Cần phân biệt giữa hành động có công đức và không có công đức

Là những người sống đạo đức, có phải cần thiết để đến gặp các vị thầy và hỏi về điều gì là thiện (kusala) và bất thiện (akusala) không? Vâng, điều đó là cần thiết.


Nếu một người không học hỏi theo cách này mà chỉ sống theo cách mình được nuôi dưỡng, liệu những đức tính này có tự nhiên phát triển trong nhân cách của họ không? Không, chúng sẽ không tự nhiên phát triển.

Liệu những đức tính thiền định, như Samatha (an định) và Vipassana (tuệ quán), có tự phát sinh không? Không, chúng sẽ không. Phát triển những đức tính cao cấp như vậy là một thách thức lớn.

Nếu thiếu các đức tính Vipassana này, liệu một người có thể đạt được những hình thức công đức cao nhất như Magga (đạo) và Phala (quả) không? Không, chúng sẽ không xuất hiện.

Vậy, có phải quan trọng để biết điều gì là thiện hạnh không? Điều đó thực sự rất quan trọng.

Nếu bạn mong muốn một cuộc sống chất lượng cao hơn hoặc đạt đến sự giải thoát tối thượng là Niết Bàn, thì chẳng phải cần thiết để học từ các vị thầy về điều gì được xem là thiện hạnh, phương pháp để phát triển công đức, và những giới luật cùng thực hành cần thiết sao? Vâng, điều đó là thiết yếu.

Cần hiểu rõ về hành động bất thiện

Hiểu rõ điều gì là bất thiện (akusala) cũng rất quan trọng để tránh nó. Nhiều người, do không nhận biết sự khác biệt giữa thiện và bất thiện, bị áp đảo bởi sự giận dữ, kiêu ngạo, và đố kỵ. Hậu quả là họ luôn chịu ảnh hưởng bởi những ô nhiễm tâm như đố kỵ (issā), bủn xỉn (macchariya), và ngã mạn (māna), dẫn đến khổ đau.

Một số người phàn nàn, "Cuộc sống đầy bất mãn; không có hạnh phúc trong cõi người." Ngay cả những người giàu có cũng thường xuyên lo lắng về con cái, bạn đời, cháu chắt, và tài sản vật chất. Có phải không có những người sống như vậy không? Có, họ tồn tại.

Tại sao lại như vậy? Vì họ không hiểu điều gì là thiện, điều gì là bất thiện, cách phát triển thiện hạnh, và cách tránh xa bất thiện hạnh. Họ không nắm được những giới luật và thực hành cần thiết để đạt được hạnh phúc và giải thoát. Do đó, họ sống cuộc đời đầy căng thẳng và bất mãn.

Tìm hiểu về thiện hạnh và vô tội

Trong văn bản Pali:

"Kiṁ sāvajjaṁ? Kiṁ anavajjaṁ?"

(Điều gì đáng trách? Điều gì không đáng trách?)

Chẳng phải nên biết điều này sao? Vâng, điều đó là cần thiết.

Nếu một đệ tử tuân theo những lời dạy này, thì trong vòng luân hồi sinh tử dài đằng đẵng (samsara), họ sẽ được ban phước và hạnh phúc nhờ các hành động thiện lành. Những hành động này là gì? Chẳng phải cần biết ít nhất điều này sao? Vâng, điều đó là thiết yếu.

Phước đức và công đức

Cần phân biệt giữa hành động có công đức và không có công đức 1
Ảnh minh họa. 

Lời dạy của Đức Phật

Những lời dạy được Đức Phật truyền đạt trong Tam Tạng Kinh (Tipitaka) tập trung vào những nguyên tắc này. Ngài đã thiết lập ba môn học chính-Giới (Sila), Định (Samadhi), và Tuệ (Panna)- làm nền tảng cho việc thực hành. Những môn học này là các đức tính cần được tuân thủ, lan tỏa, và thực hành.

Việc thực hành ba môn học này dẫn đến việc đạt được những mục tiêu cao nhất, bao gồm Đạo-Quả-Niết Bàn (Magga-Phala-Nibbana). Những lợi ích tối thượng này chính là dạng tài sản và hạnh phúc cao quý nhất.

Vì lý do này, Đức Phật đã hệ thống hóa những lời dạy của Ngài, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân biệt giữa hành động đáng trách và không đáng trách, cũng như việc thực hành và tránh xa chúng theo cách phù hợp.

Không có sự hiểu biết này, người ta không thể thực hành giới luật một cách đầy đủ, và nếu không thực hành đúng đắn, họ sẽ dễ dàng lạc lối khỏi con đường. Sự lệch lạc này dẫn đến khổ đau và sự vướng mắc thêm vào luân hồi.

Do đó, điều cốt yếu là phải học hỏi và lắng nghe từ các vị thầy có thể hướng dẫn chúng ta trên con đường đúng đắn như Đức Phật đã giảng dạy. Chỉ thông qua việc học và thực hành đúng đắn, một người mới có thể đạt được sự bình an và giải thoát thực sự.

gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Chỉ thực hành mới thấy được Pháp

Phật giáo thường thức 13:58 25/11/2025

Trong đời sống tu học, nhiều người thường nghĩ rằng chỉ cần có niềm tin là đủ. Nhưng sự thật không phải vậy.

Mâu thuẫn của cuộc đời

Phật giáo thường thức 13:37 25/11/2025

Ứng dụng giáo lý của Phật trong cuộc sống thì cuộc sống vừa có đạo đức, vừa được an vui.

"Ðang làm gì, phải ý thức việc đang làm"

Phật giáo thường thức 08:10 25/11/2025

"Bạn đã tỉnh thức đến mức nào trong đời bạn? Có phải bạn đang nghĩ đến sự tỉnh thức, hay là bạn đang thật sự tỉnh thức ?"

Kiếp trước gieo nhân gì mà kiếp này khổ?

Phật giáo thường thức 08:00 25/11/2025

Trong kinh Phật thường nói: “Nhân quả báo ứng như bóng theo hình, cho dù trải qua trăm kiếp ngàn đời, những điều đã tạo ra không hề mất”…Điều này khuyên răn chúng ta phải hết sức cẩn thận “các điều ác chớ làm, siêng làm các điều lành”.

Xem thêm