Tình bằng hữu dưới góc nhìn Duy thức học

Tuần trước, tôi chia tay với một người bạn tên H., quen từ thời cấp III – Gia Hội. Về mặt phan duyên, tôi hầu như ít trò chuyện với H. suốt năm lớp 10, vì trong tôi gần như không có thiện cảm với bạn ấy. Sau đó, tôi chuyển sang học lớp 11 tại trường Quốc Học nên chúng tôi không còn liên lạc gì nữa.

Mười hai năm sau (2001), tôi gặp lại H. – người thường lui tới quán cà phê Thùy Dương trên đường Chi Lăng, nơi tôi từng uống cà phê sáng cả chục năm trước đó. Sau một hồi gạn hỏi, tôi mới biết H. đã thất nghiệp cả năm nay, phải sống nhờ vào người vợ đang bán cơm hến và nuôi thêm một đứa con trai bốn tuổi. Đó là một nghịch cảnh, mà bản thân tôi – với tâm nguyện hành Bồ Tát đạo – không thể không giúp đỡ H.

Cổ nhân từng khuyến cáo: “Nhàn cư vi bất thiện” – thật chí lý. Về mặt Duy thức học, trong tổng số 51 tâm sở, các tâm bất thiện chiếm đến 36, trong khi tâm thiện chỉ có 11. Do đó, hoàn cảnh của H. lúc ấy rất dễ sinh khởi bất thiện, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt gia đình và có nguy cơ tan vỡ nếu tôi không ra tay giúp đỡ.

Tình bằng hữu dưới góc nhìn Duy thức học  1
Ảnh minh hoạ.

Thực tế, tôi không có quyền lực, chỉ có thông tin: khách sạn Vĩ Dạ nơi tôi đang công tác lúc ấy đang cần tuyển người thay thế vị trí Trưởng Nhà hàng. Tôi bảo H. nộp hồ sơ trực tiếp cho Giám đốc – người vốn sinh năm Nhâm Tý, trùng tuổi với H. Cuối tháng 8.2002, H. tham gia phỏng vấn, đến ngày 2.9.2002 thì nhận việc và chẳng bao lâu sau được bố trí vào vị trí Trưởng Nhà hàng.

Về năng lực, H. làm việc rất tốt, đã hỗ trợ Giám đốc nhiều biện pháp phát triển nhà hàng. Tuy nhiên, về đạo đức, H. thiếu tri túc, lại thừa tâm lợi dưỡng: say mê rượu chè đến mức bỏ ca đi nhậu, khiến khách sạn buộc phải cho thôi việc. Về phương diện Duy thức học, trong khi H. đang làm được việc tốt thì lại thiếu tinh tấn và trì giới, để cho rượu chè mê hoặc đến độ si dại và lạc vào tà niệm. Than ôi! Thật đáng tiếc cho một kiếp người như H.!

Cách đây hơn một tháng, tôi – với vai trò Phụ trách bộ phận Nhân sự – đã xin cho H. vào làm bảo vệ tại công ty, chỉ làm ca đêm (từ 18h đến 6h sáng hôm sau) tại khu Villa, do chân phải của H. gần đây bị dịch tràn khớp gối rất bất tiện. Thế nhưng, chỉ mới làm việc được ba tuần, H. đã trở chứng, lên mạng nhóm của công ty để chê bai đủ điều. Có lẽ do bệnh tình chuyển nặng, khiến tâm bất an, đánh mất tự chủ trong ý thức và ngôn ngữ.

Cuối cùng, dù rất thương hoàn cảnh khó khăn của H., tôi vẫn phải ký kiến nghị gửi lên Giám đốc để cho H. nghỉ việc. Đó là một người bạn mà trong suốt hơn hai thập niên (2001–2025), tôi đã đối đãi bằng cả tấm lòng, sống đúng theo con đường Lục độ, với tinh thần: Tùy duyên – Thuận pháp – Vô ngã – Vị tha. Chia tay H., để bạn tiếp tục đi theo nghiệp đạo mà bạn đã tạo và nay phải trả theo đúng quy luật Nhân – Quả. Chia tay H., để tôi tiếp tục hành trình Hiếu nguyện, giữ lời hứa Bất thối chuyển: sống tốt trong cả nghịch cảnh, đi theo lộ trình thuần thiện – vô nhiễm dưới ánh sáng trí tuệ Bát Nhã.

Nam mô A Di Đà Phật

Nam mô Dược Sư Phật

Huế, Vía Quán Âm 19.6 năm Ất Tỵ (2025)


gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Người ta khổ hơn mình…

Phật pháp và cuộc sống 23:18 21/11/2025

Mấy hôm nay, xem tin lũ ở Phú Yên, Nha Trang, Quy Nhơn, lòng tôi cứ chùng xuống.

Niềm vui từ một chén trà

Phật pháp và cuộc sống 16:22 21/11/2025

Anh bạn tôi nhỏ hơn tôi vài tuổi, còn là sinh viên, nhưng lại có sở thích thưởng thức trà hàng ngày. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh bạn tự pha cho mình một ấm trà thơm nóng rồi ngồi nhâm nhi đọc sách. Những khi tôi đến chơi, thể nào anh bạn cũng pha một ấm trà thật đậm ngon mời tôi. Biết anh bạn có sở thích này nên nhiều lần đến tôi thường mua theo một gói bánh ngọt, thế là anh em lại có một buổi uống trà, ăn bánh nói chuyện thật hợp ý. Cũng vì sở thích này mà bạn tôi hay bị bạn bè trêu chọc, rằng thanh niên gì mà cứ như ông già, bia rượu cà-phê thì họa hoằn gọi mãi mới chịu đi, còn nhắc đến trà thì khoái cả chí, cứ có bộ ấm là tìm trà pha ngay.

Không thể nghĩ bàn

Phật pháp và cuộc sống 16:02 21/11/2025

Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình tương đối khá. Cha mẹ chăm lo cho ăn học chu đáo nên tôi phần nào có “bệnh công tử”. Học xong ở lại thành phố và lấy vợ, nhà vợ cũng khá nên cho chúng tôi một căn nhà nhỏ, cuộc sống như thế cũng quá đẹp so với bạn bè.

Đồng niên huynh đệ

Phật pháp và cuộc sống 12:21 21/11/2025

Từ xa xưa, chư Tổ sư đã ngộ Đạo từ tuổi nhỏ. Ngày nay, con thấy mình và chú Tuệ Đạo cũng mang trong lòng khát khao ấy, mong muốn được sống trong ngôi nhà chung của Đức Thế Tôn. Hai huynh đệ mang hai hành trình khác biệt, nhưng cùng chung một chí lớn: Đi trên đường Đạo.

Xem thêm