450
Ái chính là gốc của sanh tử luân hồi
Khi còn ái, mất thân này liền tạo thân khác, cứ như vậy hoài nên dòng sanh tử liên tục không dứt. Đến khi nào chúng ta không ái thân này nữa, tự nhiên tu hành mới giải thoát được.
Như vậy thân chúng ta là hình tướng vô thường, cuộc sống là một dòng chuyển động không dừng và tâm sanh sanh diệt diệt.
Nếu lấy thân, tâm và sự sống này làm chỗ y cứ tu hành, dù nói tu vô vi cũng không ra ngoài sanh diệt.
Thí dụ như có người nói tu vô vi bằng cách làm thinh, nhưng làm thinh trên thân hình tướng này, trong lúc đó vẫn sống trong cái động của thân và tâm.
Điện lực bên ngoài phụ vào cũng là sanh diệt, mà gọi tu vô vi là lầm, không phải nghĩa vô vi trong nhà Phật.
Trong nhà Phật nói phàm những gì có hình tướng, có động tác đều gọi là hữu vi, dù cho ngồi yên lặng cũng là hình tướng, động tác nên gọi là hữu vi.
Vô vi là không hình tướng, không động tác.
Thế nên nghĩa vô vi trong nhà Phật rất sâu, rất khó, nhưng như vậy không có nghĩa là phủ nhận thân tâm này.
Trong thân tâm này vẫn có cái không sanh diệt, nhưng vì lâu nay chúng ta cứ chấp nhận cái sanh diệt làm mình cho nên chỉ tu hành trong cái sanh diệt.
Tóm lại, xuất gia là phải tự biết được tâm, tự thấy được nguồn gốc các pháp và hiểu được pháp vô vi thì tu mới giải thoát và dạy người giải thoát, đó là thật tu, thật độ người.
Không phải xuất gia một cách tầm thường, chỉ gõ mõ tụng kinh hai thời là đủ.
Những vị Sa-môn đó phải thường giữ 250 giới, oai nghi đi, đứng, tới, lui đều thanh tịnh và thực hành bốn chân đạo hạnh.
Bốn chân đạo hạnh có chỗ nói là bốn oai nghi đi, đứng, nằm, ngồi nhưng sự thật bốn chân đạo hạnh này là Tứ đế.
Vì theo kinh điển A-hàm, Tứ đế là bốn pháp chân thật nhất.
Nếu ngộ Tứ đế đến chỗ tột cùng là chứng A-la-hán.
A-la-hán là những vị có khả năng bay đi và biến hóa tự tại, tuổi thọ của các ngài vô cùng vô tận, bằng với trời đất.
A-la-hán dịch nghĩa là Vô sanh, chứng được chỗ không còn sanh tử nữa.
Phàm có sanh có tử thì có tuổi, không sanh không tử làm sao biết bao nhiêu tuổi đây, cho nên nói là bằng với trời đất, trời đất còn hoài thì các ngài cũng còn hoài.
Trong tứ quả Thanh văn bên Tiểu thừa, A-la-hán là quả tột cùng - quả thứ tư.
Kế đến, quả thứ ba là A-na-hàm, những vị này khi tuổi thọ hết, linh thần hay thần thức sanh lên cõi trời thứ 19 trong Sắc giới, gọi là trời A-na-hàm, tu một thời gian nữa mới chứng A-la-hán.
Quả thứ hai là Tư-đà-hàm, những vị này còn một phen sanh lên cõi trời và một phen sanh trở lại nhân gian, mới chứng được A-la-hán.
Quả thứ nhất là Tu-đà-hoàn, những vị này còn bảy phen chết, bảy phen sanh mới chứng quả A-la-hán.
Tu-đà-hoàn có chỗ dịch là Nhập lưu, tức là vào dòng Thánh, từ đó luôn luôn tiến lên không còn lui sụt, nhưng phải bảy phen sanh tử mới chứng được A-la-hán.
Như vậy bên Thanh văn, quả thứ nhất Tu-đà-hoàn phải bảy phen sanh tử rồi chứng A-la-hán; quả thứ hai Tư-đà-hàm còn một phen sanh lên cõi trời, một phen trở xuống; quả thứ ba A-na-hàm một phen sanh lên cõi trời rồi chứng A-la-hán.
Chỉ có quả thứ tư A-la-hán là ngay nơi đời này liền được giải thoát.
A-la-hán là những vị đã đoạn dứt ái dục như chặt hết tay chân không dùng nữa.
Chặt hết bốn phần tay chân thì thân như chết.
Cũng vậy, đối với ái dục thế gian, các ngài đoạn hết nên không còn tái sanh trở lại.
Trong giáo lý A-hàm, sanh tử gốc là từ ái, ái hết tức nhiên dòng sanh tử hết.
Ái đây nặng về ái ngã, tức là thương mình, cho thân mình là quan trọng, chứ không phải chỉ là thương người khác.
Thương mình nên mất thân này liền tạo thân khác.
Trong kinh A-hàm, Phật thí dụ: Có một bọn trẻ con đùa chơi, hoặc cất chòi hoặc lấy đất vun làm núi non.
Trong khi mê chơi, nếu có ai đến phá sập đồ chơi, chúng sẽ khóc la và lập tức dựng cái khác, khi còn thích chơi thì không bao giờ chịu bỏ.
Khi nào chán, không thích chơi nữa, lúc đó tự nó lấy chân đạp, lấy tay hốt quăng và không làm lại.
Cái thích chơi của trẻ con đó Phật thí dụ như cái ái của chúng sanh.
Khi còn ái, mất thân này liền tạo thân khác, cứ như vậy hoài nên dòng sanh tử liên tục không dứt. Đến khi nào chúng ta không ái thân này nữa, tự nhiên tu hành mới giải thoát được.
Nếu còn ái, dù bị đập chết cũng liền sanh lại chứ không bao giờ dứt hẳn. Như vậy chúng ta thấy rõ, ái chính là gốc của sanh tử luân hồi vậy.
Trích trong: Kinh Tứ Thập Nhị Chương Giảng Giải.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đóng góp từ thiện, phải nhiều tiền mới nhiều phước?
Phật giáo thường thức
19:20 25/11/2025
Trong những ngày bão lũ này, nhiều người đóng góp rất nhiều cho từ thiện, công tác cứu trợ, nhưng cũng có người không đủ điều kiện đóng góp, hoặc góp ít trong khả năng. Trong tinh thần Phật pháp, tùy hỉ công đức cũng có phước phải không? Có phải góp càng nhiều càng có phước? (Tuấn Trần, TP.HCM)
Vui trong Giới Định Huệ
Phật giáo thường thức
16:04 25/11/2025
Người đời thường cho hành thiền là tiêu cực, khổ hạnh, ép xác, chịu đựng đau khổ, mất tự do về vật chất lẫn tinh thần... Nhưng người thật sự tu niệm cũng hưởng được nhiều cái vui bên trong. Người Phật tử nhiệt tâm mến đạo, tin tưởng nơi sự giác ngộ, đem hết cuộc đời mình thực tập giáo pháp theo Giới, Định, Huệ chắc chắn sẽ được an vui.
Chuyện Phật kể: Mũi tên thứ hai
Phật giáo thường thức
15:29 25/11/2025
Trong kho tàng văn hóa Phật giáo, những mẫu chuyện ngắn gọn để minh họa, để ẩn dụ, để khai thị cho chúng sanh những nội dụng cốt lõi của giáo pháp, được bàn bạc khắp tam tạng thánh giáo. Đức Phật được tôn xưng là nhà văn hóa vĩ đại, nhà giáo dục vì nhân sinh, vì những gì Ngài đã giảng dạy đều hướng về con người, xây dựng một con người hoàn hảo về nhân cách và trí tuệ.
Chỉ thực hành mới thấy được Pháp
Phật giáo thường thức
13:58 25/11/2025
Trong đời sống tu học, nhiều người thường nghĩ rằng chỉ cần có niềm tin là đủ. Nhưng sự thật không phải vậy.
Xem thêm
