450
Đứng sai vị trí - đừng nói chuyện đúng sai
Trong đời sống, ta thường quen nhìn mọi sự bằng lăng kính “đúng - sai” rồi phán xét, tranh luận và đôi khi làm tổn thương nhau chỉ vì quan điểm khác biệt. Nhưng có bao giờ ta tự hỏi: liệu ta có đang đứng đúng vị trí để nói về sự đúng sai ấy không?
Thực sự, nhiều khi, chỉ cần thay đổi chỗ đứng, bức tranh đã trở nên hoàn toàn khác. Cái mà ta cho là “đúng” từ góc nhìn của mình, có thể lại là “sai” trong mắt người khác. Và điều tưởng như phi lý này thực ra lại phản ánh một sự thật đơn giản: tầng số khác biệt thì quan điểm không thể giống nhau.
Khi vị trí và tầng số khác nhau
Hãy hình dung một trận bóng đá. Người hâm mộ trên khán đài, trọng tài đứng giữa sân, cầu thủ trên sân và huấn luyện viên ngoài đường biên - mỗi người đều có cái nhìn riêng về cùng một pha bóng. Người trên khán đài thấy “bóng đã vào lưới rõ ràng”, nhưng trọng tài lại xác định lỗi việt vị. Cầu thủ thì khẳng định mình không phạm lỗi, còn đối phương lại kịch liệt phản đối. Ai đúng, ai sai? Câu trả lời phụ thuộc vào vị trí và góc nhìn.
Trong cuộc đời cũng vậy, sự khác biệt quan điểm là điều tự nhiên. Người trẻ thường nhìn sự việc bằng sự sôi nổi, cấp tiến; người lớn tuổi thì thiên về thận trọng, giữ gìn.
Người đang thành công sẽ thấy cơ hội, còn người vừa thất bại thì lại thấy đầy rẫy rủi ro. Nếu chỉ chăm chăm tranh luận đúng sai, ta sẽ không bao giờ tìm thấy tiếng nói chung, vì đơn giản, ta không cùng đứng trên một điểm nhìn.
Mỗi con người cũng giống như một làn sóng phát ra tín hiệu riêng. Khi tầng số khác nhau, ta không thể bắt sóng của nhau. Người đang lo toan cơm áo sẽ không cảm được những triết lý cao siêu; người đang khao khát thành công sẽ khó hiểu nổi sự an nhiên của kẻ buông bỏ.
Nhiều khi không phải họ cố tình chống đối, mà đơn giản họ đang ở một tầng số khác. Thay vì nóng nảy áp đặt, ta có thể lùi lại, mỉm cười và chấp nhận sự khác biệt ấy.
Tâm rộng thì chuyện gì cũng nhẹ
Điều khiến con người đau khổ nhiều khi không nằm ở bản thân sự việc, mà ở cách tâm ta phản ứng với sự việc đó. Một mâu thuẫn trong công việc, một lời nói thiếu tế nhị, một cái nhìn không vừa ý - nếu tâm rộng, ta sẽ xem đó như cơn gió thoảng. Nhưng nếu tâm chật hẹp, ta dễ biến nó thành vết thương lớn, ám ảnh ngày này qua tháng khác.
Có người bị một câu phê bình liền sinh oán hận, đem về suy nghĩ, thậm chí mất ngủ. Trong khi người khác nghe xong chỉ mỉm cười: “À, họ đang có góc nhìn khác mình thôi”. Tâm đủ rộng, chuyện gì cũng nhẹ; tâm nhỏ hẹp, chuyện nhỏ cũng hóa thành bi kịch.
Như thiền sư Thích Nhất Hạnh đã dạy: “Khi hiểu, ta không còn muốn giận. Khi thương, ta không còn muốn trách”. Hiểu và thương chính là cách để ta thoát khỏi vòng xoáy tranh luận đúng sai vô tận.
Vậy nên, bài học quan trọng không phải là tranh giành phần đúng về mình, mà là học cách thay đổi vị trí đứng và nuôi dưỡng một tấm lòng rộng mở. Khi ta biết đứng vào chỗ của người khác, ta hiểu được vì sao họ lại nghĩ như vậy. Khi ta mở rộng trái tim, ta có thể cảm thông cho những giới hạn, yếu đuối của người khác. Và khi ấy, ta không còn bận tâm đúng sai, mà chỉ quan tâm giữ được sự bình an cho mình và cho người.
Đứng sai vị trí - đừng nói chuyện đúng sai. Tầng số khác biệt thì quan điểm không thể giống nhau. Tâm đủ rộng, chuyện gì cũng nhẹ; tâm nhỏ hẹp, chuyện nhỏ cũng hóa thành bi kịch.
Bài học giản dị này nhắc ta sống khoan dung hơn, bớt phán xét hơn, và quan trọng nhất là học cách trở về nuôi dưỡng tâm rộng. Khi tâm rộng, ta có thể mỉm cười trước những va chạm thường ngày và thấy rằng đời sống vốn dĩ đã nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Để mẹ nói, còn mình giữ tâm an
Phật giáo thường thức
11:07 21/11/2025
“Cứ để mẹ than phiền. Còn con, con sẽ không dao động”.
Cách nhận biết ma chướng trên đường tu
Phật giáo thường thức
09:03 21/11/2025
Nay chúng ta bắt đầu học Phật, những điều gây chướng ngại cho chúng ta rất nhiều. Chúng ta muốn đến đây nghe kinh, nhưng bạn thân của quý vị gọi điện thoại hẹn sẵn, khiến cơ hội của quý vị bị phá hoại. Đó là gì? Ma chướng đạo.
Nghiệp chứa ở đâu?
Phật giáo thường thức
08:01 21/11/2025
Một lần nọ, vua Milanda hỏi Đại đức Nāgasena rằng: “Bạch Ngài, Ngài có thể chỉ cho tôi biết Nghiệp chứa đựng ở đâu không?”.
Quở trách hay xúc phạm chư Tăng mang nghiệp rất nặng!
Phật giáo thường thức
17:28 20/11/2025
Việc quở trách hay xúc phạm chư Tăng - theo lời dạy của ngài Luang Pu Mun - không chỉ là hành vi bất thiện trong đời sống thường nhật, mà còn là một loại nghiệp rất nặng, có thể đưa người tạo nghiệp vào những cảnh giới đau khổ sau khi chết.
Xem thêm
