Chùa Song Ngư tọa lạc trên đảo Ngư, ngoài cửa biển Đan Nhai thuộc huyện Chân lộc, nay là Thị xã Cửa Lò. Chùa xây dựng ở vị trí cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, trên núi, dưới biển, phong cảnh non nước hữu tình. Nơi đây trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thi sỹ khi đi qua biển đảo, nên đã có nhiều bài thơ cơ ngợi vẻ đẹp nơi đây. Đặc biệt, vua Lê Thánh Tông trên đường mang quân đia đánh Chiêm Thành qua vùng biển này đã sáng tác nhiều bài thơ nổi tiếng ca ngợi cảnh đẹp đảo Song Ngư, trong đó có câu:

“Đoạn tục Song Ngư tử thủy điên”

Nghĩa là: Màu xanh biếc trên đảo Song Ngư chỗ đứt chỗ nối

Chùa Việt Nam – Những kỷ lục về di sản văn hóa

Tuy chùa không còn nguyên vẹn, nhưng còn lưu lại những dấu tích xưa như nền chùa cũ với cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, giếng chùa và tài liệu thư tịch ghi chép về quả chuông chùa Song Ngư. Theo các ngư dân Cửa Lò, chùa Song Ngư nằm giữa hai lạch lớn là Cửa Hội và Cửa Lò nên các nhà buôn và ngư dân khi đi qua đây đều vào chùa dâng hương cầu xin cho trời yên biển lặng, thuận buồm xuôi gió, buôn bán gặp nhiều may mắn.

Đặc biệt là các hiện vật khảo cổ học liên quan đến Chùa được phát hiện ngay tại nền chùa cũ như tháp gạch đất nung, đĩa men ngọc, ngói âm dương. Từ những hiện vật đào được trên nền đất chùa cũ, các nhà khảo cổ học thuộc Viện khảo cổ học Việt Nam đã nghiên cứu đánh giá đây là hiện vật thời Lý – Trần. Năm 2005 chùa Song Ngư được phục hồi, tôn tạo trên nền cũ nhưng vẫn mang được kiểu dáng kiến trúc ngôi chùa cổ truyền. Đây là minh chứng cho sự hình thành và phát triển của chùa Song Ngư. Những hiện vật và những dấu tích còn lại là nguồn tài liệu lịch sử quý báu giúp chúng ta hiểu thêm về sự thăng trầm lịch sử ngôi chùa trên vùng biển đảo này.

Dù chùa Song Ngư được phục hồi, tôn tạo trên nền cũ nhưng vẫn mang được kiểu dáng kiến trúc ngôi chùa cổ truyền. Chùa Song Ngư được phục hồi, tôn tạo trên nền cũ. Chùa mang kiểu dáng kiến trúc cổ truyền, bộ khung bằng gỗ, mái ngói âm dương, nền lát gạch đất nung, diện tích là 11.665m2, với các hạng mục công trình như: Bến chùa, đường, vườn, nhà ban quản lý, tam quan, sân, nhà Tả vu, Hữu vu và hai tòa chính là Bái đường, Thượng điện.

Bảo An Thiền Tự - Ngôi chùa sở hữu kiến trúc chùa Việt xưa

Kiến trúc chùa Song ngư gồm các hạng mục: Bến chùa, đường, vườn, nhà khách, tam quan, sân, nhà tả vu, hữu vu và hai tòa chính là Bái đường, Thượng điện. Như vậy chùa Song Ngư 4 tòa đều được làm theo phong cách triến trúc cổ truyền, bộ khung bằng gỗ, mái ngói âm dương, nền lát gạch đất nung với diện tích 11.665m2.

Hiện nay, trong chùa Song Ngư vẫn còn lưu lại những dấu tích xưa như nền chùa cũ với cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, giếng chùa và tài liệu thư tịch ghi chép về quả chuông chùa Song Ngư. Đặc biệt là các hiện vật khảo cổ học liên quan đến chùa được phát hiện ngay tại nền chùa cũ như tháp gạch đất nung, đĩa men ngọc, ngói âm dương.

Cũng như nhiều ngôi chùa khác, chùa Song Ngư thờ Phật theo phái Đại Thừa và phối thờ một vị thần triều Trần là Sát hải Đại vương Hoàng Tá Thốn – vị tướng thủy của Nghệ An, người có công trong việc đánh giặc Nguyên Mông.

Năm 2011 chùa Song Ngư được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh.