Phát triển bền vững là sự phát triển của hiện tại không ảnh hưởng đến tương lai, dựa trên các trụ cột: kinh tế, văn hóa - xã hội và môi trường. Các yếu tố đó tác động qua lại tương hỗ nhau, sự phát triển của yếu tố này không làm tổn hại đến yếu tố kia. Xã hội phát triển bền vững là không tồn tại chiến tranh, xung đột, các tệ nạn xã hội và sự phân hóa giàu nghèo quá mức. Động lực cơ bản của sự phát triển bền vững là nguồn lực con người. Người Phật tử không hành trì ngũ giới thì sẽ gây ra những hậu quả xấu cho bản thân và xã hội.

Theo lời Phật, hậu quả của việc sát sinh là: Thân thể bị khuyết tật, dị dạng, xấu xí, yếu ớt, chết yểu hoặc bị sát hại. Hậu quả của việc trộm cắp là: Nghèo khó, đói khát, tài sản bị hỏa hoạn, mất cắp, tịch thu, không thực hiện được các ước nguyện, cơ đồ bị đổ bể, chịu nhiều đau khổ về tâm và thân. Hậu quả của việc tà dâm là: Bị khinh rẻ, có nhiều kẻ thù, hạnh phúc gia đình tan vỡ, sinh ra là người có giới tính lệch lạc, bị ghét bỏ, phải xa cách người mình thương yêu, không được giầu có thịnh vượng. Hậu quả của việc nói dối là: Bị nói ngọng, răng không đều, hôi miệng, dáng vóc yếu ớt, chức năng mắt và tai kém, không có ảnh hưởng đối với người khác, khó định tâm. Hậu quả của việc dùng đồ kích thích là: Kém thông minh, thiếu khả năng tập trung, là người vô ơn, bị điên loạn, có xu hướng làm điều bất thiện. Con người là hạt nhân của xã hội, gia đình là nền tảng xã hội, xã hội muốn phát triển phải được xây dựng từ con người và gia đình.

Tầm quan trọng của ngũ giới

Phạm vào Ngũ giới là triệt tiêu động lực của việc phát triển bền vững. Nội dung của ngũ giới là thể hiện tư tưởng dân chủ, công bằng, bình đẳng, từ bi, bác ái. Tính mạng của mình không muốn bị người khác sát hại, thì cũng không được sát hại sự sống khác, nên có giới không sát sinh; tài sản của mình không muốn bị mất, nên có giới không trộm cướp... Kinh Phật gọi ngũ giới là ngũ đại thí, giữ gìn ngũ giới còn có ý nghĩa là hành thiện. Không sát sinh mà còn phải hộ sinh, phóng sinh, cứu sự sống; không trộm cướp mà còn phải bố thí, san sẻ cho những người khó khăn, bất hạnh. Người Phật tử phải lấy việc đại thí, hành thiện là niềm vui và hạnh phúc.

Ý nghĩa của ngũ giới còn tạo nên những giá trị của cuộc sống. Nhân loại không sát sinh thì sẽ không có chiến tranh, các loài động vật quí hiếm không bị tuyệt chủng bởi nạn săn bắt. Không tà dâm giữ gìn được hạnh phúc gia đình mình và gia đình người, giữ được tôn nghiêm luân thường, đạo lý của xã hội; loạn luân, bại lý sẽ bị tiêu tan. Không nói dối sẽ xây dựng được một xã hội tôn trọng sự thực, giá trị đúng sẽ được bảo vệ, con người dễ thông cảm thương yêu, đùm bọc lẫn nhau, mọi người đồng thuận đoàn kết, tạo nên sức mạnh tổng hợp chung tay xây dựng xã hội. Không nói dối nhân loại sẽ xây dựng được niềm tin chiến lược để giải quyết các vấn đề toàn cầu biến “đại sự thành tiểu sự, biến tiểu sự thành vô sự”. Không uống rượu và sử dụng chất kích thích thì xã hội sẽ giảm thiểu được vô vàn tội phạm, trật tự xã hội được ổn định.

Ngũ giới – Thập thiện và vấn đề gìn giữ hạnh phúc gia đình

Như vậy, giữ gìn ngũ giới sẽ giúp con người phát triển mọi mặt: trí tuệ, sức khỏe, đạo đức, khả năng thẩm mỹ để hướng thiện, ứng xử đúng đắn trong quan hệ giữa con người với con người, con người với xã hội, con người với giới tự nhiên, con người với thế giới tâm linh. Vì vậy, đạo Phật được coi là tôn giáo tâm linh sâu sắc nhất và hiểu biết nhất được biết đến trong lịch sử tinh thần của nhân loại, có giá trị to lớn đối với sự phát triển bền vững của nhân loại.