Cánh tay Quan Âm ở Bảo tàng Bạc Liêu

>> Phật tử có thể đọc thêm loạt bài về Chùa Việt  

Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu ra đời từ 2010, có nguồn cổ vật vô giá từ khai quật khảo cổ ở Tháp Vĩnh Hưng, và hôm nay người viết có cơ hội trải nghiệm tâm linh với cảm xúc đặc biệt khi chiêm bái cổ vật gốc được đánh mã số cùng chú thích “Cánh tay Quan Âm ở Tháp Vĩnh Hưng” có niên đại được xác định vào thế kỷ IX CN, tức cách đây hơn 1.100 năm!

Ở một phòng riêng trên căn nhà mang phong cách thời thuộc địa hơn 100 năm tuổi, cổ vật “Cánh tay Quan Âm” không phải mã hiện vật duy nhất, song rất quan trọng với Phật tử tham quan chiêm ngắm thành kính không quan sát như một hiện vật vật chất thông thường có niên đại hơn nghìn năm.

Hiện vật “nói” về một kiệt tác thánh tượng Quan Âm Phật bằng đồng, tinh xảo, kích thước gọn, mang phong cách đương thời phản ánh từ nền văn minh bản địa xa xôi lắm. Chưa hết, hiện vật “nói” về bức tranh tôn giáo tín ngưỡng bản địa, Phật giáo bản địa từng có ở vùng đất rộng lớn phương Nam biểu  hiện vật chất bởi văn hoá kiến trúc, điêu khắc, nghệ thuật rất đặc thù. Nền văn minh Óc eo, xứ Thủy Chân Lạp, Phật giáo Nam Tông…. Lấp lánh qua những hiện vật ở bảo tàng Bạc Liêu được trưng bày mà điểm nhấn chính “cánh tay Quan Âm” đem đến người chiêm bái vô vàng cảm xúc.

Địa điểm khai quật phát hiện “Cánh tay Quan Âm” – nơi người  viết đến ba lần - có ngôi chùa Phước Bửu (hay còn gọi chùa Tháp Vĩnh Hưng) được ghi nhận ra đời vào 1915, vậy trong khu vực từng tồn tại một ngôi chùa, cơ sở thờ tự mang tính chất Phật giáo cạnh tháp cổ nổi tiếng, từ xa xưa? Trên bia tại khu di tích này có nêu rõ từng tồn tại “trung tâm tôn giáo của vùng” từ các thế kỷ đầu CN và qua thăng trầm, được trùng tu tôn tạo sau thế kỷ X, đến thế kỷ XIII, vậy khái niệm “ngôi chùa Phật” có hoàn toàn mới mẻ? Khi trao đổi ý tứ này với cô Hân nhân viên thuyết minh của  bảo tàng, câu trả lời “chưa có ghi nhận về sự tồn tại một ngôi chùa”, vậy xuất xứ chính xác của “cánh tay Quan Âm”?

Người viết tần ngần mang trong lòng câu hỏi ấy khi rời bảo tàng và bắt xe buýt đến Tháp cổ Vĩnh Hưng nay trong hôm nay (14/1/2020) để nghe nhân viên khu di tích kể về công đoạn tạo phiên bản coppy trưng bày tại chỗ (bản gốc ở bảo tàng), đương nhiên anh nhân viên không thể nói về “một ngôi chùa từng có” ở Tháp này, chuyện ấy rát chi tinh tế và đòi hỏi rất nhiều công phu, chuyên môn…

Trong vùng Bạc Liêu, ngôi chùa được xem cổ nhất thuộc về Nam Tông Khmer có năm thành lập 1556 (Chùa Cũ Hòa Bình), “cánh tay Quan Âm” có niên đại từ thế kỷ IX rất chi xa xôi trong một không gian và thời gian riêng, ngay vói các cổ vật liên quan Phật giáo xưa nhất ở Việt Nam còn nguyên trạng trong bảo tàng cũng thuộc về  hi hữu, theo người viết.

Chiêm bái “Cánh tay Quan Âm” ở Bảo tàng Bạc Liêu với tâm thế một Phật tử, tay chấp thành kính, lòng thành nghĩ thiệt nhiều về nền Phật giáo bản địa từng có nơi đây, hiện vật thiêng liêng cứ như tiếng vọng vang về…

 Cánh tay Quan Âm ở Bảo tàng Bạc Liêu…