Chuyện tập thiền của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Bí quyết sống lâu, sống có ích

>>Những giáo lý Phật giáo nên đọc

“Bí quyết sống lâu” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhiều người đã nói, đã viết, đã nghe…xin bàn thêm về một ý nghĩa khác hơn nữa trong “Bí quyết sống lâu”. Đây không phải chỉ là “lối sống” theo lẽ thông thường với người cao tuổi: điều độ, khoa học trong chế độ ăn uống, kiên trì trong chế độ luyên tập vận động, nghiêm túc trong chế độ sử dụng thuốc khi ốm đau bệnh tật, không cần phải ra nước ngoài để điều trị…

Lối sống của Đại tướng sống lâu, minh mẫn, tầm kỷ lục và đáng suy ngẫm cho đời sau còn ở ý nghĩa là một triêt lý sống của hiền nhân: Triết lý sống, làm việc, đối nhân xử thế đầy nhân văn, bao dung. Biết sống lâu mà có ích cho đời. Rõ nhất là việc “thiền” của Đại tướng trong mọi tình huống…

Đai tướng tập thiền có lẽ từ lâu qua câu chuyện kể của nhà văn Sơn Tùng thì rõ:

“Tôi thấy Đại tướng ngồi lùi sát thành ghế salon rồi co hai chân lên để chuẩn bị ngồi theo lối “tọa thiền”. Tôi sợ ông ngồi “tọa thiền” trên ghế salon bọc nệm mút sẽ rất khó nếu không khổ luyện qua hàng chục năm trời, nên vội bước tới đỡ chân, nhưng Đại tướng xua tay và nói, “Không cần đâu, bác tự làm được”.

Rất nhanh, hai chân bắt chéo hình hoa sen, hai bàn tay để lên hai vai, hai mắt nhắm hờ, Đại tướng hỏi tôi: “Có phải bố cháu ngồi thiền như thế này không?”

Tôi trả lời: “Ba cháu ngồi như thế nhưng hai bàn tay úp vào nhau và để trước ngực”. Thấy tôi nói thế, Đại tướng liền đổi tư thế như tôi vừa trình bày. Chưa đầy 5 phút ông đã nhập thiền, tôi lặng ngắm nhìn Đại tướng, giờ đây trông ông như một vị Bồ Tát đang niệm kinh cứu độ chúng sinh.” - Sơn Định (Sức khỏe& Đời sống Hà Nội ngày 25/11/2011).

Từ sự kiện này, tôi nhớ lại thời gian hơn 40 năm làm việc tại trường Đại học và Viện Nghiên cứu, ít nhất 3 lần tôi được trực tiếp gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Mỗi lần gặp lại có nhiều kỷ niệm - ấn tượng sâu sắc. Lần đầu tiên khi Đại tướng về dự lễ Kỷ niệm 80 năm thành lập Trường Đại học Y Hà Nội (1902 - 1982). Những lần sau ở Viện nghiên cứu và Ban nghiên cứu của Thủ tướng.

Chuyện tập thiền

Chắc chắn không phải là nội dung bàn về cách tập Thiền của Đại tướng mà là ý nghĩa của sự kiện, liên quan đến câu hỏi của Ông Mc. Namara – Nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ - 2 lần sang Việt Nam gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Khoảng giữa những năm 90 thế kỷ trước, lúc đó Đại tướng 85 tuổi, ông Mc. Namara cũng ở tuổi 80. Mặc dù ít hơn Đại tướng Võ Nguyên Giáp 5 tuổi. Nhưng nhiều lần đi bộ vượt dốc “dã ngoại về thăm chiến trường xưa”… Đại tướng luôn đi trước đôi lúc phải chờ Ông Mc.Namara… Ngạc nhiên về sức khỏe của Đại tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ luôn hỏi về bí quyết nào Đại tướng có sức khỏe tốt như thế. (Ông Mc.Namara đã mất năm 2009 – ở tuổi 93)

Ở cuộc gặp năm 1995 giữa hai người

Câu chuyện đầu tiên sau cái bắt tay đầu tiên là chuyện tập thể dục mỗi sáng. Ông cựu bộ trưởng Mỹ nói rằng Hà Nội rất đẹp vì sáng hôm đó ông đã chạy bộ từ khách sạn Metropole (nay là Sofitel) ra Bờ Hồ, rồi ông hỏi vị chủ nhà về món thể dục buổi sáng. Đại tướng trả lời là ông ngồi thiền.

Những năm 1980 - 1997 tôi công tác ở Viện Mác - Lê nin. Thời điểm đó có Chương trình khoa học Cấp Nhà nước Mã số KX – 02 Nghiên cứu về “Tư tưởng Hồ Chí Minh”  do Giáo sư Đặng Xuân Kỳ làm Chủ nhiệm và được Đại tướng nhận lời làm Cố vấn của Chương trình. Tham gia Chương trình đó, chúng tôi có nhiều dịp được làm việc trực tiếp, được nghe lời chỉ dẫn của Đại tướng và có thêm những hiểu biết bổ ích.

Khi ông Mc.Namara hỏi về bí quyết giữ sức khỏe và minh mẫn của Đại tướng,  Đại tướng trả lời không dài lắm: ”Tôi tập Thiền“- như dẫn chứng trên của Nhà sử học Dương Trung Quốc. Có lẽ cũng như Ông Mc.Namara, chúng tôi chưa thỏa mãn vì “lời giải” quá gọn về một Triết thuyết khá trừu tường và đề nghị Người cho biết thêm: Tập Thiền là gì…?

Đại tướng nói cũng rất ngắn, đại ý: “Thiền là phải biết tập trung tư tưởng, để quên đi nhiều thứ…” Chưa hiểu hết ý nghĩa sâu sắc lý luận của Thiền và cách tập thiền của Người, chúng tôi suy ngẫm về ý nghĩa câu: quên đi nhiều thứ … Và tự hỏi: Chắc Người không quên được Chiến thắng của Việt Nam trước các cuộc xâm lăng của ngoại bang. Gần đây, 2 cuộc kháng chiến thắng lợi vĩ đại gắn với tên tuổi của mình có lẽ Đại tướng cũng quên? Không Người không quên. Nhiều lần Đại tướng đã nói rằng đó là “Thắng lợi của Nhân dân “ .

Ngay trong lời cảm ơn của gia đình Đại tướng khi Người “về cõi” cũng nói lên điều này: “Trong những phút này, xin phép được ngẩng đầu tạ ơn tiên tổ của đất nước Việt Nam; tạ ơn anh linh của tất cả những anh hùng, liệt sĩ từ hàng nghìn năm nay đã ngã xuống vì mảnh đất này và luôn đồng hành cùng Đại tướng trong cuộc trường chinh và đến phút cuối cùng.

Đại tướng cả đời vì nước vì dân, và lúc mất đi, chắc chắn tinh thần của Đại tướng sẽ hòa vào tinh thần của hàng trăm, hàng chục triệu người dân nước Việt biến thành sức mạnh, vì một nước Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.

Quả thật. Chiến thắng vĩ đại của 2 cuộc chiến tranh chắc chắn Đại tướng không quên. Người luôn nhớ về công lao đó thuộc về Nhân dân trong mà vai trò của Ông rất bình thường, chỉ là phần nhỏ như phận sự vốn có của Người lính & làm tướng – Người có quyền rất tự hào về đóng góp của mình trong chiến thắng đó.

Nhiều người nước ngoài đặt câu hỏi ngụ ý ca ngợi Đai tướng kiểu “luận anh hùng “ như trong “Tam quốc chí”: “ quan chức Mỹ hỏi tôi: ai là vị tướng giỏi nhất, tôi đã trả lời ông ta đó chính là nhân dân Việt Nam”. (Theo Đ.V.Hạnh Tiền phong/L’Humanité ) Có lẽ nhờ THIỀN – và Bản lĩnh – nên Đại tướng quên đi điều đó với bản thân mình – Chiên thắng ngoài chiến trường là không dễ nhưng chiến thắng lòng kiêu hãnh của chính mình còn khó hơn nhiều - con người vĩ đại – càng vĩ đại hơn chính là ở đó – Thế giới khâm phục , ngợi ca, toàn dân tỏ lòng tiế́c thương và tri ân sâu sắc . “Huyền thoại sống vì nước, vì Dân, sống cùng Dân tộc”.

Nguyên Tổng tư lệnh Quân đội Mỹ tại Việt Nam, tướng William Westmoreland cũng từng tuyên bố: “Những phẩm chất làm nên một nhà lãnh đạo quân sự vĩ đại là khả năng đưa ra quyết định, sức mạnh tinh thần, khả năng tập trung và một trí tuệ hội tụ được những phẩm chất này. Tướng Giáp đã sở hữu tất cả”.

Hơn thế nữa, Người hội tụ được súc mạnh từ Dân, nâng Dân trên vai mình.

“Kẻ mạnh là kẻ biết nâng người khác trên vai mình – không phải là kẻ chỉ đè lên vai người khác để tiến.” – William Shakespeare ( 1564 – 1616 ).

Một ý nghĩa nào đó có thể nói: Tài năng, đức độ Tên tuổi, sự nghiệp… của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã là một người mạnh, làm rạng danh nước Việt, nâng tầm Việt Nam trong lòng các bạn bè, sánh vai “cùng với cường quốc 5 Châu.” Như ý nguyện của Bác Hồ.

Nguồn: daophatngaynay.com