Thứ tư, 24/04/2019 11:03 (GMT +7)

| Hà Nội 34°C /57%

Tịnh Độ tông
DỮ LIỆU
Chủ nhật, 26/05/2024, 16:53 PM

Đức Phật dạy không dừng cũng không vội

Thế giới, trên mặt đất cũng như trong tâm thức, không ngừng biến chuyển. Khoảnh khắc mình nghĩ mình nhìn thấy hay mình sở hữu, mọi thứ đã không như mình thấy và mình sở hữu nữa.

Audio

Không có cái bất biến để có thể nắm bắt. Không có cái cuối cùng để có thể lưu giữ. Sông chảy đường sông; núi xanh đường núi. Quá khứ, tương lai hay hiện tại đều chỉ là ý niệm thời gian. Không có điểm an trú nào có thể an trú dù ở phút giây này. Vũ trụ vốn do duyên. Tâm thức và vật chất đều vô sở trụ. Người dừng sẽ chìm; người vội sẽ trôi. Giữa dòng chảy vô thường, được mất, có không, sống chết, ghét thương chưa bao giờ đứng lại. Con người cũng như mọi sinh thể sống khác chưa bao giờ thôi khổ cho một tương lai.

buddha-statue-6758123_1280

Tại Sāvatthi (Xá-vệ), vườn ông Anāthapiṇḍika (Cấp Cô Ðộc), có một người hỏi Đức Phật Gotama: “Thưa Tôn giả, làm sao Ngài vượt qua được dòng chảy khổ đau?” "Này Hiền giả, không dừng cũng không vội, Ta vượt qua", Đức Phật trả lời. Người ấy tiếp tục hỏi: "Thưa Tôn giả, nhưng làm sao không dừng cũng không vội, Ngài vượt qua được?". Đức Phật trả lời tiếp: "Này Hiền giả, khi Ta dừng lại, thì Ta chìm xuống. Này Hiền giả, khi Ta vội vã, thì Ta trôi giạt. Do vậy, này Hiền giả, không dừng cũng không vội, Ta vượt qua dòng chảy khổ đau".[1]

Tĩnh lặng, nhìn vào trải nghiệm sống của mình và của nhau, chúng ta thấy khổ đau, hay không toại nguyện luôn xuất phát từ hai hiện trạng tâm thức: Một, bi quan, dừng lại; hai, kiêu ngạo, vội vã. Người bi quan, dừng lại, không dám bước tới, luôn có tâm lý chán nản, sợ, âu lo, trách hờn và bị thế giới sống sinh động, biến chuyển liên tục nhận chìm hoặc bỏ lại trong quá khứ. Người kiêu ngạo, vội vã, thường có tâm lý mất bình tĩnh, thiếu suy nghĩ, độc đoán, tham lam và bị thế giới mới liên tục, không đoán được cuốn trôi và làm mất mình ở tương lai. Quá khứ trở thành ngục tù, nơi tiếc nuối. Tương lai trở thành cạm bẩy, chốn lo âu. Người ấy cứ qua lại giữa ngục tù và cạm bẩy, giữa tiếc nuối và lo âu đó. Không có một mãn nguyện nào trọn vẹn, dù người ấy có thể có một ít quyền, tiền hay tên tuổi nào đó trên mặt đất và thân xác. Người ấy ngụp lặn trong dòng chảy khổ đau bởi tâm thức bi quan, dừng lại hay kiêu ngạo, vội vã của mình. Ngụp lặn trong chịu đựng và tìm kiếm những mảnh vỡ ngọt ngào thoáng qua để quên đi hiện trạng đau thương đang có. Lâu ngày, người ấy quen và quên. Người ấy không còn biết và tin mình có thể "không dừng không vội" để vượt qua dòng chảy khổ đau nữa.

"Không dừng cũng không vội", đã đến lúc chúng ta cần nghiêm túc sống và suy nghiệm. Giữa dòng sông tâm tư, trên đại dương năng lượng thân xác hay trong vũ trụ duyên sinh sống động, không nơi nào chúng ta dừng lại và vội vã được. Tâm, thân và thế giới sống đang ca múa nhịp nhàng vũ khúc sinh động không tìm thấy được nơi đâu bắt đầu và nơi đâu kết thúc. Lúc nhẹ nhàng; lúc mãnh liệt. Lúc êm ái; lúc cuồng si. Hình thái nào, khoảnh khắc nào, nơi chốn nào cũng có nhân và duyên của nó. Chúng ta dừng không được mà vội cũng không được. Dừng sẽ hoá đá; vội sẽ thành tro. Dừng sẽ chìm xuống; vội sẽ trôi giạt. Dừng sẽ bỏ lại; vội sẽ vụt mất. Càng bi quan, dừng lại, khổ càng lớn. Càng kiêu ngạo, vội vã, đau càng sâu. Chúng ta chỉ có thể "không dừng cũng không vội".

Nói cách khác chúng ta chỉ có thể tự nhiên trong tâm xả. Tức là chúng ta hành động tuỳ thuộc điều kiện đang có với tâm không dao động ở tương lai mà cũng không bị động ở hiện tại. Một hành động mà không giữ tướng riêng và cũng không lệ thuộc tướng chung. Một hành động ôm tròn sự sống sinh động trong tâm xả. Không còn "phải" mà cũng không còn "không phải". Tất cả đơn giản là tự nhiên trong tâm xả. Không có tên gọi, nhưng có mục đích; không có cố giữ, nhưng có hành động. Ngày nào chúng ta tự nhiên được trong tâm xả đó, "không dừng cũng không vội", ngày ấy chìm xuống hay trôi giạt trong dòng sông đau khổ sẽ không còn có mặt chúng ta.

Nhuận Đạt

------------

[1] Qua dòng nước lũ (Bộc lưu), Tương Ưng 1 (S.N).

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Cùng Phatgiao.org.vn lan toả Đạo Pháp.

Ý kiến của bạn

Đức Phật dạy như thế nào về khổ hạnh?

Lời Phật dạy 13:00 12/06/2024

Vì muốn ít và biết đủ luôn là nền tảng vững chắc cho sự nghiệp tu tập. Nếu không biết thiểu dục và tri túc thì người tu sẽ dễ dàng lạc vào hưởng thụ.Thế Tôn chủ trương tránh xa cực đoan khổ hạnh vì lẽ cốt tủy của giải thoát là ở nơi tuệ giác chứ không phải là sự hành hạ thân xác.

Phe phái, tranh chấp bởi vì đâu?

Lời Phật dạy 15:15 10/06/2024

Chuyện bắt đầu từ việc môn đệ của Ni-kiền Tử tranh chấp, đấu đá, triệt hạ lẫn nhau sau khi bậc tôn sư của họ vừa qua đời. Thực tế ngày nay, các chuyện đại loại như thế vốn cũng không lạ.

Đức Phật nói về cái đẹp của con người

Lời Phật dạy 10:07 08/06/2024

"Người đời họ cho cái đẹp của sắc thân là đẹp, còn Ta cho rằng cái thân chẳng làm điều xấu ác, cái miệng chẳng nói lời xấu ác, tâm ý chẳng nghĩ điều xấu ác mới là đẹp vậy”.

Ai là người sung sướng nhất?

Lời Phật dạy 11:00 07/06/2024

Thường thì khi chưa thành tựu về một điều gì chúng ta cảm thấy không vui. Nhưng khi đã toại nguyện, đã có những gì mong ước thì cũng chỉ vui được một thoáng rồi qua nhanh. Thực chất thì chưa được hay đã được đều có nỗi khổ riêng, vì cái tâm mong muốn của con người dường như không có điểm dừng.

Xem thêm