Lễ Phật đản là một trong những đại lễ vô cùng to lớn với người con Phật không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Đây là ngày kỷ niệm sự ra đời của một đấng Tối Thượng tôn quý - Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu hết về nguồn gốc và ý nghĩa quan trọng của ngày Phật đản sinh.

Nguồn gốc của đại lễ Phật Đản

Đức Phật Thích Ca, hay Tất Đạt Đa Cồ Đàm, sinh năm 624 TCN và nhập Niết bàn năm 554 TCN. Ngài là con trai của Đức vua Tịnh Phạn và Hoàng hậu Ma Da. Trước khi trở thành Phật, Ngài là Bồ Tát Hộ Minh, vị Bồ Tát Nhất Sinh Bổ Xứ tại cung trời Đâu Suất. Theo kinh điển Nguyên Thủy, Thái tử Tất Đạt Đa ra đời vào ngày trăng tròn tháng Vesak, tức tháng tư âm lịch. Đại hội Phật giáo Quốc tế thống nhất kỷ niệm Đại lễ Phật Đản vào ngày Rằm tháng tư âm lịch, tương đương với ngày 15/4, để tôn vinh sự sinh đẻ của Đức Phật Thích Ca.

Hiện nay, Đại lễ Phật Đản được tổ chức trong vòng một tuần từ ngày 08/4 đến Rằm tháng tư âm lịch hoặc từ mùng 01/4 âm lịch đến hết tháng, kết hợp giữa các truyền thống của Phật giáo Bắc Tông và Phật giáo Nguyên Thủy. Lễ hội này không chỉ là dịp để tôn kính và tưởng niệm về Đức Phật Thích Ca, mà còn là cơ hội để cộng đồng Phật tử kết nối, chia sẻ niềm tin và thực hiện các hoạt động từ thiện.

Năm 1999, Liên Hợp Quốc đã quyết định công nhận ngày lễ Vesak là một ngày Tam hợp, kết hợp ba ngày lễ Đức Phật đản sinh, thành đạo và nhập Niết Bàn, được tổ chức vào ngày Rằm tháng tư âm lịch. Việc này đã chứng tỏ sự quan trọng của ngày lễ Vesak trong Phật giáo và được công nhận là một ngày lễ toàn cầu của Phật giáo. Mặc dù Phật giáo Bắc Tông và Phật giáo Nguyên Thủy có sự khác biệt về ngày Đức Phật đản sinh, nhưng chúng ta đều chắc chắn rằng Đức Phật là một con người thực sự, xuất hiện trên thế gian với hình thức vật chất.

Ý nghĩa của đại lễ Phật Đản

Trong kinh Đại thừa Vô Lượng Thọ, phẩm thứ ba Đại giáo duyên khởi, Đức Phật dạy: “Như Lai vì lòng đại bi vô tận thương xót ba cõi nên xuất hiện ở đời, tuyên dương giáo pháp là muốn cứu bạt quần sanh, đem lợi ích chân thật, khó gặp khó thấy, như hoa ưu đàm hiếm khi xuất hiện,...”

Sự kiện giáng sinh của Đức Phật là một sự kiện hy hữu, như hoa ưu đàm ngàn năm mới nở một lần. Đây là sự kiện trọng đại để tôn vinh Đức Phật, người đã xuất hiện trên thế gian vì lòng đại bi vô tận thương xót ba cõi, và tuyên dương giáo pháp để cứu độ bạt quần sanh. Với sự hiện diện của Phật Pháp, chúng ta có thể tu tập thoát khỏi kiếp sống đau khổ trầm luân.

Đức Phật đã quán sát và thấy được rằng tất cả chúng sinh đều có đầy đủ khả năng để giác ngộ, đầy đủ đức tướng trí tuệ Như Lai. Vì vậy, Ngài đản sinh mang theo bản hoài là cứu độ chúng sinh, giúp cho tất cả các chúng sinh đang chìm đắm trong đau khổ được giải thoát.

Sự kiện giáng sinh của Đức Phật đã được tôn vinh và đón mừng bởi chư Thiên từ các cung Trời cũng như người con Phật trên khắp thế giới. Ngày lễ Phật đản là một dịp đặc biệt quan trọng để hai hàng đệ tử Phật trên khắp thế giới tưởng nhớ, dâng lòng thành kính tri ân đến đấng Cha lành của khắp trời, người. Hãy cùng nhau tôn vinh và tưởng nhớ về sự kiện này và giác ngộ những bài học về lòng biết ơn, đồng cảm và tình yêu thương của Đức Phật.

Nhờ có Đức Phật ra đời mà chúng ta mới nhận ra mình có một “kho tài sản” vô giá nhưng lại bỏ quên từ bao kiếp đến nay. Hơn thế nữa, Ngài còn tạo dựng cho chúng ta một niềm tin mãnh liệt rằng tất cả chúng sinh đều sẽ chứng đắc quả vị Phật như Ngài.

Ngoài ra, Đức Phật ra đời giúp chúng ta thấy được những giá trị nhân văn hết sức to lớn mà trước đó không thể tìm thấy ở bất kỳ xã hội nào, đó chính là sự bình đẳng, tôn trọng con người cũng như tất cả mọi loài.

Từ đây, chúng ta thấy được sự ra đời của Đức Phật Thích Ca mang một ý nghĩa vĩ đại đối với toàn nhân loại, là một sự kiện hy hữu bởi Ngài là sự kết tinh của tất cả những gì cao quý nhất trong vũ trụ. Ngài đã chỉ ra con đường đưa đến sự giác ngộ tối thượng nhất, giúp chúng ta tìm được “kho báu” Phật tính trong tâm mình.

Cho nên, đến tận ngày nay, để tôn vinh sự kiện trọng đại của toàn nhân loại; người con Phật trên khắp năm châu lại cùng nhau hân hoan, hạnh phúc đón mừng ngày lễ Phật đản. Đây là một dịp đặc biệt quan trọng để hai hàng đệ tử Phật trên khắp thế giới tưởng nhớ, dâng lòng thành kính tri ân đến đấng Cha lành của khắp trời, người. Không những vậy, lễ Phật đản cũng là nhân duyên thù thắng để xương minh, phát triển và hoằng dương Phật Pháp.