Câu hỏi:

Con kính bạch trên Sư Ông,
Chiều thứ bảy vừa qua là lần đầu tiên con nhìn thấy Sư Ông ngoài đời. Mặc dù cốt lõi của bài pháp đó không còn lạ gì với những ai đã đọc những trang sách, nghe nhiều pháp thoại của Sư Ông nhưng việc tận mắt thấy Sư Ông thật là một trải nghiệm "gieo duyên" tuyệt vời ạ!
1) Về mặt "Tục Đế", thì không nên nói dối với tác ý lừa gạt, bóp méo thông tin, làm hại đến người khác. Song nếu nói dối mà không mang tâm bất thiện, thì cũng có một số lợi ích nhất định, ví dụ tránh va chạm không đáng có với những "kiến thủ" của người khác; tránh đưa tin buồn không đúng lúc khiến họ đau khổ mất nghị lực sống; hoặc tránh tiếp tay, chỉ đường cho người ác hại mạng người, sinh linh vô tội.
2) Về mặt "Chân Đế", thì Thiền sư Sayadaw Jotika có nói: "Trong thiền tập cũng vậy, chỉ có một sự chân thật hoàn toàn mới dẫn đến tiến bộ. Một thiền sinh phải không được nói dối, không được giả bộ biết những điều mà thực ra mình không biết". Nghĩa là phải hoàn toàn trung thực với các dòng chảy thân-tâm-thọ pháp, dù có sân, có vọng khởi cũng phải trung thực thấy rõ sân, vọng khởi. Không biện hộ, không che dấu, không chối cãi hay tưởng tượng điều gì khác đi. Thì mới có thể thực chứng bản chất vô thường-khổ-vô ngã của danh-sắc.
Và dường như điều học "Không nói dối" này cũng không nằm ngoài nguyên lý: trong Tục Đế có thể ứng biến, nhưng trước hết phải chân thật với chính mình?
Cách hiểu như vậy đã đúng chưa thưa Sư Ông?
Nguyện Sư Ông trụ thế lâu dài, viên thành Đạo Quả.

Trả lời: