Thứ năm, 13/11/2025, 04:45 AM

Công phu khuya trong nhà Phật mang ý nghĩa gì?

Thích Pháp Niệm

Công phu khuya trong nhà Phật không chỉ là một nghi lễ tụng niệm đơn thuần, mà còn là một biểu hiện sâu sắc của nếp sống tỉnh thức, tinh tấn và hướng nội.

Đó là khoảng thời gian thiêng liêng nhất trong ngày - thường vào lúc ba đến năm giờ sáng - khi màn đêm chưa tan hẳn, mà bình minh cũng vừa ló dạng. Trong khoảnh khắc giao hòa giữa tĩnh và động ấy, năng lượng trời đất lắng trong, tâm người dễ an định, là thời điểm thuận lợi nhất để hành giả quay về soi rọi nội tâm, khởi đầu một ngày mới bằng chánh niệm.

Công phu khuya trong nhà Phật mang ý nghĩa gì? 1 — Thời công phu khuya của chư Tăng nội trú Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM.

Người tu hành xem công phu khuya như một cách rèn luyện bản thân. Việc thức dậy sớm, vượt qua cơn buồn ngủ và sự trì trệ của thân tâm để đứng dậy tụng kinh, niệm Phật, tọa thiền là một chiến thắng thầm lặng nhưng lớn lao. Đó là lúc hành giả chiến thắng chính mình, buông bỏ sự lười nhác, đánh thức trí tuệ và lòng kiên trì. Chuông trống Bát-nhã vang lên không chỉ để gọi mọi người về chánh điện, mà còn để đánh thức tâm thức mê ngủ của mỗi người, nhắc nhở ta quay về sống với bản tâm trong sáng.

Trong giờ công phu, mỗi phần nghi lễ đều có ý nghĩa riêng. Tụng kinh giúp khai mở trí tuệ, niệm Phật vun bồi lòng tin và sự nhất tâm, lễ bái trừ ngã chấp, nuôi dưỡng tâm khiêm cung, còn thiền tọa giúp lắng đọng tâm ý, thấy rõ bản chất vô thường của vạn pháp. Mỗi hơi thở, mỗi câu kinh, mỗi lạy Phật là một bước tiến trên con đường chuyển hóa nội tâm. Người hành trì đều đặn sẽ thấy thân tâm dần nhẹ nhõm, ý niệm an lành lan tỏa, và mỗi ngày sống trở nên thanh thản hơn.

Công phu khuya cũng là sự nối dài năng lượng tu tập của một tăng thân. Khi tiếng chuông vang lên, cả chùa cùng thức dậy, cùng niệm Phật trong không gian yên ả, năng lượng thanh tịnh ấy lan tỏa khắp nơi, như dòng suối nuôi dưỡng tâm hồn. Từ đó, người tu giữ được nhịp sinh học điều hòa, một ngày trôi qua trong tỉnh giác và an lạc. Với người tại gia, dù không thể thực hành nghi thức đầy đủ, chỉ cần dậy sớm vài phút, ngồi yên, niệm Phật hoặc hít thở trong chánh niệm cũng đã là một thời công phu quý báu, giúp thân tâm điều hòa, khởi đầu ngày mới trong bình an.

Công phu khuya vì vậy không chỉ là một nghi lễ tôn giáo, mà là biểu tượng của nếp sống tỉnh thức, là con đường trở về với chính mình. Khi tâm đã được rửa sạch trong những giờ phút thanh vắng đầu ngày, con người sẽ có đủ sức mạnh để đối diện với cuộc đời bằng sự an nhiên, từ bi và trí tuệ. Đó chính là ý nghĩa sâu xa của công phu khuya trong đạo Phật - không phải chỉ để tụng niệm cho có, mà là để làm mới tâm hồn, giữ lửa chánh niệm suốt một ngày sống.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Đức Phật dạy khi một người bị trúng tên, người ấy không nên thắc mắc tìm hiểu về nguồn gốc mũi tên, ai bắn mũi tên...Việc cần phải làm ngay tức khắc là tìm cách nhổ mũi tên ra khỏi thân để thoát chết trước đã.