phẩm chay có cho thêm nhiều chất khác như tạo mùi vị, định hình còn độc hại hơn. 

Theo các chuyên gia, để tạo ra được hình dáng giống như thức ăn mặn thông thường, nhà sản xuất buộc phải cho thêm chất hóa học để tạo mùi, vị, đặc biệt phải có thêm chất định hình để tạo hình cho giống các loại thịt, cá, tôm. Những chất này đang bị thả nổi trên thị trường, phần lớn không nhãn mãn, không HSD, không đơn vị sản xuất và được rao bán với giá cả khá mềm.

Trước đây, ăn chay được nhắc đến như là phương thức ẩm thực của những người tu hành. Quan niệm Phật giáo cho rằng, ăn chay là để giữ Pháp thiện, tĩnh tâm, nuôi dưỡng tâm từ bi và không sát sinh. Ăn chay thể hiện sự trân trọng sự sống, rũ bỏ tham sân si. 

Thế nhưng ngày nay ăn chay không đơn thuần chỉ phục vụ vấn đề tôn giáo, đối tượng ăn chay vì thế cũng đã mở rộng. Và ăn chay trở thành thực đơn được yêu thích trong văn hóa ẩm thực của người Việt. Nhưng trên thực tế, kiến thức về ăn chay của người Việt vẫn còn hạn chế, nhiều người ăn chay theo trào lưu, có người thì ăn chay để giảm cân, giữ dáng. Vì vậy chọn cách ăn chay giả mặn vô hình chung cũng đem đến những phiền toái cho vấn đề an toàn thực phẩm.

Câu hỏi được đặt ra là ăn chay thế nào cho phải cũng khiến nhiều người đau đầu. Thực tế, việc ăn chay càng cơ bản càng tốt. Nghĩa là không động đến chất phụ gia, chất tạo hương liệu hay phải dùng chất tạo hình để đánh lừa thị giác.

Một bữa ăn chay khoa học ngoài việc chọn mua các loại thực phẩm tươi ngon, chất lượng, bạn còn cần phải biết chọn mua thức ăn sao cho đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng. Với một món ăn chay được chế biến từ rau củ quả sẽ giúp cơ thể bạn hấp thu chất xơ, giúp kích thích khả năng hoạt động của đường ruột, tăng khả năng loại các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Ngoài ra khi ăn nhiều rau quả sẽ giúp hạn chế tới mức thấp nhất nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bảo vệ bạn khỏi các căn bệnh như ung thư, đường ruột.

Một chế độ ăn chay đúng cách và khoa học có thể mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe.

Ăn chay thiết nghĩ cần chay tịnh ngay từ trong suy nghĩ, từ trong tâm hồn của chúng ta chứ đâu phải ăn chay chỉ trên hình thức. Tất cả mọi sinh vật đều có linh hồn và khao khát được sống, được yêu thương. Chúng ta đừng tự cho mình quyền được tước đi mạng sống của những sinh vật nhỏ bé hơn chúng ta các bạn nhé!

Đã có người hỏi tôi rằng đã ăn chay thì tại sao phải làm cho giống thịt, giống cá, đặt tên cũng toàn thịt này chiên thịt kia xào?

Đã ăn chay rồi sao còn phải quán tưởng nọ kia? Chẳng thà ăn thịt, ăn cá thật luôn cho xong!

Đã bao giờ các bạn đến một lò mổ để lắng nghe và tận mắt chứng kiến cảnh những con vật giãy dụa và kêu la một cách đau đớn, ánh mắt đầy thảm thiết, van nài và tuyệt vọng chưa? Tội lắm các bạn ạ…

Nếu một lần được chứng kiến thì tôi nghĩ chắc chúng ta sẽ chẳng còn ăn chay nhưng nghĩ đến thịt, cá nữa.

Sẽ chẳng còn ăn chay mà tâm “mặn” nữa phải không mọi người?

“Con người sẽ không thể tìm thấy yên bình cho tới khi mở rộng lòng nhân ái tới tất cả sinh linh”...

Kim Tâm