>>Phật giáo và cuộc sống

Tuy nhiên, bản tính của con người rất dễ bị tác động từ nhiều yếu tố ngoại cảnh cho nên mất dần đi bản tính lương thiện vốn có.

Chó là loại động vật gần gũi và là người bạn của tất cả chúng ta. Ngoài tính dễ thương, khôn ngoan, hiền lành thì con chó có những bản tính mà chúng ta cần nhìn vào đó để xét lại bản thân mình, điều chỉnh và phát huy một cách tích cực.

Tính trung thành

Nhắc đến chó là người ta nghĩ ngay đến tính trung thành. Quả thật là như thế. Nếu ai đã từng nuôi chó và có thời gian gần gũi với chúng lâu, chúng ta sẽ thấy khi đi đâu, nó sẽ đi đó. Ai đánh ta, nó sẽ dùng mọi cách để bảo vệ ta, ta có bỏ rơi, nó vẫn lủi thủi tìm đường về nhà, hay dù ta có giàu nghèo thế nào, nó vẫn bên cạnh chúng ta mà không đòi hỏi điều gì.

Nhìn lại con người ở xã hội hiện đại thì dường như số lượng người có tính trung thành dần ít đi nhiều, thay vào đó là sự dối lừa, gạt gẫm nhau trong tình cảm lẫn trong kinh doanh.

Trong tình cảm : Trên báo chí, đọc những câu chuyện về những đôi nam nữ yêu nhau, những đôi vợ chồng lừa gạt, phụ bạc, ngoại tình nhau mà chúng ta cảm thấy chua xót.

Có những câu chuyện, người bạn gái hy sinh tuổi thanh xuân của mình để lo kiếm tiền chu cấp cho bạn trai ăn học, đến khi thành tài, người bạn trai ấy lại hắc hủi. Cũng có những câu chuyện người phụ nữ đến với người chồng vì tiền bạc, danh lợi và lợi dụng lòng tin lẫn tình yêu thương của chồng để lấy tiền cho tình nhân. Hoặc những tình cảnh bạo lực, vũ phu,…

Trong kinh doanh: Ông bà ta có câu “Giàu thì đổi bạn, sang thì đổi vợ”. Trong những lúc khó khăn, hoạn nạn thì bạn bè, đồng nghiệp, anh em giúp đỡ lẫn nhau, nhưng khi đã bình yên thì lại thay lòng đổi dạ, tìm cách chống đối, mưu hại lẫn nhau để gìn giữ tài sản của mình hoặc để chyếm đoạt của người khác về cho mình.

Câu chuyện dân gian Thạch Sanh, Lý Thông là một ví dụ. Lý Thông vì mong muốn được giàu sang, danh thơm tiếng tốt nên đã nhiều lần lợi dụng lòng tốt của người em kết nghĩa là Thạch Sanh rồi hãm hại. Ngày nay cũng thế. Những câu chuyện về việc anh em, mẹ con kiện tụng nhau vì đất đai, tài sản không ít. Gần đây nhất là thảm sát trong gia đình tại huyện Đan Phượng, Thành phố Hà Nội ngày 1/9 vừa qua gây xôn xao dư luận.

Đó là hồi chuông cảnh báo cho sự suy thoái đạo đức, lương tâm của con người thể hiện qua sự bội phản nhau. Do đó, những người như thế cần nhìn lại hình ảnh của con chó để tự hỗ thẹn rồi biết điều chỉnh lấy những suy nghĩ, những hành vi của mình.

Tính dũng cảm

Ngoài tính thông minh, nhanh nhẹn, đánh hơi tốt thì tính dũng cảm là một yếu tố đặc biệt quan trọng để chó được chọn là loài vật duy nhất có mặt trong quân đội của mỗi quốc gia. Trong những vụ án mang tính nguy hiểm, chó đã xông pha và dũng cảm để giúp lực lưỡng quân đội phá án, bắt tội phạm mà chẳng màn đến sự nguy hiểm của mình. Chúng có thể hi sinh để bảo vệ chủ nhân bởi với một chú chó, bạn là cả thế giới của chúng.

Đây cũng là đức tính thứ hai của con chó mà chúng ta cần quan tâm. Đôi khi, chúng ta là một kẻ hèn nhát khi không dám đối mặt với những sai lầm, những trách nhiệm của mình trong công việc, trong cuộc sống mà đổ lỗi cho người khác. Có những khi, chúng ta quá yếu hèn mà đem người khác làm tấm bia đỡ đạn cho mình. Có những khi, chúng ta dửng dưng trước sự đau khổ, hoạn nạn của người khác chỉ vì sợ dính gián đến mình…

Dũng cảm chỉ cho những người có tính hy sinh, sống vì người mà đôi khi quên mất bản thân mình. Đó là hình ảnh của những anh hùng liệt sĩ của bao thời đại đã vì Tổ quốc, vì đất nước, vì số đông mà sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình. Đó là hình ảnh của những nhà tu hành đã chấp nhận từ bỏ những nhu cầu của cá nhân, dành trọn cuộc đời để tu học và để phụng sự chánh pháp, cứu khổ cho vạn loài chúng sinh

Cho nên, một người quá hèn nhát thì sẽ không làm được gì quan trọng trong cuộc đời. Những tấm gương dũng cảm ấy tràn đầy những dũng khí. Dũng khí không phải là vũ phu, là bạo hành mà đó là thái độ hiên ngang bảo vệ người, bảo vệ cái thiện, bảo vệ chân lý.

Bộ phim Titanic lịch sử là một minh chứng cho lòng dũng cảm, thủy chung của con người. Vị thuyền trưởng của con tàu đã chấp nhận tử nạn chung với con tàu vì tính trách nhiệm của ông. Hình ảnh hai vợ chồng tỷ phú vốn có đặc quyền là sẽ được một con tàu riêng để thoát nạn nhưng họ đã nhường lại cho những người khác rồi ôm nhau trong giây phút cuối cùng trước khi nước biển tràn vào. Nổi trội nhất vẫn là hình ảnh của hai nhân vật chính, người bạn trai chấp nhận chịu lạnh dưới dòng nước biển lạnh buốt để ở cô gái nằm trên chiếc gỗ được sống sót…

Tính dễ dạy

Chó là con vật được thuần hóa sớm nhất trong tất cả các loài nên chó đã gắn bó với con người từ rất lâu đời và nó giúp con người rất nhiều việc trong cuộc sống như đi săn, chăn gia súc, giữ nhà,…

Có câu “Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời” để chỉ tính ngang bướng, khó thay đổi của con người. Nhiều phụ huynh thời hiện đại luôn phàn nàn vì con khó dạy, nói không nghe lời mà còn cãi lại. Thực tế mà nói, người khó dạy là do hai trường hợp: Một là do nghiệp ràng buộc, hai là do phương pháp dạy chưa phù hợp.

Thời đại ngày nay, sự phát triển của các phương tiện thông tin hiện đại khiến trẻ dễ bị lôi cuốn vào và dễ trở nên hư hỏng. Tuy nhiên, điểm chung của chúng là luôn muốn được hạnh phúc, được vui vẻ trong cuộc sống. Cho nên, những bậc phụ huynh nên nắm rõ tâm lý của trẻ để có cách uốn nắn phù hợp thay vì la mắng thì những đứa trẻ sẽ dễ tiếp nhận và thay đổi hơn.

Đáng tin cậy

Chó không lừa dối, chúng nghĩ sao sẽ biểu hiện như vậy, không có tính hai mặt. Ở đời, con người vì bản thân mà lọc lừa quá nhiều, họ sẵn sàng đóng nhiều vai trong nhiều vở kịch của cuộc đời để hồng lấy được lòng tin hay lòng trắc ẩn của người khác, từ đó mưu lợi cho bản thân mình. Chẳng hạn như một số cá nhân nhân danh tổ chức từ thiện để quyên góp rồi lừa gạt tiền của mọi người, những quan chức tham ô lợi dụng lòng tin của quần chúng để thực hiện những hành động tham nhũng…

Người ta bảo rằng: Đừng nên làm mất lòng tin của những người đã từng tin tưởng chúng ta bởi muốn xây dựng lòng tin, ta phải bỏ ra một thời gian khá dài để xây dựng, nhưng để làm nó mất đi, ta cần thời gian rất ngắn.

Đức Phật cũng khuyên con người nên sống chân thật để không hại người và hại bản thân mình. Thật sự, một người khi đã làm mất lòng tin của mọi người thì rất khó thực hiện bất kỳ điều gì.

Không hận thù

Con chó hay bất kỳ loài vật nào dường như chúng không có tính hận thù. Mặc dù có những lúc chúng nóng giận nhưng rồi lại nguôi chứ không để trong lòng. Một con chó, khi ta la mắng thậm chí đánh đập sau đó chúng vẫn ngoe nguẩy đuôi và xà vào lòng chúng ta để làm hòa.

Nhìn lại con người dường như rất khó có ai được như thế. Dù ít dù nhiều, con người vốn có tính thù vặt, thù dai, hay ghim trong lòng những điều mà người khác làm mình tổn thương để chờ cơ hội khác trả thù. Oan trái của con người cũng chính từ tính thù hận mà tạo nên.

Đức Phật đã dạy rằng:

“ Lấy oán báo thù, thù càng thêm sâu

Lấy ân báo oán, oán ấy tiêu tan”

Vụ thảm sát ở Đan Phượng vừa qua cũng là biểu hiện của lòng oan thù, từ những điều bất như ý mà người khác mà hung thủ có thể sát hại những người anh em ruột thịt trong gia đình để hả dạ, nhưng thật sự họ có sống an vui?

Nên có câu “ Muốn vui một phút hãy trả thù, muốn yên vui cả đời hãy tha thứ”

Dẫu biết cuộc đời có nhiều sự bất bình, nhiều đau khổ, nhiều khó khăn, trắc trở nhưng hãy giữ lấy chuẩn mực đạo đức để giá trị được làm người có ý nghĩa và để hạn chế đi những tội ác. Bởi nếu xã hội mất đi những chuẩn mực đạo đức thì chúng ta cũng đồng như những loài động vật khác mà thậm chí còn còn ác hơn gấp nhiều lần.

Bàn về những đức tính của con chó, một mặt chúng ta nên biết yêu thương chúng, xem chúng là người bạn chứ không phải là một loại thực phẩm. Mặt khác, chúng ta tự nhìn nhận ở bản thân mà tự biết điều chính một cách hợp lý. Con vật có những tính cách tốt đẹp như thế huống chi là người, chúng ta lại thua cách sống của chúng?