tha hoá tự tại thiên có nghĩa là:

(他化自在天) Tha hóa tự tại, Phạm: Para-nirmitavaza-vartin. Pàli: Para-nimmita-vasa-vattin. Hán âm: Ba la ni mật hòa da việt trí, Ba la ni mật, Ba la duy ma bà sa, Sa xá bạt đề. Cũng gọi Tha hóa lạc thiên, Tha hóa tự chuyển thiên, Hóa ứng thanh thiên. Gọi tắt: Tự tại thiên, Tha hóa thiên, Hóa tha thiên. Chỉ cho tầng trời thứ 6 trong 6 tầng trời của cõi Dục. Người cõi trời này lấy những việc vui thú do người khác hóa ra làm niềm vui của mình, cho nên gọi là Tha hóa tự tại thiên. Luận Đại trí độ quyển 9 (Đại 25, 122 thượng) nói: Cõi trời này lấy những việc do người khác hóa ra để tự vui, cho nên gọi là Tha hóa tự tại. Tức là được tự tại trong các việc do người khác hóa ra. Vị trời này đứng đầu cõi Dục, cũng như trời Ma hê thủ la đứng đầu cõi Sắc, đều là các ma vương nhiễu hại Chính pháp, là Thiên ma trong 4 loại ma, được gọi là Thiên ma vương thứ 6. Cứ theo phẩm Đao lợi thiên trong kinh Trường a hàm quyển 20, trên từng trời thứ 6, có riêng một cung điện Thiên ma, rộng 6 nghìn do tuần. Luận Đại trí độ quyển 5 (Đại 25, 99 trung) nói: Ma có 4 loại (...), loại thứ 4 là Tha hóa tự tại thiên tử ma..Cõi trời này là cõi cao nhất trong 6 tầng trời của cõi Dục, ở trên tầng mây dày đặc cách mặt biển 128 vạn do tuần, rộng 8 vạn do tuần, đồng với cõi trời Đao lợi. Ở cõi trời này có các loại hoa mọc dưới nước như hoa sen và các loại hoa mọc trên đất liền như hoa giải thoát... Cõi trời này có 3 việc hơn hẳn cõi Diêm phù đề, đó là: Sống lâu, xinh đẹp và nhiều thú vui. Chúng trời cõi này sống tới 16.000 tuổi, 1 ngày đêm ở đây bằng 1.600 năm ở nhân gian. Tuy nhiên, cũng có những người chết yểu nửa chừng. Người cõi trời này cao 16 do tuần, hoặc 1,5 Câu lô xá, áo dài 32 do tuần, rộng 16 do tuần, nhưng chỉ nặng nửa thù (bằng 100 gam). Ăn thức ăn tự nhiên, nam nử chỉ nhìn nhau mà thành dâm; khi muốn có con thì con liền hóa sinh ra trên đầu gối. Lúc mới sinh ra, đứa con này đã to bằng đứa trẻ 10 tuổi ở nhân gian, vóc dáng tròn đầy, y phục có đủ. Theo sự miêu tả trong các kinh thì cảnh tượng của cõi trời này rất trang nghiêm. Hơn nữa, trong 7 nơi 8 hội của kinh Hoa nghiêm thì hội Tha hóa tự tại thiên cung thứ 6 được nói ở cõi trời này; rồi hội Tha hóa tự tại thiên cung thuyết Bát nhã lí thú phần trong 4 nơi 16 hội của kinh Bát nhã cũng được tuyên thuyết ở cõi trời này. Ngoài ra, trong Mật giáo, trời Tha hóa tự tại được an vị ở phía tây bắc của viện Ngoại Kim cương bộ trên Hiện đồ mạn đồ la Thai tạng giới. Hình tượng là thân màu da người, ngồi xếp bằng, tay phải cầm mũi tên, tay trái co 3 ngón, cầm cung. Chủng tử là (paô), hình Tam muội da là cung tên trên lá sen. [X.phẩm Xuất gia trong kinh Tu hành bản khởi Q.hạ; luận Câu xá Q.8, 11; luận Lập thế a tì đàm Q.6; Pháp uyển châu lâm Q.2, 3].

Trên đây là ý nghĩa của từ tha hoá tự tại thiên trong hệ thống Tự điển Phật học online do Cổng Thông tin Phật giáo Việt Nam cung cấp. Các từ khóa khác về Phật học trên hệ thống sẽ được tiếp tục cập nhật.