Thứ, 20/10/2025, 10:53 AM

Cây đèn dầu tuổi thơ

Quyền Văn

Cho tới bây giờ, ở góc kho chứa những đồ cũ của nhà tôi vẫn còn nguyên một “bộ sưu tập” đèn dầu. Đây là chiếc đèn dầu “thủ công” nhất, được làm từ lọ mực của học trò. Kia là chiếc đèn thủy tinh màu xanh ngọc bóng loáng rất đẹp. Cây đèn dầu gắn bó với tuổi thơ tôi từ những ngày gian khó.

Tôi nhớ như in và thuộc làu làu nhiệm vụ của mình là thắp sáng đèn dầu mỗi khi hoàng hôn vừa tắt. Nhiều hôm đang mải chơi trò trốn tìm bên rặng dâm bụt nhà bạn, thấy trời sụp tối là tôi lại vội bon chạy về thắp đèn. Tôi thích cái cảm giác lúc lụi cụi bật que diêm rồi châm đóm thắp đèn. Ánh sáng từ cây đèn dầu bập bùng tỏa ra khắp gian nhà nhỏ, tuy không rực lên nhưng vẫn đủ kỳ diệu để xua tan màn đêm tĩnh mịch vốn u ám của miền quê chiêm trũng.

Tối đến, gác bỏ bao mệt mỏi, bên mâm cơm đạm bạc, cả nhà lại quây quần bên ánh đèn dầu hiu hắt. Ánh đèn dầu in lên vách tường bóng mẹ tôi gầy gò đang cặm cụi bới cơm; còn bóng bố là tấm lưng còng vẹo đang cần mẫn gắp từng đũa thức ăn cho các con. Ánh đèn dầu leo lét nhưng vẫn hòa reo theo những câu chuyện những nụ cười ấm áp của cả gia đình.

Đêm về, ánh đèn dầu theo chị em tôi học bài, theo mẹ bên những đường kim mũi chỉ. Mẹ tôi vẫn hay thức khuya để khi thì khâu nón, lúc vá lại quần áo cho chúng tôi. Hết mùa khâu nón, mới hai giờ sáng mẹ tôi đã thức dậy cùng với ánh đèn dầu để sắp xếp những món hàng chỉ là mớ rau thơm hay xâu xà-lách... Ánh đèn dầu theo những nhọc nhằn gian khó cùng mẹ chắt góp từng đồng bạc lo bữa cơm cho cả nhà, vun đắp tương lai cho các con. Mẹ âm thầm nhưng bền bỉ hệt như ngọn đèn dầu bé nhỏ kia.

Vui nhất vẫn là khoảnh khắc những tối cuối tuần. Khi ấy ngoại sẽ ghé thăm, mang cho chị em tôi bao nhiêu là quà. Bên ánh đèn dầu, chúng tôi vừa nhâm nhi quà ngoại cho và nghe chuyện cổ tích của ngoại. Những câu chuyện trải dài mùa này sang mùa khác nhưng không bao giờ chán. Tôi ngồi lọt thỏm vào lòng ngoại, mắt nhìn ánh đèn dầu và hóng chuyện. Hương trầu cau thoang thoảng ấm nồng quyện vào khói đèn tạo nên một mùi đặc biệt, kỳ diệu khó tả.

Gian khổ là khi mùa mưa bão về. Dù cố gắng giữ cho đèn sáng nhưng được một lúc nó lại tắt. Căn nhà ba gian tuềnh toàng gió luồn lồng lộng, mưa rớt lộp độp. Ăn qua loa cho xong bữa, cả nhà cùng trú vào góc nhà an toàn nhất. Những lúc này chị Hai tôi luôn thao thức về ý nghĩ làm sao để chế tạo ra chiếc đèn dầu hiện đại hơn, giữ lửa được lâu hơn. Và đặc biệt nó sẽ sáng bừng cả nhà chứ không leo lét như chiếc đèn dầu đang dùng.

Cả nhà tôi lúc bấy giờ vẫn được thắp sáng bằng chiếc đèn dầu thủ công ba tự chế tác. Ba tôi lấy một lọ mực đã hết và dùng một chiếc nắp của chai nước khoáng được đục ở giữa làm chụp đèn úp lên miệng lọ, dùng bông gòn đã khô quấn sợi nhỏ, dài, nhét qua chụp làm tim. Chiếc đèn dầu gửi gắm thương yêu của ba với cả nhà, ba cặm cụi làm cả trưa mới xong; ấy vậy mà do một lần bất cẩn, tôi để chiếc đèn dầu bên giường, tay quờ quạng thế nào mà lửa bắt vào vở, cháy đen nhẻm; may mà ngọn lửa kịp được giập tắt, còn chiếc đèn dầu tự chế thì vỡ toang. Ba tôi không đánh đòn mà chỉ nhắc nhở. Tôi biết ba muốn tôi cẩn thận hơn trong mọi hành động...

Để bù lại lỗi lầm của mình, khi nhận phần thưởng học sinh giỏi cuối năm, tôi dành tiền mua một chiếc đèn dầu xịn bằng thủy tinh hẳn hoi. Nó có một cái bầu đựng dầu bằng thủy tinh trong suốt nhưng vẫn ánh lên màu xanh ngọc rất bắt mắt; bộ phận điều chỉnh độ dài của bấc bằng sắt có một cái trục quay mỗi khi vặn là sợi bấc chạy lên hay chạy xuống tùy chiều quay, bên trên bộ phận ấy có một cái ống thông phong cũng bằng thủy tinh mỏng để che gió nên khó bị thổi tắt. Ba mẹ rất tự hào về tôi. Mỗi lần nhìn vào chiếc đèn dầu, tôi lại tự nhủ mình càng phải cố gắng hơn nữa.

Khoảng gần chục năm sau quê tôi bắt đầu có điện. Cũng từ đó cây đèn dầu ít được mọi người nhắc đến. Đến nỗi đa số bạn trẻ bây giờ khi nhắc tới cây đèn dầu vẫn không hình dung được hình thù của nó như thế nào vì đã sinh ra và lớn lên trong ánh điện. Còn tôi, tôi vẫn luôn giữ trong ký ức của mình hình ảnh chiếc đèn dầu thân thuộc dân dã nhưng cũng rất đỗi thiêng liêng. Đó là khoảng thời gian đẹp nhất mà tôi có được bên cây đèn dầu. Chính từ chiếc đèn dầu, tôi đã học được rất nhiều về tình cảm gia đình, sự cố gắng nỗ lực không ngừng nghỉ của ba mẹ và bản thân.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Kinh Angulimàla (tiếng Việt, dễ đọc dễ hiểu)

Kinh Thủ Lăng Nghiêm (Quyển 3)

Chú đại bi: Những lợi ích khi trì tụng, Chú đại bi tiếng Việt và tiếng Phạn

Kinh Bách Dụ: Chữa bệnh đầu hói

Vô ngã trong kinh Pháp Cú

Kinh Bách Dụ: Nước và lửa

Kinh Bách Dụ: Thuê thợ gốm

Kinh Bách Dụ: Trộm áo gấm thêu, gói đồ thô rách

Kinh Bách Dụ: Vợ chồng đánh cuộc để ăn bánh

Niệm danh hiệu Ngài Địa Tạng Bồ tát - sanh con dễ nuôi

Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài

Phật pháp và cuộc sống

08:50 18/11/2025

Tình yêu lớn nhất mà ta khao khát là cảm giác được hiểu, được an trú, được bình yên không đến từ ai cả. Nó đến từ khoảnh khắc ta quay về bên trong và thấy mình đủ.

Thân này thật sự là khách trọ

Phật pháp và cuộc sống

08:16 18/11/2025

Có thân là có khổ, điều ấy ai cũng từng nghe nhưng không phải ai cũng thấy. Ta chỉ thật sự thấy khi thân bắt đầu đau, khi hơi thở trở nên nhọc, khi một căn bệnh bất ngờ kéo đến và lấy đi những gì ta tưởng thuộc về mình.

Một mảnh đời

Phật pháp và cuộc sống

20:42 17/11/2025

Hôm nay, tôi đến thăm cô Ba H., người hàng xóm, mới từ bệnh viện Ung bướu. trở về. Dù là thầy thuốc, đã chứng kiến biết bao nhiêu là bệnh tật, chết chóc của đồng loại nhưng tôi vẫn thật sự giật mình vì sự tàn phá của căn bệnh ung thư phổi đối với cô ấy. Nếu không đến tận nhà, tôi chẳng cách nào nhận ra người hàng xóm vốn quen biết bấy lâu.

Hành hương trần thế

Phật pháp và cuộc sống

20:31 17/11/2025

Chúng ta đến trần gian này để làm gì? Theo quan niệm bình thường, kém sáng suốt, thì chúng ta đến trần gian này để tìm kiếm những thực phẩm, của cải của trần gian để hưởng thụ. Mật ngọt của trần gian này nhiều lắm. Nào giàu có, tiếng tăm, quyền lực, tình yêu, gia đình... Rồi sau đó ra đi, bỏ lại buổi tiệc đời cho những người đến sau. Bỏ lại cho người khác với rất nhiều nuối tiếc, chẳng đem theo được gì.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc