Hòa thượng Giác Toàn nói về tâm đức và sứ mạng của vị trụ trì trước thời duyên

Thông qua hai phần cốt lõi là “Tâm đức và sứ mạng của vị trụ trì trước thời đại” và “Tâm đức của vị trụ trì trước thời duyên với 10 nguyện lớn của Ngài Phổ Hiền Bồ-tát”, Trưởng lão Hòa thượng đã trạch rõ vai trò, trách nhiệm và đường hướng hành đạo cho chư Tôn đức đãm nhiệm trụ trì.

Trưởng lão Hòa thượng chỉ rõ, người trụ trì là trụ cột đạo pháp - giữ gìn và tiếp nối mạng mạch Như Lai, do đó phải lấy tâm đức là cốt lõi của thành công trong sứ mạng này, đồng thời lấy 10 đại nguyện của Bồ-tát Phổ Hiền làm khuôn vàng thước ngọc cho con đường tu tập của mình.

Đặc biệt, vị trụ trì thời hiện đại phải biết hành đạo giữa thời duyên biến động, hướng đến sự hòa hợp - thanh tịnh và tiếp nối.

Tái xác định vai trò của vị trụ trì trong giai đoạn phát triển mới của xã hội và Giáo hội, Trưởng lão Hòa thượng nhấn mạnh: “Trụ trì không đơn thuần là người giữ chùa mà là người thừa hành sứ mạng Như Lai, ‘Tác Như Lai sứ – Hành Như Lai sự’. Do đó, một vị trụ trì đúng nghĩa cần hội đủ ba phẩm chất cốt lõi: Tâm đức - Giới đức - Tuệ đức, mới có thể lấy đó làm nền tảng điều hành cơ sở tự viện, hộ trì Tăng bảo và hoằng dương Chánh pháp. Trụ trì là cơ sở nền tảng của Giáo hội, là người đại diện cho Hệ phái và Giáo hội tại địa phương, cho nên, mỗi vị trụ trì cần am hiểu Hiến chương GHPGVN, nắm vững nội quy các ban ngành để hòa hợp trong mọi hoạt động Phật sự”.

Ngài cũng trăn trở trước những biểu hiện “thoái hóa” trong đời sống đạo, từ đó đưa ra lời cảnh tỉnh sâu sắc, khi người tu chấp thủ tài sản, chạy theo quyền lực, hoặc đánh mất tinh thần tu học vô ngã, thì đó là dấu hiệu Phật pháp đang bị suy yếu từ gốc. Trách nhiệm của vị trụ trì vì vậy cũng đóng vai trò quan trọng hơn. Trọng trách đó được Trưởng lão Hòa thượng chỉ rõ gồm:

· Nghiêm trì Giới - Định - Tuệ, chuyển hóa ba nghiệp, lấy thân giáo làm phương tiện cảm hóa nhân tâm.

· Giữ gìn các giá trị truyền thống đặc thù của Hệ phái như: trì bình khất thực, thọ trì ngọ trai, không tích trữ tài sản quý, tôn trọng giáo pháp và mô hình Tịnh xá.

· Xây dựng Ban Quản trị tự viện vững mạnh, có trách nhiệm tu học và hành trì để thể hiện tròn đầy vai trò “Trụ pháp vương gia - Trì Như Lai tạng”.

Để có thể thực hiện được những trọng trách này một cách thông suốt, theo Trưởng lão HT.Giác Toàn, vị trụ trì cần thấu đạt và ứng dụng rốt ráo 10 hạnh nguyện lớn của Bồ-tát Phổ Hiền, lấy đó làm cốt lõi đạo tâm, làm khuôn vàng thước ngọc cho con đường hành đạo của mình.

Đi vào từng điều trong Thập đại nguyện vương của Bồ-tát Phổ Hiền, Hòa thượng tóm lược:

1. Lễ kính chư Phật: Dù ở cõi nào, thời nào, vị trụ trì cũng cần giữ tâm cung kính chư Phật, xem lễ kính là bước đầu để trưởng dưỡng đạo tâm.

2. Xưng tán Như Lai: Phải biết tán thán công đức chư Phật, phát nguyện hành trì lời dạy một cách đúng pháp, không phô trương, không hình thức.

3. Rộng tu cúng dường: Trưởng lão nhấn mạnh "Pháp cúng dường" là tối thượng. Người trụ trì lấy công hạnh tu tập và hoằng pháp lợi sanh để dâng lên Tam bảo là sự cúng dường chân thật nhất.

4. Sám hối nghiệp chướng: Thành tâm sám hối các lỗi lầm đã tạo trong vô lượng kiếp để thanh tịnh ba nghiệp.

5. Tùy hỷ công đức: Không ganh tỵ, không chấp ngã, luôn hoan hỷ với công hạnh của người khác, từ đó nuôi lớn hạt giống Bồ-đề.

6. Thỉnh Phật chuyển pháp luân: Luôn mong cầu chư Phật, chư Tăng giảng dạy chánh pháp để chúng sanh được lợi lạc.

7. Thỉnh Phật trụ thế: Cầu mong bậc Thánh hiền không nhập diệt sớm, để tiếp tục dìu dắt chúng sanh trong mê lộ.

8. Thường học theo Phật: Học theo hạnh nguyện của chư Phật từ bi, trí tuệ, dấn thân vì đạo, không tiếc thân mạng.

9. Hằng thuận chúng sanh: Người trụ trì phải biết tùy thuận căn cơ, trình độ, tập tục để giáo hóa; không dính mắc nhưng vẫn hành đạo giữa đời.

10. Hồi hướng khắp tất cả: Mọi công đức tu tập đều đem hồi hướng cho pháp giới chúng sanh được an vui, giác ngộ.

Hòa thượng chỉ rõ, Bồ-tát hạnh thông qua mười nguyện lớn của Ngài Phổ Hiền là một mô hình lý tưởng để người trụ trì noi theo. Đây là kim chỉ nam để người tu hành vượt qua mọi hoàn cảnh, không chấp thủ, biết tùy duyên hành đạo mà vẫn giữ được tinh thần bất biến, đồng thời khẳng định: “Nếu vị trụ trì sống đúng mười nguyện lớn này, thì không những tự độ mà còn có khả năng hóa độ vô lượng chúng sanh”.

Khép lại thời pháp, Trưởng lão HT. Giác Toàn sách tấn: “Trong bối cảnh xã hội thay đổi, Giáo hội tinh gọn bộ máy hành chính, số lượng Tăng Ni trẻ giảm sút, người trụ trì càng phải tỉnh thức, linh hoạt, biết thích nghi mà không đánh mất gốc rễ tu tập, đồng thời biết ứng dụng công nghệ, pháp luật và quản trị để làm tròn bổn phận của mình".

Theo ngài, mỗi Tăng Ni, mỗi vị trụ trì chúng ta hãy hành trì bằng tất cả lòng từ bi, trí tuệ và sự tận hiến, để mỗi ngôi tự viện là một đạo tràng thanh tịnh, mỗi vị trụ trì là một người hộ pháp sống động, và mỗi bước chân trên con đường tu hành đều góp phần xây dựng một Giáo hội vững mạnh, một Hệ phái trang nghiêm, một xã hội an hòa.

Khóa bồi dưỡng diễn ra 7 ngày, có 360 Tăng Ni tham dự

Sáng 5/7, tại Pháp viện Minh Đăng Quang (số 505 Võ Nguyên Giáp, P.Bình Trưng, TP.HCM), chư Tôn đức Hệ phái Phật giáo Khất sĩ đã trọng thể khai mạc khóa Bồi dưỡng Trụ trì PL.2569 – DL.2025, với chủ đề “Phật giáo Khất sĩ: Hội nhập & Phát triển”.

Khóa bồi dưỡng quy tụ gần 360 Tăng Ni tham dự, gồm chư Tôn đức là trụ trì, phó trụ trì, tri sự, Tỳ-kheo và Tỳ-kheo-ni (từ 3 hạ trở lên) thuộc 6 Giáo đoàn Tăng và Ni giới trong Hệ phái, cùng với khoảng 80 vị hành giả An cư tại trường hạ Pháp viện Minh Đăng Quang.

Khóa học kéo dài 7 ngày, từ ngày 5 – 11/7/2025 (11 – 17/6/Ất Tỵ), bao gồm các buổi giảng huấn, chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận chuyên đề thiết thực, gắn với đời sống của một vị trụ trì trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Khóa học nhằm củng cố lý tưởng Phạm hạnh, hun đúc tinh thần phụng sự Tam bảo, đồng thời trang bị kiến thức pháp luật, quản trị tự viện và kỹ năng hoằng pháp cho chư Tăng Ni trong vai trò trụ trì. Qua đó, mỗi vị tham học có thể nắm vững đường lối tu học và hành đạo theo tinh thần Tổ sư Minh Đăng Quang, cũng như có thể hiểu rõ vai trò của mình trong mối liên hệ với Giáo hội, chính quyền và cộng đồng. Từ đó, làm tăng trưởng năng lực giáo hóa, thích ứng với sự đa dạng tâm lý và trình độ của quần chúng trong thời đại hội nhập.

Tham dự khóa học cũng góp phần giúp chư vị trụ trì phát triển kỹ năng “ứng phó đạo tràng”, xử lý các vấn đề pháp lý, truyền thông và nhân sự một cách hòa hợp và khéo léo. Đồng thời, hình thành thái độ tu tập và hành đạo chánh niệm, bao dung, biết kính trên nhường dưới, để làm gương sáng trong hàng Tăng đoàn và giữa xã hội.