450
Ý nghĩa đầu kìm trong kiến trúc chùa cổ Bắc Bộ
Khi nhìn lên bờ nóc mái, chúng ta thấy chính giữa bờ nóc mái được trang trí hoa văn "Hổ phù đội mặt nhật" hoặc "hoành phi đại tự" (bảng hiệu) với triện tàu lá lật/vắt, và hai đầu kìm/ đầu rồng chầu vào mặt nhật hoặc hoành phi chính giữa.
Hai đầu rồng, dân gian thường gọi là đầu kìm, với miệng ngậm bờ nóc, mình và đuôi rồng được thu gọn qua nghệ thuật cách điệu hoá lá tây vắt lên trên trụ đấu ở hai đầu bờ nóc.
Vậy ý nghĩa của hai đầu kìm này là gì trong kiến trúc chùa cổ Bắc bộ?
Trong kiến trúc một ngôi nhà/ ngôi chùa, đòn dong, trong chùa gọi là long cốt, là linh hồn của ngôi nhà/ ngôi chùa. Bò nóc nằm trên đòn dong/ long cốt như là “xương sống” của ngôi nhà/ ngôi chùa, là biểu tượng của nề nếp gia phong (đối với gia đình), của xã tắc/ pháp tắc quốc gia (đối với đất nước), của giới luật nhà Phật (đối với chùa chiền). Đầu rồng/ đầu kìm tượng trưng cho ông/ bà/ cha/ mẹ, người đứng đầu tổ chức/ cơ quan/ đoàn thể, viện chủ, trụ trì một ngôi chùa... Hổ phù (mặt rồng ngang) đội mặt nhật, tượng trưng cho đề cao/ tôn vinh trí tuệ/ hiểu biết (ánh sáng thái dương/ mặt trời).
Từ những ý nghĩa biểu tượng trên, thật dễ dàng hiểu được thâm ý của cha ông chúng ta ngày xưa. Đó là muốn nhắc nhở những người bề trên phải luôn vận dụng trí tuệ như ngọn hải đăng soi đường dẫn lối để gìn giữ nề nếp gia phong, xã tắc, giới luật nhà Phật làm gương sáng cho người cấp dưới noi theo. Nhờ vậy mà nhà nhà ấm no hạnh phúc, đất nước thái hòa, thịnh vượng, Phật pháp xương minh, phát triển.
Ý nghĩa này được chứng minh qua thành ngữ Việt Nam: “Nhà dột từ nóc dột xuống” - ý nói người bề trên mà hư hỏng, thì lớp dưới coi thường, khuôn phép gia phong không nghiêm, luân thường đạo lý mai một;
Hay nhà Phật có câu: “Giới luật còn thì Phật pháp còn” và “Giới luật là thọ mệnh của Phật pháp”. Ý nói, muốn Phật giáo phát triển thì tăng, ni, Phật tử phải luôn gìn giữ giới luật đức Phật dạy, mà trong đó vị viện chủ, phương trượng, trụ trì tiên phong hành trì (như đầu rồng/ đầu kìm luôn ngậm bờ mái chùa).
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Kiến thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Kiến thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Kiến thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Học Phật, hiểu Phật, làm theo Phật
Kiến thức
07:08 18/11/2025
Phật khuyên chúng ta cần cẩn trọng, bĩnh tĩnh, sáng suốt để giải quyết từng việc thích hợp nhất. Đó chính là thể hiện yếu lý của pháp quy y Phật là phát huy trí tuệ.
Xem thêm
