450
Hình tượng và cách tôn trí tượng Phật sơ sinh trong lễ Phật đản
Tượng Phật sơ sinh không chỉ để nhìn ngắm, mà để chiêm nghiệm: rằng trong mỗi con người, dù đau khổ đến đâu, vẫn có hạt giống Phật tánh. Mỗi khi ta khởi tâm từ, nói lời lành, làm điều thiện, giữ giới – chính là một cánh sen đang hé nở nơi lòng mình.
1. Từ huyền thoại đến biểu tượng sống
Trong khoảnh khắc đầu tiên của một bậc Đại giác giáng thế, thế gian không chỉ đón một hài nhi, mà đón một đóa sen mở ra giữa bùn lầy trần thế. Thái tử Tất-đạt-đa vừa chào đời đã đi bảy bước, tay chỉ trời – tay chỉ đất, tuyên ngôn chân lý tối thượng: “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn.”
Hình ảnh ấy được nghệ thuật Phật giáo hóa thân trong một biểu tượng sâu sắc: Tượng Phật sơ sinh, hay còn gọi là Phật Đản Sanh Tượng – một hài nhi đứng thẳng trên tòa sen, tay phải chỉ trời, tay trái chỉ đất, mình trần, tóc xoắn ốc, ánh mắt rạng ngời, thường được đặt giữa hồ sen hoặc trên đài hoa, dưới vòi nước tắm tịnh.
Tượng Phật sơ sinh không chỉ là hiện thân của một sự kiện lịch sử, mà là điểm hội tụ của chân – thiện – mỹ trong đạo lý Phật giáo. Đó là một đóa sen giữa đời, nơi tất cả ánh nhìn đều có thể chiêm bái, tất cả tấm lòng đều có thể gột rửa, tất cả khổ đau đều có thể được soi sáng.
2. Hình tượng và ý nghĩa biểu trưng
Tư thế đứng thẳng giữa hoa sen:
Biểu hiện cho sự xuất hiện không do dục sinh, không từ nghiệp lực, mà từ nguyện lực thanh tịnh. Tư thế đứng của Ngài là sự vững chãi của Chánh pháp ngay giữa vô thường.
Tay phải chỉ trời – tay trái chỉ đất:
Là tuyên ngôn về chân lý vô ngã: chỉ có chân ngã – tức Pháp thân thanh tịnh là duy nhất tôn quý, vượt ngoài phân biệt giới hạn của thế gian và siêu thế.
Thân trần – nét đẹp nguyên sơ:
Không tô vẽ, không trang sức, là biểu tượng của tánh giác vốn có nơi mỗi người. Như một đóa sen mọc giữa bùn mà không nhiễm bùn, sự hiện thân của Phật sơ sinh là sự khai sinh của Phật tánh trong mỗi chúng sinh.
Mặt nhìn thẳng, môi mỉm cười:
Là ánh sáng từ bi và trí tuệ lan tỏa, là nụ cười giải thoát giữa nhân sinh phiền lụy, như mặt trời chiếu rọi không phân biệt nơi cao thấp.
3. Cách tôn trí tượng Phật sơ sinh trong lễ Phật Đản
Không gian tôn trí
– Tốt nhất là ngoài trời hoặc ở nơi thoáng đãng, trang nghiêm, có mái che nhẹ hoặc vòm sen.
– Dùng bàn thờ riêng để tôn trí, phân biệt rõ với bàn Phật chính.
– Trên bàn thờ đặt đài sen hoặc chậu nước tắm Phật, nước thơm, hoa lài, hương liệu dịu nhẹ.
Cách tôn trí tượng
– Tượng đặt chính giữa trung tâm chậu hoặc bồn hoa sen.
– Chung quanh có thể cắm hoa theo tùy vùng miền và điều kiện.
– Phía sau tượng trang trí phông sen, ánh sáng hoặc ảnh vườn Lâm Tỳ Ni, tạo chiều sâu tâm linh và mỹ thuật.
Lễ tắm Phật
– Khi tắm Phật, người hành lễ múc nước bằng gáo gỗ nhỏ, rưới nhẹ lên vai phải rồi vai trái của tượng và bàn chân của tượng, trong khi xướng tụng kệ tắm Phật:
Ngã kim quán mộc chư Như Lai,
Tịnh trí trang nghiêm công đức tụ,
Ngũ trược chúng sinh linh ly cấu,
Đồng chứng Như Lai tịnh pháp thân.
– Hành lễ tắm Phật không phải là nghi lễ cho người khác, mà là một pháp môn quán chiếu, giúp hành giả rửa sạch tham – sân – si ngay trong tâm mình, thấy rõ nơi tự thân cũng có một Đức Phật đang từng bước hiện hình.
4. Một đóa sen giữa đời – cũng chính là tự thân
Tượng Phật sơ sinh không chỉ để nhìn ngắm, mà để chiêm nghiệm: rằng trong mỗi con người, dù đau khổ đến đâu, vẫn có hạt giống Phật tánh. Mỗi khi ta khởi tâm từ, nói lời lành, làm điều thiện, giữ giới – chính là một cánh sen đang hé nở nơi lòng mình.
Đừng đợi đến Phật Đản mới tắm Phật.
Mỗi ngày ta hành chánh niệm – là một lần tắm Phật.
Mỗi lần rửa sạch phiền não – là một lần sen nở.
Và rồi, trong chính đời sống thường nhật này, giữa chợ đời tấp nập, giữa buồn vui ly hợp, ta vẫn có thể thấy một đóa sen đứng thẳng, vẫn nghe vang vọng đâu đó tiếng tuyên ngôn:
“Trên trời dưới trời, chỉ có Chân như là tôn quý.”
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Làm sao để sống gần hơn với sự thật đang là?
Phật giáo thường thức
20:00 19/11/2025
Trong đời sống thường ngày, chúng ta quen nhìn mọi thứ qua tên gọi, hình tướng và khái niệm.
Tháp thoáng lời Kinh: Đà-la-ni
Phật giáo thường thức
15:07 19/11/2025
Thế Tôn! Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn hay thọ trì được kinh Pháp Hoa này, hoặc đọc tụng thông lẹ, hoặc biên chép quyển kinh, đặng bao nhiêu phước đức?”. Dược Vương từ chỗ ngồi đứng dậy lên tiếng thưa hỏi... Phật trả lời: “Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn ở nơi kinh này có thể thọ trì nhẫn đến một bài kệ bốn câu đọc tụng giải nghĩa, đúng như lời mà tu hành thời công đức rất nhiều”.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Xem thêm
