HT. Thích Thiện Tâm thế danh Nguyễn Thanh Thiện sinh năm Đinh Hợi 1947 tại làng Dạ Lê thượng, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên. Hòa thượng sinh trưởng trong một gia đình thâm tín Tam Bảo, song thân là Cụ Ông Nguyễn Thanh May, về sau xuất gia là Trưởng Lão Trí Lạc tự Bửu Giới và Cụ Bà Nguyễn thị Lịch về sau là tu nữ Diệu Phúc. Bác ruột của HT là HT.Thích Mật Nhơn huynh đệ đồng môn với H. Thích Mật Hiển cùng tu học tại chùa Trúc Lâm TP. Huế.

Năm 1953, Hòa thượng xuất gia theo Phật giáo Bắc Tông, tu học tại Chùa Từ Quang do HT. Tương Ưng trụ trì. Trong thời gian này Hòa thượng theo học tại Trường Diệu Hạnh do Sư Bà Diệu Không và Bà Tham Ngô tổ chức, sau đó theo học tại Trường Hàm Long chùa Bảo Quốc.

Năm 1958 chuyển sang Phật Giáo Nam Tông (Nguyên Thủy), tu học tại Chùa Tăng Quang theo quí H. Hộ Nhẫn, HT. Pháp Quang, Pháp Thanh, HT. Giới Nghiêm, TT. Giới Hỷ. Trong thời gia tu học tại đây, Hòa thượng theo học tại Trường Gia Hội, Trường Nguyễn Du.

Đến năm 1963, sau pháp nạn trong dịp HT. Bửu Chơn Tăng Thống GHTGNTVN thăm và thuyết Pháp tại các tỉnh miền Trung, có ghé thăm Huế, thuyết Pháp tại Chùa Diệu Đế và Chùa Tăng Quang. Tại đây HT. Tăng Thống Bửu Chơn đã làm lễ xuất gia Sadi cho HT. Thiện Tâm (vị giới tử đầu tiên được xuất gia đầu tiên tại Chùa Tăng Quang, Huế);

Sau khi xuất gia Hòa thượng được theo bổn sư vào Nam tu học tại Chùa Phổ Minh, Chùa Phước Hải VT. Hòa thượng đã có thời gian đến ở tu học, đi học và hành thiền tại một số chùa khác như Tam Bảo Đà Nẵng (1962), Chùa Phước Hải Tinh Tiền Giang (1964) Chùa Tam Bảo Thiền Đường VT (1970), Chùa Phật Bảo (1972), Chùa Kỳ Viên (1975-1978) Trụ trì Chùa Phước Hải VT và tham gia GHPGVNTN (từ 1966-1975). Trong thời gian này Hòa thượng đã theo học tại các Trường Tân Phương GĐ, Trường Thánh Giuse VT, Trường Tam Nguyên (VT), Hội Việt Mỹ (VT), Trường Đại Học Vạn Hạnh trước 1975 (PK Giáo Dục và PK Phật Học), Trường ĐH Sư Phạm sau năm 1975 (Khoa Ngoại Ngữ Anh), cao học và nghiên cứu sinh tại Trung Tâm Ứng Dụng Khoa Học Tâm Lý và Tâm Lý Phía Nam thuộc Viện Khoa học Tâm Lý Giáo Dục Việt Nam; tốt nghiệp Thạc sĩ và Tiến sĩ Giáo dục học do BGDĐT cấp bằng. Hòa thượng được Trường Đại học Maha Chulalongkorn của Thái Lan tặng bằng Tiến Sĩ Phật học Danh Dự, Chính Phủ và Giáo Hội Phật Giáo Myanmar tặng tước hiệu danh dự Mahasaddhamma jotikadhaja (Đại chiếu quang Chánh Pháp sư).

Trước mùa an cư kiết hạ năm 1966 Hòa thượng được thọ Đại giới cụ túc tại Sìmà Phổ Minh do HT. Bửu Chơn làm đàn đầu Hòa thượng và HT. Tăng Lương và TT. Duyên Hạnh làm thầy Yết Ma.

Từ khi miền Nam hoàn toàn giải phóng năm 1975, hòa bình lập lại Hòa thượng đã tích cực tham gia Ban Liên Lạc Phật giáo Yêu Nước quận Gò Vấp và thành phố HCM; Liên tục từ đó Hòa thượng vừa phấn đấu tu học và rèn luyện bản thân, nâng cao trình độ học vấn, tham gia và chu toàn trên nhiều lãnh vực hoạt động phục vụ Giáo Hội và Xã Hội không ngừng nghỉ cho đến nay tuy đã qua tuổi thất thập cổ lai hy, tuổi đời sắp qua 76, (theo giấy tờ là 72), trên 69 năm ở chùa, Hòa thượng hiện nay vẫn luôn nỗ lực phấn đấu vì lý tưởng sống vì phụng sự đạo pháp và phục vụ dân tộc, nguyện suốt đời noi gương sáng của tiền nhân.