Theo truyền thống, cứ giao thừa hoặc mùng 1, các gia đình người Việt lại tụ họp đông đủ. Đây là dịp để con cháu chúc Tết ông bà, cha mẹ và nhận lì xì mừng tuổi. Phong bao lì xì với một số tiền nhỏ, tượng trưng cho lời chúc may mắn, mạnh khỏe, học giỏi, hay ăn chóng lớn của người lớn gửi đến trẻ em. Do đó, thường chỉ các bậc trưởng thượng mới lì xì cho cháu con hoặc em út của mình, chứ người nhỏ tuổi không lì xì người lớn hơn.

Hiện nay, thái độ nhận lì xì của con trẻ cũng là một vấn đề cần bàn. Nhiều cháu khi được nhận đã vội bóc ra xem và chê bai số tiền nhận được, không nói cảm ơn. Vậy chúng ta cần dạy con cháu thế nào về tục lệ nhận lì xì Tết?

Dưới đây là 5 điều dạy con cái khi nhận lì xì Tết, theo tư vấn của TS.Vũ Thu Hương, Khoa Giáo dục tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội.

Nguồn gốc của tục lì xì

Ngày xưa, khi Tết đến Xuân về, ông Táo lên chầu trời, việc ở dưới trần không ai cai quản, bọn quỷ dữ thừa cơ hội gây ra nhiều tai họa. Đặc biệt là ở những nhà có các cháu nhỏ, khi cha mẹ mải mê lo việc sắm Tết, các cháu nhỏ thường bị quỷ dữ vào phá rối giấc ngủ, gây bệnh tật. Đã có cháu còn bị quỷ dữ cướp đi.

Thấy vậy, dân làng vô cùng lo lắng. Họ cầu xin Trời Phật giúp họ. Ông Phật xuống trần trong hình dáng của ông Bụt. Để tránh khỏi việc phá rối của quỷ dữ với mùa màng, ông bày cho người dân treo cây cột cao ở ngoài sân rồi ông vắt chiếc áo của ông trên đó. Bóng chiếc áo đổ che khuất cả nhà, tránh được sự nhòm ngó của quỷ dữ. Đây chính là nguồn gốc của cây nêu. 

Với trẻ nhỏ, ông cho bọn trẻ mỗi cháu một đồng xu nhỏ gói trong giấy đỏ đẹp và dặn gia đình đặt ở dưới gối khi cháu ngủ. Quỷ dữ xuống phá trẻ con sẽ bị ánh sáng của đồng tiền Phật làm cho chói mắt. Vì thế, chúng sợ mà bỏ chạy. Sau này, mọi người lớn trong gia đình cũng làm theo Bụt, cứ đến Tết là tặng trẻ những đồng xu nhỏ để xua đuổi Quỷ dữ.

Câu chuyện này sẽ giúp trẻ hiểu rõ ý nghĩa của tục lệ tặng lì xì. Đồng thời, trẻ cũng cần được dạy rằng: Không được tiêu những đồng tiền này. Đêm về, phải đặt các phong bao lì xì dưới gối để xua đuổi Quỷ dữ.

Thưa gửi, chào hỏi khi khách đến nhà hoặc đi chúc Tết

Khi khách đến nhà hoặc cả nhà đi chúc Tết, trẻ nhỏ cần phải chào hỏi lễ phép và chúc Tết những người khách. Cha mẹ có thể dạy trước cho bé những câu chúc đơn giản, dễ học và phù hợp với hầu hết mọi người. Ví dụ: Cháu chúc ông/bà/cô/chú/anh/chị năm mới mạnh khỏe và may mắn. Với các câu chúc này, trẻ sẽ đem niềm vui đến cho tất cả mọi nhà.

Cách cảm ơn khi nhận lì xì Tết

Cha mẹ cần dạy trước con cách cảm ơn khi nhận phong bao lì xì. Nhưng câu cảm ơn lễ phép của trẻ sẽ khiến tất cả mọi người cảm thấy hài lòng.

Không mở phong bao lì xì trước mặt người tặng

Ý nghĩa của phong bao lì xì không nằm ở số tiền mừng bên trong. Tiền lì xì thường là những món tiền nhỏ, gồm cả tiền lẻ và tiền chẵn. Thường người ta sử dụng những tờ tiền mới để mừng tuổi đầu năm. Tiền mới tượng trưng cho sự mới mẻ, tinh khôi, một khởi đầu mới.

Chiếc phong bao còn tượng trưng cho sự kín đáo, không muốn người nhận có sự so bì, tị nạnh. Do đó, người nhận không mở phong bao trước mặt người tặng.

Cha mẹ có thể dặn con là những đồng tiền này dùng để xua đuổi Quỷ dữ khi con ngủ. Vì thế, con tuyệt đối không được xé bọc lì xì ra. Con có thể gửi mẹ cầm giúp hoặc cha mẹ chuẩn bị cho con một chiếc túi nhỏ để đựng phong bao lì xì. Khi trở về nhà, con cần cho tất cả những phong bao đó vào trong một chiếc túi và đặt dưới gối ngủ của con.

Sử dụng những đồng tiền lì xì hợp lý sau Tết

Khi Tết đã thực sự kết thúc, các cha mẹ cần giúp con mở chiếc túi đựng lì xì ra và thu gom số tiền lì xì được nhận. Nếu các con đã đến tuổi sử dụng tiền, thường là lớp 3 trở lên, cha mẹ cần dạy con cách sử dụng hợp lý số tiền lì xì đó. Cách thức đơn giản là yêu cầu con lên kế hoạch sử dụng số tiền đó, tham khảo trước giá cả, lập bảng chi phí cụ thể. Sau khi bố mẹ đã kiểm tra về tính hữu ích, mức giá tiền hợp lý, cách mua đồ, cách sử dụng mà thấy phù hợp thì có thể cho con chi tiêu số tiền đó. Cha mẹ có thể đưa con đi đến cửa hàng, cho con tự chọn đồ và tự trả tiền. Việc này sẽ giúp con hiểu thêm về giá trị đồng tiền và cách sử dụng.

Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 sắp đến, một mùa xuân tươi đẹp đang tới với mọi nhà. Hi vọng các bé sẽ học được nhiều về cách cư xử khi nhận lì xì Tết và các kĩ năng khác trong dịp Tết này. Chúc các gia đình một năm mới hòa gia bình an, kim ngọc mãn đường, vạn sự như ý...