450
Di sản thế giới ở ngôi chùa cổ tại Bắc Giang
Thiện Minh
Chùa Vĩnh Nghiêm ở xã Trí Yên, huyện Yên Dũng (tỉnh Bắc Giang) lưu giữ kho mộc bản được UNESCO công nhận là Di sản Ký ức thế giới khu vực Châu Á, Thái Bình Dương.
Theo từ điển “Phật học Việt Nam”, chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng thời Lý Thái Tổ (1010 - 1028), có tên gọi là chùa Chúc Thánh. Đến triều vua Trần Nhân Tông (1279 - 1308), ngôi chùa được mở mang, xây dựng khang trang, đổi tên thành Vĩnh Nghiêm tự và trở thành trung tâm Phật giáo lớn của Đại Việt.
Chùa Vĩnh Nghiêm thờ Phật và ba vị Trúc Lâm tam tổ là Phật Hoàng Trần Nhân Tông, thiền sư Pháp Loa và thiền sư Huyền Quang. Chùa Vĩnh Nghiêm được coi là chốn tổ của thiền phái Trúc Lâm, trường đại học Phật giáo đầu tiên ở Việt Nam.
Bộ mộc bản đang được lưu giữ trang trọng tại chùa Vĩnh Nghiêm.
Hiện nay, trong chùa Vĩnh Nghiêm còn lưu giữ được kho mộc bản vô giá mang nhiều nội dung từ kinh phật, sách văn học, nghiên cứu, tấu sớ, văn bia, lịch sử, danh nhân... Kho mộc bản trong chùa Vĩnh Nghiêm có 3.050 mộc bản với 9 đầu sách lớn thuộc hai loại kinh, sách chính: Loại kinh sách có nguồn gốc từ Trung Hoa, Ấn Độ được các Phật tổ thiền phái Trúc Lâm kế truyền, chú dẫn theo tư tưởng Việt Nam và loại kinh sách của các Tổ sư thiền phái Trúc Lâm sáng tác truyền lại.
Kho sách cổ có nhiều bộ ván kinh quý giá. Ngoài ra còn có các tác phẩm thơ, phú, nhật ký của Mạc Đĩnh Chi và một số vị cao tăng.
Một số loại kinh, sách chính trong kho mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm như: Kinh Phật có hai bộ là Đại phương quảng Phật Hoa nghiêm kinh (cả phần kinh và phần chú giải) và A Di Đà kinh. Đây là 2 bộ kinh chủ yếu dùng trong Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Về luật giới Phật có Đại thừa chỉ quán, Tỳ khâu ni giới, Sa di ni giới kinh. Ba quyển này là giới luật tu và thiền cho các tăng ni của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Các mộc bản trong chùa Vĩnh Nghiêm đều được khắc trên vật liệu là gỗ thị. Loại gỗ này được khai thác chủ yếu trong vườn chùa.
Một trang trong bộ “Kinh hoa nghiêm” trong số các mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm.
Chữ trên các mộc bản trong chùa Vĩnh Nghiêm đều được dùng bằng chữ Hán và Nôm. Chữ khắc ngược (âm bản) để khi in ra giấy sẽ trở thành chữ xuôi.
Năm 2012, kho mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được UNESCO công nhận là Di sản Ký ức thế giới khu vực Châu Á, Thái Bình Dương
Năm 1964, chùa Vĩnh Nghiêm được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia. Năm 2014, lễ hội chùa Vĩnh Nghiêm được Nhà nước công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Năm 2016, Ban trị sự giáo hội phật giáo tỉnh Bắc Giang tổ chức lễ khởi công và phát mộc công trình nhà lưu giữ và trưng bày mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm. Công trình hoàn thành trong khuôn viên chùa Vĩnh Nghiêm, nằm cạnh Tam Bảo, với tổng diện tích hơn 330m2.
Mộc bản trong bộ kinh Tín lục - sách thuốc tại Chùa.
Mộc bản “Thiền tông bản hạnh”, một tác phẩm thiền học viết vào thế kỷ XVIII bao hàm nhiều vấn đề về tôn giáo, triết học, lịch sử và văn học. Tác phẩm đánh dấu sự hồi sinh của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử mang đậm dấu ấn thời Trần.
Giá trị mỹ học trên một mộc bản kinh Phật cổ vô giá - tác phẩm điêu khắc tinh tế mang dấu ấn của các phường thợ ở Bắc Ninh, Bắc Giang, đặc biệt là Liễu Tràng (Hải Dương) - một làng chuyên làm nghề khắc mộc bản lâu đời.
Tính chuẩn mực của mẫu chữ Nôm trong mộc bản thể hiện sự tinh tế, tính thẩm mỹ cao của tư duy và văn hóa Việt Nam.
Hiện nay, mẫu chữ Nôm từ sách Thiền tông bản hạnh - một phần của mộc bản ở chùa Vĩnh Nghiêm, được Hội Bảo tồn di sản chữ Nôm lấy làm mẫu cho font chữ Nôm trên mã Unicode cài đặt ở các máy tính trên phạm vi thế giới.
Di sản văn hóa phản ánh nhiều giá trị độc đáo về tôn giáo, tín ngưỡng, nghệ thuật, y học, điêu khắc,… của Việt Nam.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Vì sao Đức Phật không cứu độ hết chúng sinh thoát khỏi khổ đau?
Kiến thức
20:09 02/11/2024
Phật không thể chuyển được nghiệp của chúng sinh, mà chỉ có thể từ bi chỉ dạy chúng sinh tự mình nỗ lực để thay đổi cuộc đời của mình.
Lục hòa: Sáu pháp sống chung hòa hợp
Kiến thức
14:50 02/11/2024
Đây là phép sống chung hòa hợp để tu tập hướng đến giải thoát giác ngộ. Người tu hành mà không học tập sống chung cùng đại chúng một cách hòa hợp thì khó mà tu tập thăng tiến.
Thứ lớp quả vị của Bồ tát Thập địa
Kiến thức
13:29 02/11/2024
Nhờ có trí tuệ thấy rõ khổ đau và thực hành Bát chính đạo cùng giáo lý Trung đạo, hành giả phát khởi Bồ đề tâm, hành trì Lục độ Ba la mật để dần đạt các cấp độ thành tựu trên con đường Giác ngộ.
Nói về Tứ niệm xứ
Kiến thức
10:40 02/11/2024
Học, hiểu và tu tập Tứ niệm xứ là rất cần thiết dù tu sĩ hay cư sĩ giúp ta sống chất lượng, sâu sắc ý nghĩa, thanh tịnh thân tâm, thành tựu đinh lực trí tuệ hướng đến an vui giác ngộ giải thoát hoàn toàn ra khỏi mọi nỗi khổ niềm đau.
Xem thêm
