>Những ngôi chùa Việt độc đáo

Nhớ ngày mùng 6 tháng 3

Ăn cơm với cà, đi hội Chùa Tây.

(Ca dao cổ xứ Đoài)

Chùa Tây Phương là một trong những ngôi chùa to và đẹp nhất ở đồng bằng Bắc bộ, đã từng hấp dẫn bao nhiêu nhà nghiên cứu mỹ thuật, nhà văn, nhà thơ, nhiếp ảnh gia xa gần.

Chùa Tây Phương - một ngôi chùa cổ có tên Sùng Phúc Tự, được xây dựng từ thời nhà Đường, đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo. Chùa bao gồm các hạng mục như: Tam quan thượng, Tam quan hạ, miếu Sơn thần, Tiền Đường, nhà Tổ, nhà Mẫu và nhà Khách. Kiến trúc nghệ thuật của ngôi chùa tập trung vào 3 tòa: Tiền đường, Trung đường và Thượng điện. Chùa được xây dựng với kết cấu kiến trúc mặt bằng kiểu chữ Tam với 3 tòa nằm song song.

Kiến trúc chùa Tây Phương điển hình cho kiến trúc các ngôi chùa Bắc bộ với kết cấu kiểu chồng diêm, 2 tầng, 8 mái, dấu thiền, lợp ngói mũi hài, các mái đao quay lên cong vút, trên có gắn tứ linh. Nơi đây còn tập trung những kiệt tác hiếm có của nghệ thuật điêu khắc tôn giáo, bao gồm: chạm trổ, phù điêu và tạc tượng. Các đầu bẩy, các bức cổn, xà nách, ván long đều có chạm trổ hình lá dâu, lá đề, hoa sen, hoa cúc, rồng, phượng rất tinh xảo, được tạo ra dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân làng mộc trong vùng.

Hệ thống tượng phật của chùa Tây Phương là những kiệt tác của nghệ thuật điêu khắc cổ Việt Nam, do các nghệ sĩ tài hoa tạo nên. Tất cả đều mang phong cách nghệ thuật hiện thực và sống động. Các pho tượng mang đậm cá tính, dù không miêu tả một con người cụ thể, song tính chân dung lại rất chuẩn mực. Từng pho tượng là từng tác phẩm riêng biệt, độc bản, có một không hai, vừa hiện thực, vừa giàu tính nghệ thuật.

Chùa Tây Phương đã được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt và bộ tượng Phật giáo thời Tây Sơn tại chùa được công nhận là Bảo vật Quốc gia.