Đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ: Ban Quản trị cơ sở tự viện là một trong ba cấp tổ chức Giáo hội

Buổi chia sẻ trên trong khuôn khổ của khóa Bồi dưỡng trụ trì PL.2569 - DL.2025, do Phật giáo Khất sĩ tổ chức.

Tổng quan về bức tranh tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam, ThS. Diệu Thúy cho biết, gần như 95% dân số nước ta đều có một đời sống tín ngưỡng riêng. Có thể kể đến một số tôn giáo nổi bật như Phật giáo, Công giáo, Tin Lành…, là các tôn giáo ngoại nhập, còn Cao Đài, Tứ Ân Hiếu Nghĩa… hình thành trong nước.

"Tất cả tạo nên một bức tranh tín ngưỡng - tôn giáo phong phú, hài hòa và đặc biệt là các tôn giáo vẫn sống hòa bình, gắn bó, góp phần xây dựng một đời sống tinh thần vững mạnh cho xã hội Việt Nam", bà Thúy nói.

Đối với Phật giáo, ThS. Diệu Thúy nhận định: “GHPGVN là đại diện hợp pháp duy nhất cho Phật giáo trong và ngoài nước và là một tổ chức lớn mạnh, năng động, nhập thế. Với hơn 18.000 cơ sở tự viện và hàng chục triệu tín đồ, GHPGVN thực hiện đa dạng Phật sự thông qua 13 ban ngành, đồng thời tham gia tích cực vào giáo dục, y tế, công tác xã hội, ngoại giao tôn giáo. Những thành tựu trong hội nhập quốc tế, như quan hệ với Phật giáo Lào, Campuchia, Ấn Độ… cho thấy tinh thần hộ quốc an dân luôn hiện diện”.

Bà cho biết, Nhà nước luôn tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, đồng thời hướng dẫn tổ chức tôn giáo hoạt động đúng pháp luật, dựa trên nền tảng pháp lý bao gồm: Hiến pháp (1946–2013); Luật Tín ngưỡng - Tôn giáo năm 2016; Nghị định 95/2023/NĐ-CP; Các luật chuyên ngành (Đất đai, Di sản, Xuất bản...); Hiến chương GHPGVN sửa đổi lần 7.

Tại buổi chia sẻ, ThS Diệu Thúy nhấn mạnh: “Theo Luật Tín ngưỡng - Tôn giáo, trụ trì là một chức việc, đại diện pháp lý cho cơ sở tự viện, là cầu nối giữa giáo hội và chính quyền. Người được bổ nhiệm trụ trì phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, không vi phạm pháp luật, không bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, không có án tích. Quy trình bổ nhiệm trụ trì phải do Ban Trị sự cấp tỉnh thực hiện, gửi hồ sơ đến Sở Dân tộc và Tôn giáo để được chấp thuận. Sau khi có văn bản đồng ý, trụ trì mới được bổ nhiệm chính thức”.

Một trong những nội dung trọng yếu được chư Tôn đức đặc biệt quan tâm, đó là vấn đề về “Ban Quản trị cơ sở tự viện”.

Theo bà Thúy, Ban Quản trị cơ sở tự viện giờ đây là cấp hành chính chính thức của GHPGVN, có tư cách pháp nhân rõ ràng và là tổ chức tôn giáo trực thuộc theo Luật. Trưởng Ban Quản trị là vị trụ trì và chỉ khi có Ban Quản trị thì cơ sở tôn giáo mới được phép thực hiện các hoạt động như: xuất bản kinh sách, đăng ký pháp lý, thực hiện hoạt động xây dựng / sửa chữa, quản lý tài sản.

Tuy nhiên, một thực trạng vẫn còn tồn đọng hiện nay được Ths. Diệu Túy đưa ra, đó là vấn đề nhiều ngôi tự viện đến nay chưa thành lập Ban Quản trị khiến công việc bị hạn chế, ví dụ không thể ký giấy phép xây dựng vì không có con dấu riêng.

Từ ngày 01/7/2025, Ban Trị sự cấp huyện chính thức ngừng hoạt động. Cả nước giờ chỉ còn ba cấp tổ chức GHPGVN: Trung ương, tỉnh/thành, và cơ sở tự viện (Ban Quản trị).

GHPGVN cũng đã hoàn thành việc điều chỉnh hệ thống Ban Trị sự tại 34 đơn vị hành chính sau khi sáp nhập tỉnh, thành phố. Dự kiến, Đại hội Phật giáo toàn quốc sẽ được tổ chức sớm hơn vào tháng 11/2026, như một bước chuyển mình mạnh mẽ cho Giáo hội trong kỷ nguyên hội nhập.

Do đó, ThS. Diệu Thúy khuyến nghị đến Phật giáo Việt Nam nói chung, đặc biệt là Hệ phái PGKS nói riêng, nên tăng cường phổ biến giáo lý, giáo luật và pháp luật cho Phật tử. Bên cạnh đó, thực hiện các hoạt động Phật sự đúng luật và có kế hoạch rõ ràng, đặc biệt là các khóa tu mùa hè dành cho thanh thiếu niên.

Cuối buổi chia sẻ, ThS. Nguyễn Thị Diệu Thúy đã bày tỏ niềm hoan hỷ trước những hoạt động và hệ thống điều hành của Hệ phái PGKS, đồng thời gửi gắm một số lưu ý: “Khi sửa Hiến chương GHPGVN trong thời gian tới, kính mong chư Tôn đức Tăng Ni nghiên cứu kỹ và cùng GHPGVN đóng góp ý kiến thực tiễn, đi đến hoàn thiện hệ thống Giáo hội, giúp Phật giáo nước nhà phát triển vững mạnh, đồng hành cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Khóa bồi dưỡng diễn ra 7 ngày, có 360 Tăng Ni tham dự

Sáng 5/7, tại Pháp viện Minh Đăng Quang (số 505 Võ Nguyên Giáp, P.Bình Trưng, TP.HCM), chư Tôn đức Hệ phái Phật giáo Khất sĩ đã trọng thể khai mạc khóa Bồi dưỡng Trụ trì PL.2569 – DL.2025, với chủ đề “Phật giáo Khất sĩ: Hội nhập & Phát triển”.

Khóa bồi dưỡng quy tụ gần 360 Tăng Ni tham dự, gồm chư Tôn đức là trụ trì, phó trụ trì, tri sự, Tỳ-kheo và Tỳ-kheo-ni (từ 3 hạ trở lên) thuộc 6 Giáo đoàn Tăng và Ni giới trong Hệ phái, cùng với khoảng 80 vị hành giả An cư tại trường hạ Pháp viện Minh Đăng Quang.

Khóa học kéo dài 7 ngày, từ ngày 5 – 11/7/2025 (11 – 17/6/Ất Tỵ), bao gồm các buổi giảng huấn, chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận chuyên đề thiết thực, gắn với đời sống của một vị trụ trì trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Khóa học nhằm củng cố lý tưởng Phạm hạnh, hun đúc tinh thần phụng sự Tam bảo, đồng thời trang bị kiến thức pháp luật, quản trị tự viện và kỹ năng hoằng pháp cho chư Tăng Ni trong vai trò trụ trì. Qua đó, mỗi vị tham học có thể nắm vững đường lối tu học và hành đạo theo tinh thần Tổ sư Minh Đăng Quang, cũng như có thể hiểu rõ vai trò của mình trong mối liên hệ với Giáo hội, chính quyền và cộng đồng. Từ đó, làm tăng trưởng năng lực giáo hóa, thích ứng với sự đa dạng tâm lý và trình độ của quần chúng trong thời đại hội nhập.

Tham dự khóa học cũng góp phần giúp chư vị trụ trì phát triển kỹ năng “ứng phó đạo tràng”, xử lý các vấn đề pháp lý, truyền thông và nhân sự một cách hòa hợp và khéo léo. Đồng thời, hình thành thái độ tu tập và hành đạo chánh niệm, bao dung, biết kính trên nhường dưới, để làm gương sáng trong hàng Tăng đoàn và giữa xã hội.