Thứ tư, 24/04/2019 11:03 (GMT +7)

| Hà Nội 34°C /57%

Tịnh Độ tông
DỮ LIỆU
Thứ năm, 29/02/2024, 10:05 AM

Giản dị mới uyên thâm

Xin Thầy giải thích câu "Giản dị mới uyên thâm" trong bài thi kệ của Thầy.

Trả lời:

“Giản dị mới uyên thâm” chính là cốt lõi thể hiện trong lời Đức Phật dạy ông Bāhiya “Trong thấy chỉ là thấy, trong nghe chỉ là nghe, trong xúc chỉ là xúc, trong biết chỉ là biết... không có cái “Ta” Bāhiya trong đó, dù quá khứ, tương lai hay hiện tại”. 

Vừa nghe xong Bāhiya thấy ngay cái “Ta” chỉ là ảo tưởng. Trong thấy biết qua căn-trần-thức nếu bản ngã lăng xăng tạo tác thì liền rơi vào sinh tử, nếu tánh biết soi sáng pháp tánh tự nhiên thì ngay đó là Niết-bàn, nên lập tức Bāhiya hoàn toàn giác ngộ giải thoát.

Trong Thiền tông, cái Tâm cứ khởi lên lăng xăng gọi là "đầu thượng trước đầu" (trên đầu đội thêm đầu) hoặc "tuyết thượng gia sương" (trên tuyết còn thêm sương) tức là thêm thắt sự phân biệt khái niệm này nọ vào chỉ làm tăng thêm phức tạp... Giản dị chính là trả pháp lại cho trật tự vận hành của pháp, chỉ thấy pháp như nó đang là thôi, không thêm bớt gì cả. Có giản dị mới trọn vẹn tỉnh thức, mới thấy pháp đúng thực tánh. Đó là trí tuệ "giản dị mới uyên thâm", thấy biết như thị, như thực.

Các phương pháp tu tập chỉ là "đầu thượng trước đầu" thêm thắt vào cái đang là... Thiền là trả pháp về với thực tánh của pháp, trả tâm về với tánh biết của tâm. Đó là tâm giản dị, pháp giản dị... 

Ảnh minh hoạ.

Ảnh minh hoạ.

Nếu tâm khởi lên một ý niệm thì liền trùng trùng duyên khởi với vô số ý niệm sai khác. Nên ngài Assaji đã chỉ ra cho đạo sĩ Sārīputta thấy rằng:

Các pháp sinh do nhân

Như Lai chỉ nhân ấy

Nhân diệt các pháp diệt.

Đó lời Đại Sa Môn

Nhân là tâm sinh thì các pháp sinh, nhân là tâm diệt thì các pháp diệt. 

“Các pháp sinh” chính là “thế gian tập khởi", đưa đến Khổ đế, phát sinh phiền não khổ đau. 

“Các pháp diệt” chính là “thế gian đoạn diệt” là Diệt đế, là chấm dứt phiền não khổ đau. 

Cụ thể là diệt cái "Ta" thêm thắt tư tưởng, quan niệm vào thực tại, lúc đó mới chính là thấy pháp - trả pháp lại cho pháp như nó là. Chẳng có "ai" thấy pháp, chỉ tánh biết thấy pháp vận hành tự nhiên theo nguyên lý của nó. Cho nên không cần thêm bớt gì cả, đó chính là “giản dị mới uyên thâm”.

Nhiều người do cố tu hành đã đánh mất sự giản dị để trả pháp về bản chất thật của pháp, nên không thấy được tính chất vô thường, khổ, vô ngã tự nhiên của các pháp hữu vi. Không phải thấy vô thường, khổ, vô ngã qua khái niệm, mà chính là trả pháp hữu vi về cho tính chất vô thường, khổ, vô ngã tự nhiên của nó. 

Thấy qua khái niệm là đã đánh mất tính giản dị tự nhiên của pháp rồi. Vì vậy, thấy càng giản dị càng sâu sắc. 

Trí tuệ không có nghĩa hiểu pháp là như thế nào qua bản ngã lý trí, mà là không để tư kiến tư dục xen vào sự vận hành tự nhiên của pháp. Thấy được sự vận hành của pháp chính là Minh. Chỉ có Minh mới chấm dứt được toàn bộ tiến trình của bản ngã luân hồi sinh tử...

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Ý kiến của bạn

Tự tánh của tâm và biểu hiện của tâm

Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh 08:48 20/11/2024

Thầy ơi cho con hỏi, khi nào gọi là tâm, khi nào là không có tâm? Sao có lúc thì là tâm, có lúc không phải là tâm, con không hiểu, xin Thầy hoan hỉ trả lời giúp con.

Hội đủ 5 yếu tố tạo nên nghiệp sát

Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh 19:40 19/11/2024

Hỏi: Con muốn hỏi Thầy về giới, Thầy cho con hỏi sử dụng xà bông, nước rửa chén, kem đánh răng hay bột giặt có phải là phạm giới sát sanh? Hồi xưa thời của đức Phật không có những thứ này nên các vị thời đó nếu muốn giữ giới đều có thể hoàn hảo có phải không Thầy?

Hiểu rõ hai chữ "căn tu"

Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh 13:46 16/11/2024

Thưa Thầy, làm thế nào để nhận biết một người có “căn tu” ạ?

“Chỉ khi nào không mong cầu gì thì vạn sự mới như ý”

Hỏi đáp cùng Thầy Viên Minh 11:00 15/11/2024

Hỏi: Kính thưa Thầy, thật sự thì pháp đang muốn chỉ ra cho con bài học gì vậy Thầy?

Xem thêm