450
Quan niệm tháng Bảy xui rủi có đúng không?
Tháng Bảy âm lịch trong đời sống dân gian Việt Nam thường được gọi là “tháng cô hồn”. Người ta truyền nhau rằng đây là tháng của ma quỷ, của sự xui rủi, không nên làm việc lớn, không nên cưới hỏi, xây dựng, mua sắm...
Quan niệm ấy ăn sâu vào tâm thức nhiều thế hệ, đến nỗi không ít người sống trong nỗi sợ hãi mơ hồ khi tháng Bảy gõ cửa. Nhưng nhìn từ tinh thần Phật giáo, cách hiểu như vậy vừa thiếu cơ sở, vừa dễ dẫn đến mê tín, xa rời chánh tín.
Trước hết, Phật giáo không có khái niệm “tháng cô hồn” theo nghĩa đen. Lịch sử và kinh điển đều không ghi nhận một tháng nào bị xem là xấu, là bất an. Phật dạy rõ, thời gian vốn bình đẳng, không có tháng nào tốt hơn hay xấu hơn tháng nào. Chính tâm con người mới quyết định phước hay họa. Khi tâm trong sáng, biết gieo nhân thiện, tháng nào cũng là tháng lành; ngược lại, khi chất chứa tham - sân - si, thì tháng nào cũng có thể mang lại khổ đau. Do đó, việc quy chụp tháng Bảy là tháng xui rủi rõ ràng không phù hợp với giáo lý nhân quả.
Vậy tại sao tháng Bảy lại trở thành “tháng cô hồn” trong dân gian? Nguồn gốc nằm ở tục lệ cúng thí thực, vốn gắn liền với tinh thần từ bi của đạo Phật.
Theo Kinh Vu Lan và Kinh Cứu bạt Diệm khẩu ngạ quỷ, chư Tăng sau ba tháng an cư, thanh tịnh giới thân, phát tâm từ bi thiết lễ cầu siêu, hồi hướng công đức cho cha mẹ nhiều đời và cho các chúng sinh ngạ quỷ còn vất vưởng. Từ đó hình thành lễ Vu Lan - mùa báo hiếu - và nghi thức cúng thí thực cô hồn. Nhưng điểm cốt lõi nằm ở việc nuôi dưỡng lòng từ, mở rộng tình thương đến cả những chúng sinh khốn khổ nhất, chứ không phải gieo rắc nỗi sợ về ma quỷ lang thang.
Theo Từ điển Phật học Hán - Việt, “ngạ quỷ” là một trong sáu đường luân hồi, chỉ những chúng sinh do nghiệp tham lam, bỏn sẻn mà phải chịu cảnh đói khát triền miên. Lễ cúng cô hồn vì vậy mang tính chất trợ duyên, khởi tâm bố thí, gieo hạt lành, không phải để “hối lộ” ma quỷ nhằm tránh tai ương. Nhưng theo thời gian, ý nghĩa từ bi ban đầu bị hiểu sai, biến tướng thành những kiêng kỵ, đồn đoán rằng tháng này âm khí nặng, dễ gặp xui xẻo. Đó là một bước trượt từ chánh tín sang mê tín.
Phật giáo luôn nhấn mạnh nhân quả. Mọi tai ương hay may mắn không đến từ một tháng đặc biệt nào, mà do nghiệp quả của chính mỗi người. Nếu ta sống thiện lành, giữ giới, biết bố thí, hiếu thuận, thì ngay cả trong tháng Bảy hay bất cứ thời điểm nào cũng đều được an ổn. Ngược lại, nếu sống bất thiện, tham lam, hại người, thì dẫu chọn tháng “đẹp” theo lịch dân gian cũng khó tránh hậu quả.
Quan niệm tháng xấu - tháng tốt do đó không phải giáo lý của Phật, mà là sản phẩm của niềm tin dân gian chưa được soi sáng bằng chánh kiến.
Nhìn rộng hơn, tháng Bảy trong Phật giáo là mùa Vu Lan, mùa hiếu hạnh. Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn cha mẹ, ông bà, tổ tiên; để người tu hành hồi hướng công đức cho cha mẹ nhiều đời; để cả cộng đồng nuôi dưỡng tình thương rộng lớn qua việc phóng sinh, bố thí, làm phước. Nếu chỉ nhìn tháng Bảy qua lăng kính “cô hồn” đầy sợ hãi, chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội chuyển hóa thành một mùa đạo đức, một mùa tri ân - báo ân.
Do đó, thay vì lo kiêng cữ, tránh né, người Phật tử nên biến tháng Bảy thành cơ hội làm nhiều điều thiện. Đi chùa nghe pháp, tham dự lễ Vu Lan, tụng kinh, phóng sinh, bố thí, chăm sóc cha mẹ, thăm viếng mồ mả tổ tiên, hỗ trợ người nghèo khó - đó mới là cách “giải hạn” đúng nghĩa.
Hạn xấu không nằm ở tháng nào, mà nằm trong vô minh, tham lam, ích kỷ của chính chúng ta. Khi ta thay đổi tâm thức, mở lòng thương, sống hiếu nghĩa, thì tháng Bảy hay bất kỳ tháng nào cũng trở thành mùa an lành.
Có thể nói, sự hiểu lầm về “tháng cô hồn” phản ánh tâm lý bất an của con người trước vô thường. Khi không hiểu nhân quả, người ta dễ gán ghép tai ương cho những yếu tố bên ngoài như thời gian, vận hạn. Phật giáo đi ngược lại: hướng con người nhìn vào chính mình, nhận trách nhiệm về nghiệp và hành vi, từ đó tu sửa, gieo nhân thiện để gặt quả an vui. Đó là con đường của chánh tín, khác hẳn với mê tín vốn chỉ làm gia tăng nỗi sợ hãi mà không mang lại sự chuyển hóa thực sự.
Vì vậy, thay cho nỗi sợ “tháng cô hồn”, hãy để tháng Bảy trở về với đúng ý nghĩa của nó trong Phật giáo: mùa Vu Lan báo hiếu, mùa gieo hạt từ bi, mùa kết nối gia đình và xã hội trong tình thương và tri ân. Khi hiểu đúng, hành đúng, thì không còn tháng xui - tháng hên, mà chỉ còn những tháng ngày an lạc do chính chúng ta kiến tạo bằng niềm tin và hành động thiện lành.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Niềm vui từ một chén trà
Phật pháp và cuộc sống
16:22 21/11/2025
Anh bạn tôi nhỏ hơn tôi vài tuổi, còn là sinh viên, nhưng lại có sở thích thưởng thức trà hàng ngày. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh bạn tự pha cho mình một ấm trà thơm nóng rồi ngồi nhâm nhi đọc sách. Những khi tôi đến chơi, thể nào anh bạn cũng pha một ấm trà thật đậm ngon mời tôi. Biết anh bạn có sở thích này nên nhiều lần đến tôi thường mua theo một gói bánh ngọt, thế là anh em lại có một buổi uống trà, ăn bánh nói chuyện thật hợp ý. Cũng vì sở thích này mà bạn tôi hay bị bạn bè trêu chọc, rằng thanh niên gì mà cứ như ông già, bia rượu cà-phê thì họa hoằn gọi mãi mới chịu đi, còn nhắc đến trà thì khoái cả chí, cứ có bộ ấm là tìm trà pha ngay.
Không thể nghĩ bàn
Phật pháp và cuộc sống
16:02 21/11/2025
Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình tương đối khá. Cha mẹ chăm lo cho ăn học chu đáo nên tôi phần nào có “bệnh công tử”. Học xong ở lại thành phố và lấy vợ, nhà vợ cũng khá nên cho chúng tôi một căn nhà nhỏ, cuộc sống như thế cũng quá đẹp so với bạn bè.
Đồng niên huynh đệ
Phật pháp và cuộc sống
12:21 21/11/2025
Từ xa xưa, chư Tổ sư đã ngộ Đạo từ tuổi nhỏ. Ngày nay, con thấy mình và chú Tuệ Đạo cũng mang trong lòng khát khao ấy, mong muốn được sống trong ngôi nhà chung của Đức Thế Tôn. Hai huynh đệ mang hai hành trình khác biệt, nhưng cùng chung một chí lớn: Đi trên đường Đạo.
Truyện ngắn: Bảy bước đến miền cực lạc
Phật pháp và cuộc sống
11:19 21/11/2025
Mùa an cư của giáo đoàn Siddhatta bình lặng giữa mùa sala hé nụ. Đoàn khất sĩ ngày thêm đông. Rừng sala như một lễ hội bắt đầu...
Xem thêm
